5,217 Views
Favorite
อัญมณีอาจจะเรียกว่า รัตนชาติ หรือ เพชรพลอย ก็ได้ ปัจจุบันทั้งสามคำนี้ใช้สื่อความหมายเดียวกันต่างกันเล็กน้อยตรงที่อัญมณีและรัตนชาติมักจะใช้เรียกเป็นทางการ ส่วนเพชรพลอยเป็นคำเรียกทั่วไป สำหรับความแตกต่างของคำว่าอัญมณีและรัตนชาติ คือ รัตนชาติจะ หมายถึง แร่หรือหินมีค่าหรือกึ่งมีค่าซึ่งเมื่อผ่านการตกแต่ง เช่น ขัดมัน เจียระไน หรือแกะสลักแล้วจะมีคุณสมบัติเป็นอัญมณีเครื่องประดับหรือเครื่องเพชรพลอย (Jewelry) ได้ อัญมณีมักจะ หมายถึง รัตนชาติที่ผ่านการตกแต่งเรียบร้อยแล้ว คำว่า อัญมณี รัตนชาติ และเพชรพลอย ตรงกับภาษาอังกฤษว่า Gemstones และ Gems ดังนั้น ความหมายโดยรวมแล้วอัญมณีหรือรัตนชาติ คือ วัตถุธรรมชาติซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นสารอนินทรีย์ ได้แก่ แร่ชนิดต่าง ๆ หรือเป็นสารอินทรีย์บางชนิด เช่น ไข่มุก อำพัน ฯลฯ หรือเป็นหินบางชนิด เช่น ลาพิส - ลาซูลี โอนิกซ์มาร์เบิล ฯลฯ วัตถุเหล่านี้สามารนำมาตกแต่ง ขัดมัน เจียระไน แกะสลัก ใช้เป็นเครื่องประดับได้มีคุณสมบัติที่สำคัญ คือ ความสวยงาม ความคงทนถาวร และความหายาก
จัดเป็นคุณสมบัติที่สำคัญที่สุดในการพิจารณาถึงคุณค่าและราคาของอัญมณี แต่ก็มีการเปลี่ยนแปลงได้ขึ้นอยู่กับสายตาของผู้พิจารณาและมักจะเป็นสิ่งที่ยากต่อการกำหนดเจาะจงตายตัวลงไปได้ บางคนอาจจะมองความสวยงามของอัญมณีอยู่ที่สี ในขณะที่บางคนมองความสวยงามอยู่ที่ประกาย ความโปร่งใส ความใสสะอาด ประกายวาวหรือไฟที่เป็นผลส่วนใหญ่มาจากการเจียระไนที่ดี ได้สัดส่วน โดยทั่วไปแล้วความสวยงามของอัญมณีส่วนใหญ่จะเป็นผลมาจากคุณสมบัติหลาย ๆ อย่างรวมกัน เช่น เพชรความสวยสดงดงามของเพชรจะพิจารณาตัดสินกันที่ความบริสุทธิ์ สดใส ไร้มลทิน ความไม่มีสี ประกายวาว และการกระจายแสงสี (ไฟ) ในขณะที่คุณภาพและลักษณะของการเล่นสีจะเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการตัดสินถึงความสวยงามของโอปอ อย่างไรก็ตามสิ่งที่โดยทั่วไปถือกันว่าเป็นความสวยงามหรือเป็นที่ต้องการก็อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงไปได้ตามกาลเวลาตามสภาพศิลปวัฒนธรรมหรือตามความนิยมจากระบบหนึ่งไปสู่อีกระบบหนึ่ง
เป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพิจารณาถึงความเป็นอัญมณีแต่ไม่ได้เป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากในการพิจารณาตัดสินถึงคุณค่าและราคาของอัญมณี ความคงทนถาวรของอัญมณีจะขึ้นอยู่กับคุณสมบัติทางกายภาพ ๓ ประการ คือ ความแข็ง ความเหนียว และความมีเสถียรภาพทางเคมี ดังนั้นความคงทนถาวรเป็นสิ่งที่จะแสดงให้เห็นว่าอัญมณีชนิดใดเหมาะสมเพียงใดสำหรับการสวมใส่ในชีวิตประจำวันและเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในมุมมองของผู้สวมใส่อัญมณี
เป็นคุณสมบัติที่สำคัญอีกประการหนึ่งในการพิจารณากำหนดคุณค่าและราคาของอัญมณีเพราะคุณค่าและราคาของอัญมณีโดยส่วนใหญ่เป็นผลมาจากความหายากหรือความมีจำกัด ดังนั้นถ้าอัญมณีชนิดใดที่มีปริมาณจำกัดเข้าสู่ตลาดการค้าจะมีคนเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่สามารถเป็นเจ้าของอัญมณีนั้น ๆ ได้ เมื่อคนที่ต้องการมีมากจึงทำให้มีค่ามีราคาสูงขึ้นนอกจากนี้แล้วความหายากของอัญมณีใด ๆ อาจจะเนื่องมาจากขนาด ความโปร่งใส คุณสมบัติ ลักษณะทางแสงที่พิเศษ หรือมีสีที่สุดสวย เป็นต้น เมื่อเปรียบเทียบกับความสวยงามและความคงทนถาวรแล้วความหายากไม่ได้เป็นคุณสมบัติเฉพาะตัวภายในตัวอัญมณีเองแต่เป็นสิ่งที่ขึ้นอยู่กับอารมณ์ ความนิยม และความต้องการของมนุษย์
แร่ที่จัดเป็นอัญมณี ได้มีอยู่ประมาณ ๙๐ ชนิด แต่มีประมาณ ๒๐ ชนิด ที่มีความสำคัญและได้รับความนิยมโดยทั่วไป เช่น เพชร ทับทิม ไพลิน มรกต โอปอ หยก ไพฑูรย์ ฯลฯ
หินที่จัดเป็นอัญมณี ได้ เช่น ลาพิส-ลาซูลี (มณีสีคราม) ออบซิเดียน (แก้วภูเขาไฟ) ยูนาไคต์ (แกรนิตชนิดหนึ่ง) โมลดาไวต์ (อุลกมณี-ดาวตกชนิดหนึ่ง) โอนิกซ์มาร์เบิล (หินอ่อน) ฯลฯ
สารอินทรีย์ที่จัดเป็นอัญมณี เช่น ไข่มุก กัลปังหา อำพัน งา เปลือกหอย (หอยมุกไฟ โอเพอร์คูลัม หอยสังข์ หอยงวงช้าง) ถ่านหิน (เจต) ฯลฯ
ปกติแบ่งออกเป็น ๒ กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
๑. เพชร (Diamonds) ทั้งชนิดใสไม่มีสีและชนิดที่มีสีต่าง ๆ
๒. พลอย (Colored stones) หมายถึง อัญมณีต่าง ๆ เช่น ทับทิม ไพลิน มรกต ควอตซ์ หยก ฯลฯ แต่ไม่รวมถึงเพชร
