ข้าวสาลี

ข้าวสาลีเป็นพืชล้มลุก ต้นสีเขียว มีการแตกกอแบบเดียวกับต้นข้าว แต่ปลูกบนที่ดอน ไม่มีน้ำขัง ต้นข้าวสาลีจะออกรวงที่ปลายยอดเหมือนต้นข้าว แต่รวงข้าวสาลีนั้น มีลักษณะผิดจากรวงข้าวเจ้า หรือรวงข้าวเหนียว รวงข้าวสาลีมีลักษณะเป็นแท่ง ยาวประมาณ ๑๒ เซนติเมตร เมล็ดข้าวสาลีจะเรียงกันเป็นแถวอยู่บนก้านรวง เปลือกที่หุ้มเมล็ดข้าวสาลีนั้น อาจมีหาง หรือไม่มีหางก็ได้

เมล็ดข้าวสาลีมีประโยชน์หลายอย่าง ใช้เป็นอาหารมนุษย์ก็ได้ ใช้เป็นอาหารสัตว์ก็ได้ และยังใช้แปลงรูปเป็นผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมได้ด้วย วิธีการบริโภคข้าวสาลีมีต่าง ๆ กันไป แล้วแต่วัฒนธรรมของคนแต่ละเชื้อชาติ ในแถบตะวันออกกลาง จะเอาเมล็ดข้าวสาลีมาขัดเอาผิวออกก่อน แล้วจึงเอาเมล็ดข้าวสาลีนั้น ไปต้มซุป โดยใส่ผัก ใส่เนื้อลงไปด้วย ส่วนใหญ่แล้วมักจะเอาเมล็ดข้าวสาลีมาโม่ให้เป็นแป้งเสียก่อน แล้วจึงเอาแป้งสาลีไปปรุงอาหารต่อไป เช่น ทำขนมปัง ขนมเค้ก โดนัต เป็นต้น เส้นบะหมี่ และมะกะโรนี ก็ทำจากแป้งสาลีเหมือนกัน

ข้าวสาลีเป็นพืชที่ขึ้นได้ดีในบริเวณที่มีอากาศหนาว มีการปลูกข้าวสาลีในแถบภาคเหนือของประเทศไทยในท้องที่บางแห่ง เช่น ที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย และตามดอยต่าง ๆ

ปริมาณข้าวสาลีที่ผลิตได้ในบ้านเรานี้ ยังไม่เพียงพอต่อการบริโภค เราจึงต้องสั่งซื้อข้าวสาลีจากต่างประเทศอีกปีละหลายล้านบาท

----------------------------------------------------------------------

ข้าวสาลีเป็นธัญพืชที่มีปริมาณของผลิตผลสูงที่สุด ในหมู่ธัญพืชด้วยกัน ความสำคัญของข้าวสาลีในด้านการใช้เป็นอาหารของมุนษย์ ได้มีมานานนับแต่สมัยโบราณแล้ว คนในซีกโลกตะวันตกถือว่า การมีข้าวสาลีให้บริโภคเป็นอารยธรรมขั้นสูงทีเดียว ปริมาณของข้าวสาลีที่ผลิตได้ในปีหนึ่ง ๆ ของซีกโลกนี้ ยังเป็นเครื่องชี้ถึงฐานะทางเศรษฐกิจ และความมั่นคงทางการเมืองได้ด้วย

ในสมัยหิน มุนษย์ใช้แผ่นหินเรียบ ๆ สองแผ่น บดเมล็ดข้าวสาลีให้เป็นแป้ง ซึ่งไม่ละเอียดดีนัก มนุษย์สมัยนั้นเอาแป้งสาลีหยาบ ๆ ผสมกับน้ำพอที่จะปั้นเป็นก้อนได้ แล้วเอาไปตากแดดจนแห้ง เพื่อใช้เป็นอาหาร สมัยต่อมา มนุษย์มีความสามารถในการประดิษฐ์สิ่งของต่าง ๆ การเปลี่ยนรูปเมล็ดข้าวสาลีให้เป็นแป้งและอาหารก็ดีขึ้น ตามลำดับ เช่น มนุษย์รู้จักการหมักแป้งข้าวสาลีกับเชื้อยีสต์ ก่อนเอาไปเข้าเตาอบ ทำให้ได้ขนมปังที่ฟูและอร่อย นอกจากนี้มนุษย์ยังเติมสิ่งปรุงรสต่าง ๆ ลงไปในแป้งสาลี เช่น นม น้ำตาล ไข่ เนย และเครื่องเทศ ทำให้เราได้ขนมชนิดต่าง ๆ

การปิ้งจาปาตีแบบพื้นบ้านของชาวอินเดีย ซึ่งทำจากแป้งข้าวสาลี

ข้าวสาลีไม่ใช้พืชพื้นเมืองของไทย การนิยมบริโภคข้าวสาลีของคนไทย เพิ่งเกิดขึ้นมาในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์นี้เอง ทั้งนี้เนื่องจากอิทธิพลของวัฒนธรรมการบริโภคแบบตะวันตก การทดลองปลูกข้าวสาลีในประเทศไทยได้เริ่มอย่างจริงจัง ในระยะหลังสงครามโลกครั้งนี้สอง และสามารถปลูกเป็นการค้าได้ในภาคเหนือ ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๗ จนถึงปัจจุบัน

พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการปลูกข้าวสาลี ควรเป็นที่ดอน ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์สูง ดินไม่เป็นกรด อากาศหนาวเย็น มีหมอกตกมาก ก่อนปลูกควรไถและคราดดินให้ละเอียด ปลูกโดยวิธีหว่านเมล็ดให้กระจายไป หยอดเมล็ดเป็นแถวห่างกัน ๒๐ เซนติเมตร หรือหยอดเมล็ดเป็นหลุมห่างกัน ๒๕ เซนติเมตร แล้วเกลี่ยดินกลบเมล็ดให้เรียบร้อย ใช้เมล็ดประมาณ ๑๕ กิโลกรัมต่อไร่

ระยะเวลาปลูกข้าวสาลีที่เหมาะสมที่สุด สำหรับภาคเหนือของประเทศไทย คือ ระยะกลางเดือนตุลาคม จนถึงกลางเดือนพฤศจิกายน ข้าวสาลีจะเริ่มออกรวงประมาณต้นเดือนธันวาคม ระยะเก็บเกี่ยวข้าวสาลีจะตกอยู่ระหว่างเดือนมกราคม ถึงต้นเดือนมีนาคม เราเก็บเกี่ยวโดยใช้เคียวตัดรวง นวดเอาเมล็ดออกจากรวง โดยฟาดกับภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่ขนาดใหญ่ หรือนวดด้วยเครื่อง