สมัยราชอาณาจักรรัตนโกสินทร์
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงเป็นพระเจ้าแผ่นดินพระองค์แรกของพระราชวงศ์จักรี ได้ทรงตั้งเมืองหลวงใหม่ มีนามว่า "กรุงเทพพระมหานครบวรรัตนโกสินทร์"
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ไม่โปรดเมืองที่เปิดทางให้เรือแล่นเข้าถึงกลางเมืองได้ เพราะถ้ามีการสงคราม ก็จะทำให้สองฝั่งติดต่อกันลำบาก จึงทรงย้ายเมืองหลวงมาอยู่ทางฝั่งตะวันออก ของแม่น้ำเจ้าพระยาแต่ฝั่งเดียว
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเปลี่ยนนาม "กรุงเทพมหานครบวรรัตนโกสินทร์" เป็น "กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์"
ระยะเวลาตั้งแต่แรกตั้งกรุงเทพมหานครฯ เมื่อ พ.ศ. 2325 เป็นต้นมา นิยมเรียกว่า "สมัยรัตนโกสินทร์" "สมัยอยุธยา" และ "สมัยสุโขทัย" เป็นต้น เช่นที่เคยเรียกระยะเวลาที่แล้วมาอย่างสั้นๆ และเรียกตามชื่อเมืองหลวงว่า
ตลอดเวลาเกือบ ๒๐๐ ปี แห่งสมัยรัตนโกสินทร์มาจนถึงปัจจุบันเป็นที่ประจักษ์แจ้งชัดว่า ประชาชนชาวไทย รัก เคารพ และเทิดทูนพระมหากษัตริย์ไม่เสื่อมคลาย ที่เป็นดังนี้เพราะพระมหากษัตริย์แต่ละพระองค์ทรงตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรม และทรงสอดส่องดูแลอาณาประชาราษฎร์ จึงสามารถผูกใจประชาชนไว้ได้มั่นคง