เครื่องสำอาง ก็คือ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นเพื่อใช้บนผิวหนังหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย โดยใช้ทา ถู นวด พ่น ฯลฯ มีจุดประสงค์เพื่อทำความสะอาด ส่งเสริมให้เกิดความสวยงาม หรือเพื่อเปลี่ยนแปลงรูปลักษณะ วิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง เป็นวิทยาศาสตร์ประยุกต์แขนงหนึ่ง ที่บูรณาการศาสตร์และศิลป์ในการพัฒนาเครื่องสำอางให้มีคุณภาพและความปลอดภัยตามมาตรฐาน ซึ่งต้องใช้ความรู้ และทักษะด้านวิทยาศาสตร์เครื่องสำอางในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การวิจัย การพัฒนา การผลิต และการควบคุมคุณภาพของเครื่องสำอาง

1. เครื่องสำอางที่ไม่ได้ใช้แต่งสีของผิว เครื่องสำอางประเภทนี้ ใช้สำหรับการทำความสะอาดผิวหนัง หรือใช้เพื่อป้องกันผิวหนังไม่ให้เกิดอันตรายจากสิ่งแวดล้อม เครื่องสำอางประเภทนี้ได้แก่ สบู่ แชมพู ครีมล้างหน้าครีมกันผิวแตก น้ำยาช่วยกระชับผิวให้ตึง เป็นต้น
2. เครื่องสำอางที่ใช้แต่งสีผิว  เครื่องสำอางประเภทนี้ ใช้สำหรับการแต่งสีของผิวให้มีสีสันสวยขึ้นจากผิวธรรมชาติที่เป็นอยู่ เช่น ลิปสติก  

ลักษณะการทำงาน   

       นักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ส่วนใหญ่คือการทำวิจัย คิดค้นสูตรทำเครื่องสำอางใหม่ๆ หรือพัฒนานวัตกรรมด้านความงาม ซึ่งจะมีหลากหลายประเภทให้เลือกทำตามความชอบและความถนัดของแต่ละคน รวมไปถึงการตรวจสอบสิ่งปลอมปนที่อาจก่อให้เกิดอันตรายได้

ขั้นตอนการทำงาน

• วางแผนและตั้งโจทย์ของผลิตภัณฑ์ โดยทำการสำรวจความต้องการใช้ผลิตภัณฑ์จากท้องตลอด 
• ศึกษาวัสดุหรือวัตถุดิบที่นำมาใช้ในการผลิตเครื่องสำอาง อย่างสารสกัดต่าง ๆ 
• คิดค้นสูตร ที่เหมาะสมตรงกับความต้องการ ถูกต้องปลอดภัยต่อผู้บริโภค ตามที่กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภคกำหนดไว้ (สคบ.)
• ทดลองใช้จริง ในกลุ่มผู้ทดสอบที่มีความหลากหลาย เพื่อปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้ได้คุณภาพที่สุด
• จากนั้นก็ขึ้นทะเบียน ให้ถูกต้องตามกฎหมาย จดแจ้งเลขที่ อย.

• วางแผนสุ่มตัวอย่างสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ ที่ต้องการตรวจสอบ
• เตรียมตัวอย่างเพื่อการวิเคราะห์
• วิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ (Lab) และรายงานผล

สถานที่ทำงาน

• ห้องปฏิบัติการบริษัทเอกชนหรือรัฐบาล 
• คลินิกเสริมความงาม
• โรงพยาบาล ด้านเสริมความงาม

ผูัที่ต้องทำงานด้วย

• นักเคมี
• แพทย์ด้านผิวหนังและความงาม
• เจ้าของธุรกิจ
• หน่วยงานรัฐที่สามารถให้การรับรองผลิตภัณฑ์
• เภสัชกร

ตำแหน่งและเส้นทางการเติบโต

       นักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ถ้าอยู่ในสายงานบริษัทหรือหน่วยงานต่างๆ จะเติบโตได้ตามโครงสร้างบริษัท ซึ่งจะขึ้นอยู่กับการเติบโตของธุรกิจด้วย แต่ในส่วนเจ้าของธุรกิจและผลิตภัณฑ์จะเติบโตได้รวดเร็วกว่าตามการขยายตัวของตลาด 

รายได้

• สายงานบริษัทเอกชน เริ่มต้นที่ประมาณ 20,000 - 40,000 บาท หรืออาจสูงกว่านี้ หากทำงานในต่างประเทศ
• เจ้าของธุรกิจ รายได้ประมาณ หลักหมื่นถึงหลักล้านบาท

การแข่งขันและความต้องการของตลาด

       ในปัจจุบันตลาดด้านเสริมความงามขยายตัวรวดเร็วมาก คนหันมาดูแลใส่ใจสุขภาพ ผิวพรรณมากขึ้น ทำให้ตลาดมีความต้องการและแข่งขันในสายอาชีพนักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอางค่อนข้างสูง เพื่อคิดค้นผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ สู้กับคู่แข่งได้  รวมไปถึงคลินิกเสริมความงามต่างๆ ที่มีมากขึ้นด้วย

• สามารถเลือกสายงานของตัวเองได้ว่าอยากทำงานบริษัท หรืออยากทำธุรกิจของตัวเอง
• ค่าตอบแทนสูง หากมีประสบการณ์ ผลงานเป็นที่ยอมรับ สามารถสร้างรายได้หลักแสนต่อเดือน
• มีความรู้มากขึ้นจากการศึกษาค้นคว้าเพื่อทำงานวิจัยต่างๆ
• ได้อยู่กับของสวยๆ งามๆ ตลอดเวลา และได้ดูแลตัวเองมากกว่าอาชีพอื่น
• ทำงานเป็นเวลา มีสถานที่ทำงานแน่นอน เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ชอบเดินทางบ่อย

• เป็นอาชีพที่ต้องคิดค้น ศึกษา วิจัย หาผลิตภัณฑ์ใหม่ตลอดเวลา เพราะเครื่องสำอางเป็นสินค้าที่มีการแข่งขันในตลาดสูง ทำให้มีแรงกดดันพอสมควร
• มีความเสี่ยงสูงหากเป็นเจ้าของธุรกิจเอง เพราะมีการลงทุนและต้องสู้กับคู่แข่งจำนวนมาก

• สนใจด้านสุขภาพความงาม งานด้านนี้ต้องมีความชอบด้านสุขภาพและความงาม ชอบดูแลตัวเอง เพราะงานด้านนี้ถ้าไม่มีใจรักจะเกิดการกระตุ้นให้คิดผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ หรือพัฒนาเทคโนโลยีด้าความงามได้ยาก
• ขยันศึกษาหาความรู้ หาวัตถุดิบใหม่ๆ มาพัฒนางานของตัวเองหรือผลิตภัณฑ์ใหม่
• ช่างคิด ช่างสังเกต ตามหลักนักวิทยาศาสตร์ และกล้าทดลองอะไรใหม่ๆ
• มีความอดทนสูง เพราะกว่าจะได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ ต้องใช้เวลาในการศึกษาวิจัยค่อนข้างนาน
• ละเอียดรอบคอบ งานด้านนี้ต้องมีความละเอียดรอบคอบมาก เพราะเป็นสินค้าที่มีผลต่อสุขภาพผู้บริโภคโดยตรง อาจจะเกิดอันตรายได้

• ทักษะการคิดวิเคราะห์ข้อมูล นักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ต้องรวบรวมข้อมูล ศึกษาบทความวิชาการด้านวิทยาศาสตร์ เพื่อการทำวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์
• ทักษะทางคณิตศาสตร์ เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับงานค้นคว้าวิจัย ไม่ว่าจะเป็นแคลคูลัส พีชคณิต หรือวิชาสถิติ
• ทักษะด้านเทคนิคทางห้องปฏิบัติการ (Lab) เป็นทักษะที่สำคัญอีกข้อหนึ่ง เพราะนักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอางจะทำงานในห้องปฏิบัติการเป็นหลัก จึงต้องมีการฝึกทักษะข้อนี้อยู่ตลอดเวลา
• ทักษะด้านภาษา นักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ไม่ได้มีงานอยู่แต่ในประเทศไทยเท่านั้น บริษัทเครื่องสำอางรายใหญ่มักมีสำนักงานหรือสาขาในต่างประเทศด้วย หากมีทักษะภาษาจะทำมีโอกาสก้าวหน้าในอาชีพสูงขึ้น ผลตอบแทนก็สูงขึ้นด้วย
• ทักษะการแก้ปัญหา นักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอางต้องทำงานค้นคว้าวิจัย และพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งในระหว่างกระบวนการทดลองอาจเกิดข้อผิดพลาดได้เสมอ ทักษะการแก้ปัญหาจึงเป็นสิ่งสำคัญมากเลยทีเดียว
• ทักษะการจัดการเวลา งานแต่ละงานย่อมมีเวลาที่กำหนด ดังนั้นการจัดการเวลาและจัดลำดับความสำคัญได้ที่ดีจะช่วยให้ชิ้นงานลุล่วงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ทักษะด้านแบรนด์และการวางแผนการตลาด การพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้องให้ตรงกับความต้องการของตลาด โดยเฉพาะนักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอางที่ทำธุรกิจของตัวเอง ต้องวางแผนกลยุทธ์ทางธุรกิจเป็น มองแนวโน้วของตลาดออก สร้างความแตกต่างเพื่อแข่งขันในตลาดด้านสุขภาพและความงามได้

การศึกษา

• Admissions เป็นผู้สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สายวิทย์ – คณิต ผลการเรียนเฉลี่ยสะสมไม่น้อยกว่า 2.70
• รับตรง เป็นผู้สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สายวิทย์ – คณิต ผลการเรียนเฉลี่ยสะสมไม่น้อยกว่า 2.00
• เข้าสู่คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีหรือคณะเภสัชศาสตร์ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง (Cosmetic Science) 

Hard Skills

• ตั้งใจศึกษาวิชาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ รวมทั้งวิชาในสายวิทย์ คณิต โดยเฉพาะเคมี

Soft Skills 

• กล้าคิดลงมือทำในสิ่งที่แตกต่าง ซึ่งต้องมีความอดทน เพื่อรอผลลัพธ์ในที่สุด
• ศึกษางานวิจัยจากทั่วโลก เพื่อนำมาเป็นไอเดียในการศึกษาวิจัยต่อ

       ตัวอย่างหลักสูตรจากคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาขาวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง (Cosmetic Science) มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต หลักสูตร 4 ปี

วิชาที่เรียน

      วิชาที่เรียกว่าต้องเรียนในเชิงลึก จะเป็นวิชาเคมี กับ ชีววิทยา เพราะจะเป็นวิชาที่ตรงกับสาขานี้มากที่สุด ใครที่่อ่อนทางวิชาเคมีต้องเตรียมตัวปูพื้นฐานมาให้แน่น เพื่อไปต่อได้เร็วขึ้น

เคล็ดลับการเรียน

• วิชาที่เรียนในห้องปฏิบัติการ (Lab) ต้องเรียนเก็บหน่วยกิตให้ครบถ้วน
• ตอนไปฝึกงาน ให้เลือกหน่วยงานที่ตรงสาย หรือเป็นหน่วยงานที่เราชอบ เพราะที่นั่นอาจกลายเป็นที่ทำงานของเราต่อในอนาคตก็ได้  

ชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัย

• ปี 1 เทอมแรกเป็นวิชาพื้นฐานทั่วไปทางวิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา แล้วก็แคลคูลัส1 เพื่อเข้าสู่เทอมสองที่จะเริ่มแตะวิชาเฉพาะเรื่องของเคมีอินทรีย์สำหรับวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง แล้วก็ยังเจอแคลคูลัสทั้งสองเทอม
• ปี 2 จะได้เรียนภาษาอังกฤษ ซึ่งจะไม่ได้เริ่มปูพื้นฐานตั้งแต่ชั้นปีที่ 1 ส่วนวิชาเฉพาะหนีไม่พ้นพวกเคมีแน่นอน ทั้งวิชาเคมีวิเคราะห์ในวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ปฏิบัติการเคมีวิเคราะห์ในวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง ชีวเคมี จุลชีววิทยาและวิทยาภูมิคุ้มกันสำหรับวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง เคมีเชิงฟิสิกส์ประยุกต์ การตั้งตำรับเครื่องสำอางเบื้องต้น ปฏิบัติการการตั้งตำรับเครื่องสำอางเบื้องต้น กายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยาสำหรับวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง คือ เป็นวิชาที่เรียนเกี่ยวกับผิวหนังของมนุษย์ โครงสร้างผิวหนังทุกอย่าง รวมถึงการศึกษาระบบภูมิคุ้มกันร่างกายและเชื้อโรคต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นบนผิวหนังของเรา
• ปี 3 เน้นหนักเรียนในห้องทดลอง (Lab) เช่น วิชาการตั้งตำรับเครื่องสำอางสำหรับผิวหนัง ปฏิบัติการการตั้งตำรับ เครื่องสำอางสำหรับผิวหนัง การตั้งตำรับเครื่องสำอางแต่งสี ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติที่ใช้ในเครื่องสำอาง วิชานี้สนุกได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์และได้เห็นความคิดสร้างสรรค์ของเพื่อนในชั้นเรียน ซึ่งตรงนี้บางทีจะกลายเป็นไอเดียต่อยอดให้เรานำไปทำโปรเจคจบได้ แล้วก็ยังได้เรียนศัพท์ภาษาอังกฤษเฉพาะด้าน กฎหมาย จรรยาบรรณวิชาชีพ และการคุ้มครองผู้บริโภค เป็นสิ่งสำคัญที่เราจะต้องรู้เพื่อความปลอดภัยของตัวเราเองและผู้บริโภค  
  • ในภาคฤดูร้อนจะต้องมีการฝึกประสบการณ์วิชาชีพทางวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง กับสถานประกอบการทั้งของภาครัฐและเอกชน ซึ่งที่สวนดุสิตมีการทำ MOU ร่วมกับหลักสูตรนี้ ให้ความร่วมมือในการส่งเสริมและสนับสนุนงานวิชาการร่วมกัน ในด้านการเรียนการสอน และรับนักศึกษาเข้าไปฝึกประสบการวิชาชีพ เพื่อเพิ่มทักษะ และประสิทธิภาพของนักวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง นอกจากนี้ยังรับบัณฑิตที่จบสาขาวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง มหาวิทยาลัยสวนดุสิตเข้าทำงาน บริษัทที่มีการ MOU ร่วมกัน ได้แก่ บริษัท แพนราชเทวีกรุ๊ป จำกัด (มหาชน) แพนคลินิก ราชเทวีคลินิก ไลออนส์สุพรรณหงส์คลินิก, บริษัท สยาม เนเชอรัลโปรดักซ์ จำกัด, บริษัท เคมีโก้ อินเตอร์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด
• ​ปี 4 มีสัมมนาวิชาการ และเทอมสองทำโปรเจคจบ แล้วก็ยังได้เรียนเกี่ยวกับการเป็นผู้ประกอบการธุรกิจสุขภาพความงาม และเครื่องสำอางด้วย

ค่าเทอมตลอดหลักสูตร

       203,800 บาท (โดยประมาณ)

ทุนการศึกษา

• ทุนส่งเสริมพัฒนาคุณภาพชีวิตนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
• ทุนขาดแคลนทุนทรัพย์
• ทุนเรียนดี
• ทุนจิตอาสา/ ทำคุณประโยชน์/ สร้างชื่อเสียงให้คณะ

• งานวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• งานควบคุมคุณภาพการผลิตผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• การประกอบธุรกิจผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• ผู้แทนฝ่ายขายวัตถุดิบ เครื่องมือและผลิตภัณฑ์ทางวิทยาศาสตร์เครื่องสำอาง
• งานประเมินผิวในคลินิกความงาม
• ผู้เชี่ยวชาญด้านผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• เจ้าหน้าที่ควบคุมและประกันคุณภาพผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• เจ้าหน้าที่ฝ่ายผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
• นักวิทยาศาสตร์ในหน่วยงานอุตสาหกรรม
• นักพัฒนาธุรกิจเครื่องสำอาง
• นักการตลาดด้านเครื่องสำอางและความงาม