ร่องใต้จมูกมีไว้ทำอะไร

บนใบหน้าของเรามีร่องใต้จมูกซึ่งเชื่อมต่อระหว่างจมูกกับปากอยู่ เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า ร่องใต้จมูกนี้มีหน้าที่หรือความสำคัญอย่างไร

ร่องใต้จมูกที่เชื่อมต่อระหว่างจมูกกับปากนี้เรียกว่า ฟิลทรัม (Philtrum) ถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ตอนที่เรายังเป็นตัวอ่อน (Embryo) ขดอยู่ในท้องแม่ ระหว่างเดือนที่ 2-3 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการสร้างจมูก ปาก และหู หากช่วงเวลาที่กำลังสร้างใบหน้านี้เกิดความผิดปกติ ไม่ว่าจะมีสาเหตุมาจากพันธุกรรมหรือสิ่งแวดล้อม ก็อาจทำให้เด็กที่เกิดมาไม่มีร่องใต้จมูก ซึ่งจะส่งผลต่อรูปร่างและรอยหยักของริมฝีปากด้านบนได้

มนุษย์ไม่ใช่สิ่งมีชีวิตเดียวที่มีร่องใต้จมูก เพราะสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมส่วนใหญ่ล้วนมีร่องใต้จมูก เช่น สุนัข แมว ในสัตว์เหล่านี้ ร่องใต้จมูกมีประโยชน์ คือ ช่วยให้ความชุ่มชื้นต่อจมูก ซึ่งความชุ่มชื้นนี้จะทำให้พวกมันมีประสาทการรับรู้กลิ่นที่ดีขึ้นได้ แต่สำหรับมนุษย์ในยุคนี้ที่ใช้ประสาทสัมผัสทางตามากกว่าการรับกลิ่น และจมูกก็ไม่ได้จำเป็นต้องชุ่มชื้นอยู่ตลอดเวลา จึงดูเหมือนว่าร่องใต้จมูกไม่ได้มีหน้าที่หรือความสำคัญมากนัก นอกจากในแง่ความสวยงาม เพราะหากร่องใต้จมูกนี้ยิ่งลึกมากเท่าไร ริมฝีปากบนก็จะใหญ่ขึ้นตามไปด้วย

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าเราจะยังไม่ทราบแน่ชัดว่า ร่องใต้จมูกนี้มีไว้ทำอะไร หรือมีความสำคัญแค่ไหน แต่มันก็ยังพอมีประโยชน์ในด้านการแพทย์อยู่บ้าง โดยเป็นที่ทราบกันดีในการแพทย์แผนจีนว่า ถ้ามีคนเป็นลมหรือหมดสติ สามารถกดที่บริเวณร่องใต้จมูกนี้เพื่อให้เขาฟื้นกลับมามีสติอีกครั้งได้ ส่วนแพทย์ตะวันตกจะใช้วินิจฉัยความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์ หรือบ่งชี้ภาวะผิดปกติต่างๆ ในเด็ก

ตัวอย่างเช่น ร่องใต้จมูกที่มีลักษณะแบนหรือเรียบ บ่งชี้ว่ามีภาวะของพิษสุราเรื้อรังหรือได้รับแอลกอฮอล์ขณะอยู่ในครรภ์มารดา หรือสมองส่วนหน้าไม่แยกตัวออกจากกันเพื่อพัฒนาไปเป็นสมองทั้งสองซีก หรือในเด็กชายที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นออทิสติก ก็พบว่าร่องใต้จมูกมีขนาดที่กว้างกว่าปกติ ส่วนร่องใต้จมูกที่มีขนาดสั้นมักถูกบ่งชี้ว่ามีความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับภาวะอ้วนและความผิดปกติทางพันธุกรรมอื่นๆ เช่น โครโมโซมบางคู่หายไป แต่หากไม่มีร่องใต้จมูกเลยอาจบ่งชี้ได้ว่าเป็นภาวะของ Williams Syndrome (มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ เช่น พูดช้า สมาธิสั้น และอวัยวะบางอย่างทำงานผิดปกติ) ในกรณีที่เด็กมีภาวะปากแหว่งเพดานโหว่ ร่องใต้จมูกก็อาจมีการผิดรูปไปได้ในลักษณะที่จมูกติดอยู่กับริมฝีปาก เพียงการสังเกตลักษณะของร่องใต้จมูกก็บ่งชี้ได้หลายอย่าง ซึ่งมหาวิทยาลัยวอชิงตัน (The University of Washington) ก็ได้มีการพัฒนาคู่มือการสังเกตลักษณะความผิดปกติของร่องใต้จมูกเพื่อแบ่งแยกระดับความรุนแรงเลยทีเดียว

ไม่ว่าร่องใต้จมูกจะมีความสำคัญหรือหน้าที่อะไรก็ตาม แต่เราก็คงไม่อยากให้มันหายไปจากใบหน้าของเรา เพราะคงไม่ใช่สิ่งที่คุ้นเคยเท่าไร และเวลาที่เรายิ้มก็คงจะดูแปลกทีเดียว