ผู้ฝึกสอนการออกกำลังกายส่วนบุคคล หรือที่คุ้นเคยในชื่อ ฟิตเนสเทรนเนอร์ เป็นอาชีพที่มีความสำคัญและมีความจำเป็นต่อคนที่ต้องการออกกำลังกาย เพราะหากเราต้องการมีรูปร่างที่ดีอย่างตั้งใจ การออกกำลังกายด้วยตนเอง แม้อาจจะทำให้สมหวังได้ แต่ก็อาจจะใช้เวลานาน มีรูปร่างไม่สมใจอย่างที่หวัง หรืออาจจะร้ายแรงถึงขั้นส่งผลต่ออาการบาดเจ็บทางร่างกายได้ หากเราเล่นไม่ถูกวิธี ดังนั้นเราจึงต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของ ฟิตเนสเทรนเนอร์ จะเป็นผู้ที่คอยแนะนำ ช่วยเหลือ ให้การออกกำลังกายส่งผลลัพธ์ตามที่ตั้งใจไว้ อย่างถูกต้อง ปลอดภัย มีแบบแผน และเหมาะสมกับแต่ละบุคคล ไม่ใช่แค่เพื่อสุขภาพหรือรูปร่างเท่านั้น แต่ยังสามารถแก้ปัญหา ความเจ็บป่วยได้อีกด้วย

ลักษณะงาน

       ออกแบบ วางแผน ดูแลการออกกำลังกายให้ตรงเป้าหมายของแต่ละบุคคล ทั้งการจัดท่าทาง การใช้งานอุปกรณ์และเครื่องมือต่าง ๆ อย่างเหมาะสม

ขั้นตอนการทำงาน

1. พูดคุยกับลูกค้าเพื่อซักถามประวัติ โรคประจำตัว เป้าหมายการออกกำลังกายที่ต้องการ เช่น บางคนต้องการลดน้ำหนัก บางคนต้องการสร้างกล้ามเนื้อ บางคนต้องการเพิ่มความแข็งแกร่งของร่างกาย
2. ตรวจร่างกาย วัดองค์ประกอบมวลสารในร่างกาย (Body Composition)
3. ประมวลผลและวางแผน เขียนโปรแกรมการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับลูกค้า
4. ให้คำแนะนำขณะลูกค้าออกกำลังกาย ช่วยเหลือในการออกกำลังกายเพื่อไม่ให้ลูกค้าเกิดอาการบาดเจ็บ พร้อมทั้งติดตามผล 
5. ตรวจร่างกาย ปรับแผนเป็นระยะจนถึงเป้าหมายที่ต้องการ

สถานที่ทำงาน

• Fitness center โดยปกติเทรนเนอร์จะทำงานประจำที่ฟิตเนส เพราะเป็นสถานที่ที่พร้อมด้วยบรรยากาศ อุปกรณ์ สิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อส่งเสริมให้การออกกำลังกายเป็นไปอย่างถูกต้อง
• สถานที่ออกกำลังกายอื่นๆ เช่น แนะนำท่าทางการออกกำลังกายที่บ้าน สวนสาธารณะ หรือที่ต่าง ๆ

ผู้ที่ต้องทำงานด้วย

• Fitness Manager
• Sales 
• ลูกค้าที่มาออกกำลังกาย
• นักกายภาพบำบัด
• นักโภชนาการ

ทางเลือกอาชีพ

• นักวิทยาศาสตร์การกีฬา
• ที่ปรึกษาด้านร่างกาย
• วิทยากรให้ความรู้ด้านสุขภาพ
• นักวิเคราะห์เกมกีฬา
• เอเจนซี่นักกีฬา
• นักวิเคราะห์สมรรถนะเชิงกีฬา
• ผู้ฝึกทักษะเชิงกีฬา
• ผู้นำและผู้จัดการทางกีฬา
• เจ้าของธุรกิจด้านกีฬาและการออกกำลังกาย
• โค้ช

ตำแหน่งและเส้นทางการเติบโตในสายอาชีพ

       ส่วนใหญ่เริ่มต้นที่การทำงานประจำที่ฟิตเนส ซึ่งจะแบ่งระดับคล้าย ๆ กับองค์กรทั่วไป คือ 

• Junior Trainer 
• Senior Trainer 
• Supervisor
• Manager

       นอกจานี้ยังสามารถศึกษาลงลึกเฉพาะทางด้านที่ถนัดเพิ่มเติม เพื่อรับฝึกสอนเฉพาะทางส่วนตัว หรือเริ่มทำธุรกิจส่วนตัวด้านการออกกำลังกายได้ด้วยตนเอง

รายได้

       เงินเดือนพื้นฐาน 9,000-12,000 บาท ประกอบกับค่าคอมมิชชั่น ค่าสอนรายชั่วโมงมากน้อยตามประสบการณ์ โดยรวมแล้ว สามารถมีรายได้เฉลี่ยเดือนละ 50,000 บาทขึ้นไป หรือสำหรับเทรนเนอร์ฟรีแลนซ์ ค่าสอนประมาณ 500 ถึง 1,000 บาทต่อชั่วโมง

การแข่งขันและความต้องการของตลาด

       ปัจจุบันตลาดสุขภาพกำลังขยายตัวอยู่เรื่อย ๆ เทรนด์การออกกำลังกายมีความหลากหลาย และเป็นที่ต้องการสูง โดยเฉพาะธุรกิจฟิตเนสที่มีการแข่งขันกันอย่างดุเดือด ทำให้บุคลากรเทรนเนอร์เป็นที่ต้องการมากแต่ก็มีการแข่งขันสูงเช่นกัน 

• ได้ดูแลสุขภาพตัวเองตลอดเวลา
• รู้จักคนเยอะ
• มีความสนุก ท้าทาย ได้เจอโจทย์ใหม่ ๆ จากลูกค้าอยู่เสมอ
• เป็นอาชีพที่เสริมสร้างความมีวินัยทั้งต่อตนเองและคนที่เราดูแล
• ค่าตอบแทนสูง

• เวลาทำงานไม่แน่นอน มักใช้ชีวิตส่วนใหญ่ที่ฟิตเนสตลอดวัน
• เวลาส่วนตัวค่อนข้างน้อย

• ควรมีความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การกีฬาโดยตรง
• มี certificate ที่มีการรับรองจากสถาบันการออกกำลังกาย
• มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกลไกการทำงานของร่างกาย
• เชี่ยวชาญการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ต่าง ๆ
• เข้าใจหลักการออกกำลังกายที่ถูกต้อง
• มีความเข้าใจหลักโภชนาการที่จำเป็น
• รักการบริการ มีความอดทน ใจเย็น มีวินัย มีมารยาท ให้เกียรติต่อผู้อื่น
• ยึดมั่นในจรรยาบรรณอาชีพ
• มีความรับผิดชอบสูง เพราะเราดูแลเรื่องสุขภาพของลูกค้า ต้องใส่ใจ และละเอียดในเรื่องของความปลอดภัย
• มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

• มีทักษะด้านการบริการ
• มีทักษะการสื่อสารที่ดี และมีจิตวิทยาด้านการสอน
• มีทักษะในการโน้มน้าวใจ รวมทั้งทักษะการขาย
• ทักษะการแก้ปัญหาตัดสินใจ  
• ทักษะภาษาอังกฤษ และภาษาอื่น ๆ

การศึกษา

       สำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย สายวิทย์ – คณิต และศึกษาต่อหลักสูตรวิทยาศาสตร์การกีฬา

ตัวอย่างสถาบันที่เปิดสอน ได้แก่ 

• สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา, การจัดการกีฬาและนันทนาการเพื่อสุขภาพ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย มหาวิทยาลัยคริสเตียน
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• วิทยาศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยมหิดล
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

Hard Skills 

• สิ่งสำคัญหลักๆ คือ การทำความเข้าใจหลักการ Anatomy และกลไกร่างกาย
• ฝึกทักษะภาษาอังกฤษ จะทำให้เราขยายองค์ความรู้ของเราเพิ่มเติมได้ 
• เรียนรู้การใช้เครื่องมือ อุปกรณ์การออกกำลังกาย ว่าเครื่องไหน เหมาะกับกล้ามเนื้อส่วนไหน และคนกลุ่มใด 

Soft Skills 

• ฝึกด้านมนุษยสัมพันธ์ หรืองานบริการ เพราะเป็นสิ่งที่่สำคัญมากๆ
• ฝึกเรื่องการสื่อสารให้คล่องแคล่ว โดยเฉพาะการพูดเรื่องยากๆ อย่างการกิน แคลเลอรี่ หรือศัพท์วิทยาศาสตร์ร่างกายให้ผู้คนเข้าใจได้ง่าย 

กิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ด้านอาชีพ 

       เนื่องจากอาชีพเทรนเนอร์ต้องใช้ชีวิตส่วนใหญ่แทบจะทั้งวันที่ฟิดเนต ดังนั้นเวลาส่วนตัวอาจจะมีช่วงเช้ามืด และก่อนนอน ที่จะอ่านหนังสือ ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม หรือท่องเที่ยว แต่ขณะที่ทำงาน การได้พูดคุยระหว่างออกกำลังกายกับลูกค้าในเรื่องต่าง ๆ ก็ถือเป็นกิจกรรมที่สนุกสนานระหว่างวัน

คำบอกเล่าของคนในสายอาชีพ

"อาชีพนี้เป็นอาชีพที่ดี แต่จะดีที่สุดถ้าเรารู้จักที่จะดูแลใส่ใจคนอื่น ต้องรู้จักรักและดูแลใส่ใจตัวเองด้วย"

Chanasorn  Pornwirawongwaree (Winner)

Fitness Instructor at Fitnessfirst Club Icon Siam

       "อาชีพเทรนเนอร์ไม่เพียงแต่ดูแลสุขภาพลูกค้าเท่านั้น แต่บางครั้งเรายังเป็นเพื่อน คอยพูดคุย รับฟังปัญหาที่เขาเจอมาทั้งวัน บางทีก็คุยเรื่องข่าวสารบ้านเมือง เพลง ละคร ดารา มีทุกแบบเลยจริง ๆ รู้สึกสนุกมากและมีความสุขกับอาชีพนี้"

ชลธิชา พิทักษ์วงษ์ดีงาม
Fitness Professional

IDOL สายอาชีพ

ในวงการเทรนเนอร์มีบุคคลที่มีชื่อเสียงมากมาย โดยขอแบ่งเป็นสองสายคือ

•  เทรนเนอร์ที่มีชื่อเสียงจากการดูแลรูปร่างให้กับศิลปิน ดารา ที่มีชื่อเสียง เช่น เบนซ์ ภูมิสิทธิ์, จัน อานันท์, เชอร์รี่ นนท์ณัฐดา, ฮาร์ท นวสุ, เอก พงศ์พิพัฒน์, Christopher, Brett, Nil
• เทรนเนอร์สาย content creator ที่สร้างสรรค์เนื้อหาดี ๆ ให้คนที่สนใจด้านสุขภาพ เช่น มัดหมี่ พิมพ์อร โมกขะสมิต, แอน มนัสนันท์ นาคลดา, ครูซี ปราชญวงศ์ดี, ฟ้าใส พึ่งอุดม, ฮัทชิ้ว ชวรัตน์ แจ้งวัฒนาถาวร, จิ๊บ ญาณิชา มหาอุดมพร, มิกกี้ อัลภาชน์ ณ ป้อมเพชร

วิชาที่เรียน

       วิทยาศาสตร์การกีฬาเป็นการเรียนทั้งด้านวิทยาศาสตร์ และด้านกีฬา โดยเน้นไปที่หลักวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมด้านกีฬา โดยเฉพาะการส่งเสริมศักยภาพตัวนักกีฬา จะได้เรียนรู้กีฬาหลากหลายประเภท ควบคู่กับด้านวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวกับร่างกาย

• ชั้นปีที่ 1 เป็นการปูความรู้เริ่มต้นที่สำคัญมาก ทั้งพื้นฐานการออกกำลังกาย กายวิภาคศาสตร์ การเคลื่อนไหว ฟิสิกส์เบื้องต้น
• ชั้นปีที่ 2 มีการเรียนรู้การใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ จิตวิทยา การทดสอบสมรรถภาพร่างกาย
• ชั้นปีที่ 3 มีการลงลึกด้าน ชีวกลศาสตร์ เวชศาสตร์ สรีรวิทยาการกีฬา โภชนาการ และเริ่มฝึกงานในเทอมสอง
• ชั้นปีที่ 4 ได้เรียนรู้เภสัชวิทยา กฎหมาย การปฐมพยาบาล ทำโครงงาน และฝึกงานในเทอมสอง

เคล็ดลับการเรียนรู้ 

       รีบปรับตัวและตั้งใจเรียนตั้งแต่เริ่มปี 1 ให้มากที่สุด เพราะเนื้อหาความรู้พื้นฐานเป็นสิ่งจำเป็นมาก จะช่วยให้เจอเส้นทางของตัวเองได้เร็ว และได้เปรียบกว่าทุกคน

ค่าเทอมตลอดหลักสูตร*

• สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา, การจัดการกีฬาและนันทนาการเพื่อสุขภาพ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต 25,000 – 40,000 บาท ต่อเทอม
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย มหาวิทยาลัยคริสเตียน 285,350 บาท ตลอดหลักสูตร
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 26,500 บาท ต่อเทอม
• คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 16,300 บาท ต่อเทอม
• วิทยาศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยมหิดล 21,000 บาท ต่อเทอม
• วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การกีฬาและการออกกำลังกาย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 20,000 บาท ต่อเทอม

*(ค่าเทอมดังกล่าว เป็นการประมาณการและอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้)

มหาวิทยาลัยชั้นนำระดับโลก 

• Leeds Beckett University
• University of Surrey
• University of the Highlands and Islands
• Aquinas College
• National University of Physical Education and Sports
• Qatar University

• นักจัดการการกีฬา (Sports Manager)
• ผู้จัดและควบคุมดูแลการแข่งขันกีฬา (Sports Organizer)
• นักธุรกิจทางด้านการกีฬา (Sports Businessmen), นักการตลาดการกีฬา (Sports Marketer)
• ผู้นำนันทนาการและศูนย์เยาวชน (Recreational Leader and Director of Youth Center)
• นักวิชาการทางการกีฬา (Sports Academic)
• เจ้าหน้าที่ประจำศูนย์สุขภาพ (Health Club)
• เจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ออกกำลังกาย (Sports Center)
• เจ้าหน้าที่จัดกิจกรรม (Sports officers)
• สามารถทำงานในองค์กรหรือหน่วยงานทางการกีฬา ทั้งภาครัฐและเอกชน