11,018 Views
Favorite
เมื่อพูดถึงอัญมณีหรือรัตนชาติ เด็ก ๆ ก็คงจะนึกถึงเครื่องประดับเพชรพลอยที่พบเห็นทั่วไปทั้งในครอบครัว คือ พ่อแม่และจากบุคคลอื่น เป็นแหวนบ้าง สร้อยบ้าง ขนาดและมูลค่าต่าง ๆ กัน เครื่องประดับเพชรพลอยที่ประดับติดตัวประจำวัน ส่วนใหญ่จะมีมูลค่าไม่มากนักอาจเป็นแหวนเพชรเม็ดเล็ก ๆ หรือแหวนพลอยทับทิม (สีแดง) พลอยไพลิน (สีน้ำเงิน) ส่วนเครื่องประดับอัญมณีที่มีขนาดใหญ่รูปแบบหรูหรามักจะพบเห็นตามงานพิธี งานบันเทิง งานเทศกาลต่าง ๆ มากมายที่ผู้คนใช้ประดับ
เพชรเป็นอัญมณีที่มีราคา มีความสวยงามและคงทนถาวร จัดว่าเป็นอัญมณีที่มีค่าสูง ส่วนพลอยเป็นอัญมณีที่มีสีต่าง ๆ กัน มากมายหลายชนิดที่รู้จักกันดี คือ ทับทิม ไพลิน บุษราคัม (สีเหลือง) มรกต (สีเขียว) โอปอ และหยก มีค่าและราคาสูงต่ำหลายระดับ
เพชร พลอย เป็นสารอนินทรีย์หรือสิ่งไม่มีชีวิตที่เกิดตามธรรมชาติเราเรียกว่า แร่รัตนชาติ ก่อนนำเพชรดิบหรือพลอยดิบมาทำเป็นเครื่องประดับต้องมีการเจียระไนเป็นเหลี่ยมต่าง ๆ เป็นรูปมนกลมหรือรูปไข่ ฯลฯ แล้วจึงนำไปทำเครื่องประดับตามรูปแบบ ยังมีอัญณีมีค่าที่รู้จักกันดีอีกชนิดหนึ่ง คือ ไข่มุก ไข่มุกเป็นอัญมณีที่ได้จากสารอินทรีย์หรือสิ่งมีชีวิตเกิดตามธรรมชาติ เรานำไข่มุกมาทำเครื่องประดับได้เลย โดยเจาะรูแล้วเอาด้ายพิเศษที่มีคุณสมบัติเหนียวร้อยเป็นสร้อยประดับกับโลหะเป็นเข็มกลัดหรือทำหัวแหวน
แร่รัตนชาติที่เป็นอัญมณีหรือเพชรพลอยต่าง ๆ จะมีลักษณะและคุณสมบัติที่สำคัญ คือ มีความสวยงาม มีความแข็งคงทนต่อการถูกขูดขีดและเป็นสิ่งที่หาได้ยาก หมายความว่า แร่รัตนชาติมิได้มีเหมือนกันทุกประเทศ บางประเทศมีเพชรมาก เช่น แอฟริกาใต้ ประเทศไทย และพม่ามีทับทิมที่มีคุณภาพดี สีสวย เป็นที่รู้จักดีทั่วโลก ประเทศออสเตรเลียมีโอปอที่มีค่าสูงและสวยงาม ประเทศจีน มีหยก ประเทศญี่ปุ่นมีไข่มุก ฯลฯ ความสวยงามของอัญมณีอยู่ที่สี ประกายแวววาว และความใสสะอาด ซึ่งเป็นผลจากการเจียระไนประกอบกันทำให้คุณสมบัติดังกล่าวเด่นชัดขึ้น คุณสมบัตินี้เป็นสิ่งที่มีอยู่ในตัวเพชรพลอยแต่ละชนิดมีมาตั้งแต่เกิดเองตามธรรมชาติ เพชรพลอยชนิดเดียวกันหรือต่างชนิดก็ตามอาจมีสีอ่อนแก่มีความใสหรือขุ่นมัวหรือมีมลทิน
เพชรพลอยเป็นแร่รัตนชาติ การค้นหาจึงต้องมีการศึกษาถึงกำเนิดความเป็นมาของเพชรและพลอยแต่ละชนิดว่าเกิดกับหินชนิดหรือประเภทใดหรืออาจกล่าวว่า หินชนิดใดจะเป็นต้นกำเนิดเพชรหรือพลอยเหล่านั้น ในสมัยโบราณอาจเป็นการพบเพชรพลอยก่อนแล้วมีการศึกษาค้นคว้าวิจัยถึงแหล่งเพชรพลอยเหล่านั้น มีการบันทึกข้อมูลไว้ซึ่งได้เป็นประโยชน์ในสมัยต่อมาโดยเป็นเครื่องชี้นำ หรือเป็นแนวทางในการสำรวจค้นหาแหล่งใหม่ต่อไปเพื่อให้ได้อัญมณีมาเสนอต่อผู้ใช้ซึ่งมีเพิ่มมากขึ้นโดยตลอด การศึกษาทางวิชาการอัญมณีตลอดจนการสำรวจค้นคว้าวิจัยทำให้ได้พบแร่รัตนชาติที่มีคุณสมบัติเป็นอัญมณีเพิ่มมากขึ้นอีกมากมายหลายชนิดรวมทั้งหินที่มีลักษณะแปลกเด่นเมื่อนำมาตกแต่งด้วยวิธีการและเทคนิคต่าง ๆ ก็ใช้ทำเครื่องประดับได้ นอกจากนี้แร่รัตนชาติชนิดใหม่ ๆ ที่พบเป็นอัญมณียังมีสีสันต่าง ๆ มีประกายและความใสสะอาดคล้ายกับเพชร ทับทิม มรกต หรือบุษราคัม ที่เคยรู้จักและใช้กันมาก่อนนั้นด้วย ในขณะที่เพชรพลอย พวกทับทิม มรกต ฯลฯ หาได้ยากขึ้น ผู้นิยมต้องการใช้มีมากขึ้น อัญมณีที่มีสีสันคล้ายคลึงกันก็ทดแทนได้แต่คุณภาพและคุณสมบัติของอัญมณีดังกล่าวซึ่งไม่เหมือนกันอยู่แล้วนั้นอาจจะดีกว่าหรือด้อยกว่าก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับคุณลักษณะของอัญมณีแต่ละชิ้น อย่างไรก็ตามความนิยมของผู้ใช้ทั่วโลกยังคงต้องการใช้อัญมณีที่เป็นแร่รัตนชาติดั้งเดิม คือ เพชร ทับทิม มรกต อยู่มากแต่เมื่อปริมาณที่มีซื้อขายในตลาดอัญมณีมีน้อยลงทำให้เกิดมีการค้นคว้าวิจัยทำการสังเคราะห์อัญมณีขึ้นมาให้เหมือนแร่รัตนชาตินั้น ๆ บ้าง ใช้วัตถุอื่นทำเทียมบ้าง มากมายหลายรูปแบบ การซื้อหาอัญมณีจึงเป็นสิ่งที่ต้องระวังและทำความเข้าใจในธรรมชาติของอัญมณี และความก้าวหน้าในทางวิชาการอัญมณีในปัจจุบันว่ามีข้อเท็จจริงประการใด
แร่รัตนชาติไม่ว่าชนิดใดก็ตามที่เกิดในธรรมชาติในแหล่งต่าง ๆ ที่มีขนาดใหญ่หนักหลายสิบกะรัตนั้นหาได้ยากมาก โดยเฉพาะเพชรและทับทิมมีเพียงไม่กี่ชิ้นในโลกนอกนั้นส่วนใหญ่จะมีขนาดเล็กและปานกลางและเนื่องจากแร่รัตนชาติมีคุณสมบัติในเรื่องความแข็งทนทาน เมื่อเกิดมากับหินต้นกำเนิดแล้วต่อมาหินผุพังไปแร่รัตนชาติก็จะหลุดออกและถูกน้ำพัดพาไปสะสมในที่ ๆ เรียกว่า ลานแร่ (placer) การหาแร่รัตนชาติโดยเฉพาะพวกเพชร พลอย ทับทิม และไพลิน จึงใช้วิธีขุดเป็นบ่อลงไปแล้วนำดินที่ขุดได้ขึ้นมาร่อนหาเพชร พลอย เมื่อพบแล้วก็ยังถือว่าเป็นเพชรดิบพลอยดิบ ต้องนำมาตกแต่งเจียระไนเป็นรูปแบบต่าง ๆ ตามลักษณะที่เหมาะสมของอัญมณีนั้น เช่น เพชรต้องเจียระไนหน้าเหลี่ยม ทับทิมเนื้อสะอาดใสสีสวยก็นิยมเจียระไนหน้าเหลี่ยมแต่ถ้าเนื้อขุ่นก็จะเจียระไนหน้าหลังเบี้ยมนกลมหรือหน้ารูปไข่ดังนี้เป็นต้น จากนั้นจึงนำไปประกอบกับทองคำหรือทองคำขาว ทำเป็นสร้อย เข็มกลัด แหวน หรือแม้แต่ประดับเสื้อผ้าหรูหรา การประดับอัญมณี นอกจากจะใช้เพื่อความสวยงามแสดงความมั่งคั่งมีฐานะของเจ้าของแล้วยังนิยมประดับเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ผู้สวมใส่รวมทั้งยังอาจมีความเชื่อเกี่ยวกับโชคลางและคุณสมบัติในการคุ้มกันอีกด้วย
