38,019 Views
Favorite
ถ้าลูกหลานของเราถามว่า หนังสือที่เขาใช้เรียนอยู่ในปัจจุบันนี้ ได้มีการพิมพ์มาตั้งแต่เมื่อไร เราคงจะให้คำตอบสั้นๆ แต่ให้เข้าใจแจ่มแจ้งได้ไม่ง่ายนัก
จริงอยู่เรามีตัวหนังสือมาตั้งแต่รัชสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ดังที่มีปรากฎอยู่ในหลัก ศิลาจารึก แต่ก็เป็นการจารึกหรือสลักตัวหนังสือโบราณลงบนหินเรียกว่า "ลายสือไทย"
แม้ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี การพิมพ์หนังสือเป็นเพียงงานพิมพ์ของกลุ่มชนฝรั่ง ที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนาคริสต์เท่านั้น เช่น ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นต้น
ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในขณะที่ยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จฯ เจ้าฟ้ามงกุฎ และทรงผนวชอยู่ที่วัดบวรนิเวศวิหาร ได้ทรงจัดตั้งโรงพิมพ์ขึ้นในวัดนั้น เพื่อจัดพิมพ์หนังสือเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาขึ้นเผยแพร่ เช่นเดียวกับที่คณะมิชชันนารีพิมพ์หนังสือทางคริสต์ศาสนา โรงพิมพ์ที่วัดบวรนิเวศวิหารในตอนนั้น มีทั้งพระสงฆ์ เณร และฆราวาส ช่วยกันทำงานในโรงพิมพ์ นับว่า พระองค์ทรงเป็นคนไทยคนแรก ที่ริเริ่มงานทางด้านการพิมพ์
พ.ศ.๒๒๒๙ ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งกรุงศรีอยุธยา ออกพระวิสุทธ์สุนทร (ปาน) ซึ่งภายหลังได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นออกญาโกษาธิบดี เมื่อเป็นราชทูตไปยัง ราชสำนักพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ แห่งประเทศฝรั่งเศส ได้ไปดูโรงพิมพ์หลวงของฝรั่งเศส และได้ทดลองพิมพ์หนังสือ นับว่า เป็นคนไทยคนแรกที่ได้ไปดูงานการพิมพ์ในต่างประเทศ
| พ.ศ.๒๓๓๙ ในรัชกาล พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีบาทหลวงฝรั่งเศสในคริสต์ศาสนา นำเครื่องพิมพ์มาจัดพิมพ์หนังสือขึ้นที่ธนบุรี เป็นหนังสือที่ใช้ตัวพิมพ์อักษรโรมันเรียงพิมพ์เป็นภาษาไทย ชื่อหนังสือ คือ "คำสอน คริสตัง ภาคต้น" เป็นหนังสือที่จัดพิมพ์ในเมืองไทยเก่าแก่ที่สุด ที่ยังมีเล่มหนังสือเหลือให้เห็นอยู่ | |
| พ.ศ.๒๓๕๙ มีการสร้างตัวพิมพ์อักษรไทยขึ้นในประเทศพม่า โดยมีภรรยาบาทหลวงในคริสต์ศาสนาชาวอเมริกันชื่อ นางจัดสันเป็นผู้ดำเนินการให้จัดสร้างขึ้น และใช้พิมพ์หนังสือขึ้นเป็นครั้งแรกในปีนั้น แต่ไม่มีหลักฐานเหลือมาให้เห็นว่า เป็นหนังสืออะไร ต่อมาได้มีการโยกย้ายแท่นพิมพ์ พร้อมกับตัวพิมพ์อักษรไทยไปยังประเทศอินเดีย และได้มีการพิมพ์หนังสือ "A Grammar of the Thai or Siamese Language" ขึ้น ที่เมืองเซรัมโปร์ นครกัลกัตตา มีหน้าหนังสือที่พิมพ์ด้วยตัวอักษรไทยหลายหน้าอยู่ในหนังสือเล่มนั้น นับว่าเป็นหนังสือที่พิมพ์ด้วยตัวพิมพ์อักษรไทยที่เก่าแก่ที่สุด ที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ | |
|
พ.ศ.๒๓๖๖ ได้มีผู้ซื้อตัวพิมพ์อักษรไทย จากนครกัลกัตตาเข้ามาในสิงคโปร์ และได้มารับจ้างพิมพ์หนังสือต่างๆ คณะมิชชันนารีจึงได้จ้างพิมพ์หนังสือหลายเล่ม ที่เป็นทั้งภาษาไทย และภาษาอื่นๆ ที่สิงคโปร์ และนำมาแจกในเมืองไทย เพื่อเผยแผ่คริสต์ศาสนา
พ.ศ.๒๓๗๘ หมอบรัดเลย์ได้นำแท่นพิมพ์ และตัวพิมพ์อักษรไทย จากสิงคโปร์เข้ามาในกรุงเทพฯ เพื่อดำเนินการด้านการพิมพ์ และจัดพิมพ์ได้สำเร็จในวันที่ ๓ มิถุนายน พ.ศ. ๒๓๗๙ โดยมีบาทหลวงโรบินสัน เป็นช่างพิมพ์ นับได้ว่า เป็นการพิมพ์หนังสือไทย ด้วยตัวพิมพ์อักษรไทยเป็นครั้งแรกในเมืองไทย วงการพิมพ์ของประเทศไทยจึงได้ถือเอาวันที่ ๓ มิถุนายน ของทุกปี เป็นวันการพิมพ์ไทย |
