สิ่งก่อสร้างรอบตัวเราไม่ว่าจะเป็นอาคาร ถนน อุโมงค์ สะพาน เขื่อน สนามบิน ระบบสุขาภิบาล ล้วนต้องรู้จักวิธีการก่อสร้างที่ถูกต้อง คำนึงถึงองค์ประกอบทั้งหลาย เช่น สภาพดิน น้ำ การต้านทานต่อแดด ลม ฝน พายุ แผ่นดินไหว รวมไปถึงกฎหมายข้อกำหนด ทุกอย่างที่มีผลต่อโครงการ ผู้ที่จะมีความรู้ความสามารถในการวิเคราะห์ ออกแบบ ควบคุมการก่อสร้าง ใช้วัสดุและทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด คือวิศวกรโยธา โดย ผู้ที่ประกอบวิชาชีพจะขึ้นทะเบียนกับสภาวิศวกรเพื่อรับ ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรม (กว.)
       ในคำเรียกรวม ๆ ว่าวิศวกรโยธา สามารถแบ่งสายได้เป็น 6 สายงานหลัก ๆ คือ

• วิศวกรรมโครงสร้าง - เกี่ยวกับการออกแบบโครงสร้างสิ่งก่อสร้าง 
• วิศวกรรมฐานราก – เน้นงานฐานราก สำรวจชั้นดิน กำลังการรับ การทรุดตัว
• วิศวกรรมทรัพยากรน้ำ - บริหารจัดการน้ำ ออกแบบระบบระบายน้ำ 
• วิศวกรรมและการบริหารการก่อสร้าง - บริหารงานด้านโยธา เงิน คนงาน เวลาการทำงาน
• วิศวกรรมสำรวจ - สำรวจพื้นที่ การทำแผนที่ การเตรียมพื้นที่
• วิศวกรรมขนส่ง - การวางแผนและออกแบบระบบขนส่งมวลชน

ลักษณะงาน 

       พิจารณาโครงการ สำรวจพื้นที่ เจาะสำรวจดิน วางแผนตั้งแต่โครงสร้างฐานราก ระบบสาธารณะสุข เตรียมแบบแปลน วางแผนงาน ควบคุมงานก่อสร้าง ประสานงานกับผู้ชำนาญงานต้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องในโครงการนั้น เช่น ช่างระบบไฟฟ้า ผู้รับผิดชอบด้านงานออกแบบ

ขั้นตอนการทำงาน                    

• รับรายละเอียดงาน ประชุมพูดคุยเพื่อเก็บข้อมูลที่จำเป็น
• ประเมินลักษณะของโครงการในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะพื้นที่ การเดินทาง การจราจรทั้งทางบก ทางน้ำ ทางอากาศ ที่มีผลกระทบ สำรวจพื้นที่ข้างเคียง การขออนุญาต การประสานงานกับหน่วยงานรัฐต่าง ๆ 
• เจาะสำรวจ ทดสอบดูดินแต่ละชั้นเพื่อออกแบบกำลังรับน้ำหนัก ฐานราก
• ทำแบบแปลนรายงานก่อสร้าง ประมาณการวัสดุ และประมาณการราคา
• วางแผนการทำงาน เครื่องมือเครื่องจักรกลที่ต้องใช้ การจ้างงาน การขอไฟฟ้า ประปา การขนของ งานรื้อถอน การสร้างเขตแนวก่อสร้าง
• ประชุมงานกับผู้ชำนาญงานด้านต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับโครงการ
• คอยสำรวจหน้างาน ตรวจการดำเนินงานให้ตรงตามแบบ และแก้ไขปัญหาที่เจอเฉพาะหน้า

สถานที่ทำงาน

• งานในสำนักงาน เช่น การประชุม การทำแบบ

• งานตามสถานที่ สำรวจ ก่อสร้าง ควบคุมงาน

ผู้ที่ต้องทำงานด้วย

• เจ้าของพื้นที่ ลูกค้าหรือหัวหน้าโครงการ – เป็นผู้มอบหมายงานและกำหนดทิศทางการทำงาน

• ผู้ชำนาญงานด้านต่าง ๆ ในแต่ละโครงการมีส่วนประกอบหลายอย่าง ที่ต้องร่วมงานด้วยตลอดการก่อสร้าง เช่น ระบบไฟฟ้า สถาปนิก ระบบสุขาภิบาล วิศวกรเครื่องกล

• Supplier ผู้ที่เสริมด้านต่างๆ ที่โครงการต้องการ เช่น เครื่องจักรทำงาน วัสดุอุปกรณ์

• หน่วยงาน ภาครัฐ ที่เกี่ยวข้อง ขึ้นอยู่กับแต่ละโครงการที่ต้องร่วมงานด้วย

• ผู้รับเหมา ทีมช่างก่อสร้าง กำลังสำคัญที่จะทำให้งานสำเร็จลุล่วงไปได้ หากได้ร่วมงานกับช่างที่มีประสบการณ์ ซื่อสัตย์ ก็จะช่วยกันทำให้โครงการดำเนินไปอย่างราบรื่น

• มีความท้าทาย เจอโจทย์ใหม่เสมอ
• ภูมิใจเวลาได้เห็นผลงาน
• มีความต้องการในตลาดมาก
• มีโอกาสร่วมงานกับต่างประเทศสูง
• มีเทคโนโลยีใหม่ ๆ ช่วยสนับสนุนการทำงานอยู่เสมอ
• สามารถสร้างรายได้ได้หลายช่องทาง
• ได้เรียนรู้งานด้านต่าง ๆ ในแต่ละโครงการ
• มีงานรองรับกว้าง มั่นคง

• ค่าตอบแทนการทำงานในต่างประเทศเฉลี่ยจะสูงกว่าในไทย
• งานควบคุมการก่อสร้างส่วนใหญ่ต้องเข้าทำช่วงเวลากลางคืน
• แรงกดดันในงานสูงจากหลายด้าน ทั้งคนทำงาน เจ้าของโครงการ
• ความรับผิดชอบสูง ทั้งด้านเกี่ยวกับคนทำงาน โดยเฉพาะความปลอดภัยด้านการก่อสร้าง
• สภาพเศรษฐกิจมีผลต่อการทำงาน ต่องบประมาณในโครงการ

• มีความคิดสร้างสรรค์ การก่อสร้างไม่ได้มีรูปแบบตายตัว สามารถพลิกแพลงได้หลากหลาย
• ช่างสังเกต รักการเรียนรู้ สนใจข่าวสารความรู้รอบตัวตลอดเวลา ตามทันเทคโนโลยีใหม่อย่างสม่ำเสมอ เพื่อการก่อสร้างที่มีประสิทธิภาพ
• มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี นายช่างเป็นผู้ที่ต้องร่วมงานกับคนอื่นเสมอ ไม่ว่าจะเป็นคนในสาขาอื่นที่เกี่ยวข้องในโครงการ ทีมช่างที่ทำงานก่อสร้าง ต้องมีการประสานงานต่าง ๆ เพื่อให้โครงการดำเนินไปอย่างราบรื่นจนสำเร็จ
• มีวินัย อดทน สามารถทำงานหนักได้ เจอกับสภาพอากาศ สิ่งแวดล้อม หลาย ๆ ครั้งต้องทำงานช่วงกลางคืนเนื่องจากข้อกำหนดด้านการเข้าใช้พื้นที่ในการก่อสร้าง ต้องรับมือได้เสมอ
• ละเอียดรอบคอบ สิ่งก่อสร้างทุกอย่างมีส่วนเกี่ยวข้องกับชีวิตความเป็นอยู่ของคน หากทำงานด้วยความประมาท ละเลยรายละเอียดบางอย่างไป อาจะส่งผลเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินได้
• มีความรับผิดชอบ รับผิดชอบต่อหน้าที่การงาน ยึดถือจรรยาบรรณของวิชาชีพเป็นสำคัญ

• ทักษะการจัดการวางแผน การวางแผนที่ดีจะทำให้งานเกิดข้อผิดพลาดน้อยที่สุด และสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
• การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า การทำงานย่อมมีเหตุการณ์สุดวิสัยที่อยู่นอกเหนือการควบคุมเกิดขึ้นได้ ทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าจึงจำเป็นอย่างยิ่ง ยิ่งทำงานมาก ก็จะยิ่งมีประสบการณ์ในการตัดสินใจรับมือกับปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างดี
• ทักษะการใช้โปรแกรม โปรแกรมเกี่ยวกับวิศวกรรมต่าง ๆ เป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยอำนวยความสะดวกให้การก่อสร้างมีประสิทธิภาพ แม่นยำ ตั้งแต่ขั้นตอนการสำรวจ ออกแบบ ทำแบบ ติดตามการก่อสร้างจนเสร็จลุล่วง 
• ทักษะการตัดสินใจ วิศวกรต้องเจอกับเงื่อนไขที่ต้องตัดสินใจในหลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็นแผนที่วางไว้ไม่เป็นไปอย่างที่คิด งบประมาณ หรือความปลอดภัยในการก่อสร้าง วิศวกรโยธาจึงมักเป็นคนที่ต้องตัดสินใจให้ทีมด้วยความรู้และประสบการณ์ที่มีเพื่อให้โครงการดำเนินต่อไปได้ 
• พื้นฐานความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษและคณิตศาสตร์ ทั้งหมดคือความรู้ที่จำเป็นอย่างยิ่งต่อการทำงาน เพราะต้องออกแบบ คำนวณ วิเคราะห์ปัจจัยรอบด้านในการก่อสร้างสิ่งต่าง ๆ เป็นอย่างดี
• ทักษะการสื่อสาร เพื่อการทำงานร่วมกับผู้อื่น
• ทักษะความเป็นผู้นำ การทำงานที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมคนเป็นจำนวนมาก หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องมีการออกคำสั่ง มอบหมายหน้าที่ ควบคุมดูแล การมีภาวะผู้นำที่ดี รู้จักศิลปะในการทำงานร่วมกับคนจะช่วยให้คนที่ทำงานด้วยมีความสบายใจ ยินดีที่จะฟังคำสั่งและทำตาม
• เข้าใจพื้นฐานทางสถาปัตยกรรม การก่อสร้างเกิดขึ้นคู่กับการออกแบบ เช่นเดียวกันกับสถาปนิกก็จะมีความรู้พื้นฐานทางวิศวกรรมเช่นกัน เพื่อการทำงานร่วมกันอย่างราบรื่นตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบ
• ทักษะการคิดวิเคราะห์และคิดวิจารณ์  analytical mind and critical thinking 

       เส้นทางสายอาชีพนี้ต้องเริ่มต้นที่ใจรักที่ความสนใจอยากทำจริง ๆ เพราะความรับผิดชอบในชีวิตของคนที่เกี่ยวข้องกับสิ่งก่อสร้างนั้นอยู่ในมือเรา และงานหนักจริงๆ เมื่อมั่นใจว่าตัวเองสนใจแล้ว ก็ต้องขยันหาความรู้ทุกด้านให้ถูกต้องแม่นยำ อ่านหนังสือ ดูตัวอย่างงานก่อสร้างว่าเขาคิดยังไง ใช้อะไร แก้ปัญหาด้วยวิธีไหน กล้าที่จะเข้าไปถามคำถามรุ่นพี่ อาจารย์ คนทำงาน เพื่อเพิ่มเติมความรู้ให้ตัวเอง

Hard Skills 

• มีความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ ภาษาอังกฤษและคณิตศาสตร์
• เข้าใจพื้นฐานทางสถาปัตยกรรม
• ฝึกการวางแผนการทำงาน และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
• แบ่งเวลาเป็น จัดระบบการทำงานให้มีประสิทธิภาพ
• เรียนรู้การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่องานวิศวกรรม
• เรียนรู้ภาษาใหม่ ๆ เพื่อเปิดโอกาสในการรับงานจากต่างประเทศ

​Soft Skill

• ช่างสังเกต มีความคิดสร้างสรรค์ เพิ่มเติมความรู้ตลอดเวลา
• มีความเป็นผู้นำ มีความรับผิดชอบ
• เป็นเพื่อนร่วมงานที่ดีต่อทีม มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี
• ละเอียดรอบคอบ ใส่ใจรอบด้าน
• สร้างทัศนะคติที่ดีต่อสิ่งต่างๆ มองปัญหาว่าเป็นเรื่องท้าทาย
• มีวินัย อดทนต่องานหนัก มีสมาธิในการทำงาน

กิจกรรมต่าง ๆ 

• อ่านหนังสือและเว็บเกี่ยวกับงานก่อสร้าง
• ร่วมกิจกรรมในบริษัท
• ชมสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ศึกษาเทคนิคที่ใช้
• ท่องเที่ยวศึกษางานต่างประเทศ
• เข้าร่วมชมงานแสดงเทคโนโลยี

ภาพรวมของวิศวกรโยธา ไม่ได้ดูเฉพาะด้านการก่อสร้างเท่านั้น แต่ขอบเขตของงานพูดถึงทุกอย่าง ตั้งแต่บ้าน ถนนหนทาง รถไฟฟ้า เขื่อน สิ่งแวดล้อม ขนส่ง การจราจร เราทุ่มเทชีวิตเราตั้งแต่คำนวณ ต้องมีความรับผิดชอบสูงมาก ๆ เพราะงานของเราถ้าเกิดเสียหายไป ไม่ใช่คนจะบาดเจ็บหรือเสียชีวิตแค่คนเดียว อาจจะเป็นหมื่นเป็นแสนเลยก็ได้ เพราะฉะนั้นเราต้องทุ่มเทสมอง หัวใจของเราเพื่อทำงานให้สำเร็จ เมื่องานสำเร็จแล้ว ผู้คนใช้โดยปลอดภัย ตรงนี้เป็นเสน่ห์ที่ดีที่สุดเลย เราสร้างสิ่งที่เป็นความฝันให้เป็นจริงได้ ผลงานของเราไม่ใช่อยู่ในช่วงชีวิตเราเท่านั้น แต่จะส่งถึงลูกเรา หลานเราตลอดไปด้วย

ศาสตราจารย์ ดร. สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์
นายกสภาวิศวกร กรรรมการในคณะกรรมการนโยบายพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา อธิการบดี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

( ที่มา : ข้อความส่วนหนึ่งจากรายการ I AM ช่องทรูปลูกปัญญา )

งานนี้เป็นงานที่มีเรื่องให้ท้าทายตลอดเวลา มีความกดดันสูง ขอให้ตั้งใจหาความรู้ให้แน่น มีความรับผิดชอบ มีจรรยาบรรณในงานที่ทำ ช่วงแรกอาจจะดูว่างานหนักเงินน้อย แต่มันคือประสบการณ์ที่เราต้องจ่าย แล้วถ้าเราซื่อสัตย์กับวิชาชีพ เมื่อเวลาผ่านไป ผลตอบแทนจะมั่นคงและเป็นที่น่าพอใจอย่างแน่นอน

ธีรภัทร์ เข็มทอง
ช่างเทคนิคโยธา

วิชาที่เรียน 

       หลายคนอาจจะกลัวเรื่องของการคำนวณ ว่ามาเรียนแล้วจะเจอตัวเลขซับซ้อน จะไหวหรือเปล่า ก็อย่าเพิ่งวิ่งหนีไปซะก่อน เพราะถ้าสนใจด้านนี้จริง ๆ ได้คณิตนิดหน่อย ได้ฟิสิกส์นิดหน่อย ไม่ถึงกับเกลียดไปเลย รับรองว่าเรียนได้ เรียนไหว

       เนื้อหาการเรียนจะเริ่มต้นจากพื้นฐานคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ วิศวกรรม เคมี ทำความรู้จักกับวัสดุต่าง ๆ เช่น ไม้ เหล็ก ได้เข้าใจลักษณะของดิน น้ำ ลม ส่วนสำคัญคือการเข้าแล็บทดลองผลกระทบ หรือพฤติกรรมที่จะมีต่อกัน เช่น ดินแบบนี้กับเหล็กแบบนี้จะมีผลต่อการสร้างสิ่งก่อสร้างอย่างไร ทรายกับไม้ ปูนกับน้ำ ทดสอบแรง กำลังของวัสดุ ศึกษาหลักกลศาสตร์ ชลศาสตร์ ปฐพี คอนกรีต การสำรวจ เทคนิคการออกแบบโครงสร้างแบบต่าง ๆ การขนส่ง การจัดการ สิ่งแวดล้อม

       เริ่มต้นจากปี 1 เรียนวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ พร้อมทั้งทำความรู้จักกับวัสดุต่าง ๆ ทำความเข้าใจกลศาสตร์ ปี 2 เรียนเกี่ยวกับวิชาชีพมากขึ้น รู้พฤติกรรมของวัสดุ ปี 3 - ปี 4 กลศาสตร์ของดิน น้ำ วิเคราะห์โครงสร้าง ดูงานฝึกงาน รวบยอดเพื่อการออกแบบอย่างซับซ้อนยิ่งขึ้น เตรียมพร้อมสู่การทำงานต่อไป

เคล็ดลับการเรียน 

       สิ่งที่ควรจะฉวยโอกาสให้ได้มากที่สุดคือความรู้และประสบการณ์จากอาจารย์ จากรุ่นพี่ที่ผ่านการทำงานจริง ผ่านหน้างานมา และพร้อมที่จะแนะนำความรู้ที่จำเป็น เรียกได้ว่า หาความรู้นอกตำรา การเตรียมตัวเพื่อจะสอบใบวิชาชีพตั้งแต่เนิ่น ๆ ไม่ใช่เรื่องที่เร็วเกินไป แต่จะทำให้เราพร้อมที่จะเป็นวิศวกรที่มีคุณภาพ

       อย่าลืมว่าอาชีพที่เราทำนั้นเกี่ยวข้องกับชีวิตผู้คน ไม่ว่าจะเป็นอาคารบ้านเรือน ถนน เขื่อน อุโมงค์ ขอให้ใส่ใจทุกรายละเอียดที่ได้เรียน เพื่อความปลอดภัยและความเป็นมืออาชีพในการทำงาน

       เรื่องภาษาก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม หากมีโอกาสควรศึกษา ฝึกฝน สอบวัดระดับ เพราะในหลายที่จะพิจารณาเพิ่มฐานเงินเดือนให้ได้

ชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัย

       โยธาเป็นสาขาที่เรียนค่อนข้างจะกว้าง เรียนหลายเรื่อง ทำได้หลายอย่าง จะได้พบเจอความแตกต่างของเพื่อน ต่างนิสัย ต่างความถนัด การเข้าแล็บแต่ละครั้งจะได้ทำงานร่วมกันกับเพื่อนที่ไม่ซ้ำ ได้ทำความรู้จัก ช่วยเหลือกันอย่างอบอุ่น

       ควรเข้าร่วมกิจกรรมของคณะ หรือของมหาวิทยาลัยเพื่อเพิ่มโอกาสในการเข้าสังคม ฝึกทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น ได้เจอคนหลากหลายแบบ เป็นทักษะชีวิตที่น่าสะสมไว้

       ลองสำรวจตัวเองระหว่างเรียนว่าถนัดอะไรเป็นพิเศษ จะได้วางแผนเส้นทางการเรียน ไปจนถึงอนาคตการทำงานถูก บางคนชอบออกแบบ บางคนชอบประมาณราคา บางคนชอบคุมหน้างาน หรือบริหารจัดการ ขอให้ตั้งใจเรียนและหาที่ฝึกงานที่จะส่งเสริมสิ่งที่เราชอบให้ไปได้ไกลที่สุด

• ผู้รับเหมาควบคุมงานก่อสร้าง รับเขียนแบบ ประมาณราคา 
• วิศวกรเครื่องกล 
• วิศวกรเครื่องยนต์