1,104 Views
Favorite
วิตามินบีหนึ่งทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต โปรตีนและไขมันเกิดเป็นกำลังงานทำให้สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้ช่วยในการสังเคราะห์สารเคมีซึ่งจำเป็นต่อการสร้างกรดนิวคลีอิกและกรดไขมันและมีส่วนสำคัญในการทำงานของระบบประสาทโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการนำกระแสความรู้สึกของเส้นประสาทเมื่อร่างกายขาดวิตามินบีหนึ่งจะทำให้การทำงานของระบบทางเดินทางแปรปรวนไปจากปกติและถ้ารุนแรงมากขึ้นจะมีอาการแสดงของโรคเหน็บชาซึ่งแตกต่างกันได้ตามอายุของผู้ป่วย
ช่วงอายุที่พบบ่อยที่สุด คือ ๒-๖ เดือน มักเป็นเด็กที่กินนมแม่และแม่ขาดวิตามินบี ๑ เด็กอาจมีอาการเด่นทางหัวใจ คือ หอบ เหนื่อย หัวใจเต้นเร็วและเขียวถ้าไม่ได้รับการรักษาจะถึงแก่กรรมได้ภายใน ๒-๓ ชั่วโมง เด็กอาจมีอาการเด่นทางระบบประสาท คือ เสียงแหบเวลาร้องไม่มีเสียงอาจมีหนังตาบนตกกลอกลูกตาไปมามือเท้าเคลื่อนไหวโดยไม่ตั้งใจ
เด็กโตหรือผู้ใหญ่ที่เป็นโรคเหน็บชา จะมีอาการชาที่ปลายมือ และปลายเท้า และเป็นเหมือนกันทั้งสองข้าง กล้ามเนื้อของแขนและขาไม่มีกำลังผู้ป่วยบางรายนอกจากมีอาการชาแล้ว ยังมีอาการบวมร่วมด้วย ถ้าเป็นมากจะมีหัวใจโตและเต้นเร็ว หอม เหนื่อย และถึงแก่กรรมได้ถ้าไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที
สาเหตุสำคัญที่ทำให้คนไทยเป็นโรคเหน็บชาเกิดจากการกินอาหารที่ให้วิตามินบีหนึ่งไม่พอชาวไทยส่วนใหญ่กินข้าวที่ขัดสีแล้วเป็นอาหารหลักข้าวที่ขัดสีมีวิตามินบีหนึ่งอยู่น้อยมิหนำซ้ำการซาวข้าวและหุงข้าวแบบเช็ดน้ำจะทำให้สูญเสียวิตามินบีหนึ่งไปอีกส่วนอาหารที่ให้วิตามินบีหนึ่งมาก คือ เนื้อสัตว์และถั่วเมล็ดแห้งก็กินน้อยนอกจากนี้ถ้ากินสารทำลายวิตามินบีหนึ่งเป็นประจำยิ่งซ้ำเติมให้เป็นโรคเหน็บชาได้ไวขึ้นสารทำลายวิตามินบีหนึ่งนี้แบ่งได้เป็น ๒ พวก คือ พวกที่ไม่ทนต่อความร้อน ได้แก่ เอนไซม์ไธอะมิเนส (thaiaminase) ซึ่งมีอยู่ในปลาน้ำจืดหอยลายและปลาร้าส่วนอีกพวกหนึ่งเป็นสารที่ทนต่อความร้อนพบได้ทั้งในปลาน้ำจืดและปลาน้ำเค็มหลายชนิดใบชา ใบเมี่ยง หมากและผักบางชนิด
เด็กที่อยู่ในวัยเจริญเติบโตหญิงมีครรภ์หญิงให้นมลูกผู้ใช้กำลังงานมาก เช่น นักกีฬา กรรมกร ชาวนา ภาวะที่เกิดโรคติดเชื้อ ภาวะที่มีไข้สูง โรคต่อมไทรอยด์เป็นพิษล้วนมีความต้องการวิตามินบี ๑ มากขึ้นจะเสี่ยงต่อการเป็นโรคเหน็บชาได้ง่ายนอกจากนี้ผู้ดื่มเหล้าเป็นประจำจะขาดวิตามินบี ๑ ได้ง่าย เช่นกัน
โรคเหน็บชาไม่ใช่โรคที่เกิดจากความอดอยากหากแต่เกิดเพราะการรับประทานอาหารไม่ถูกสัดส่วนการป้องกันอาจทำได้โดยส่งเสริมให้กินอาหารที่มีวิตามินบี ๑ สูง เช่น เนื้อหมู ถั่วเหลือง ผู้ที่ดื่มน้ำชาหรือเคี้ยวใบเมี่ยงเป็นประจำถ้าเลิกได้เป็นการดีที่สุดถ้าทำไม่ได้ก็ดื่มน้ำชาหรือเคี้ยวใบเมี่ยงให้น้อยลงและควรทำในระหว่างมื้ออาหารผู้ที่ชอบกินปลาร้าดิบควรเปลี่ยนเป็นต้มให้สุกเสียก่อนเลิกดื่มเหล้าเป็นประจำเวลาเกิดการเจ็บป่วยก็ไม่อดของแสลงทั้ง ๆ ที่อาหารเหล่านั้นมีคุณค่าทางโภชนาการการหุงต้มทุกชนิดควรใช้น้ำแต่พอประมาณ เช่น ควรหุงข้าวแบบไม่เช็ดน้ำส่งเสริมให้กินข้าวซ้อมมือและรัฐควรวางมาตรฐานการสีข้าวของโรงสีต่าง ๆ เพื่อสงวนคุณค่าของวิตามิน บี ๑ ไว้
