การศึกษาไทยในปัจจุบัน เน้นการเรียนรู้เป็นกลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยเน้นให้นักเรียนเรียนแต่ละวิชาแยกกัน เพื่อตอบสนองกับมาตรฐานการเรียนรู้ที่วางไว้อย่างมากมาย เช่น กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศาสตร์ จะจัดการเรียนการสอน วิชาสังคมศาสตร์ วิชาศาสนา และวิชาประวัติศาสตร์ หรือกลุ่มสาระเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ที่จัดการเรียนการสอน วิชาเคมี วิชาฟิสิกส์ และวิชาชีววิทยา เป็นต้น การเรียนตามกลุ่มสาระการเรียนรู้นี้ ทำให้การศึกษาไทยนั้นตลอดมา เป็นไปเพื่อคะแนนและการสอบ มากกว่าที่จะมีขึ้นเพื่อพัฒนานักเรียนให้เหมาะสมตามความสนใจของตัวนักเรียนเอง
มันอาจถึงเวลาแล้ว ที่การศึกษาไทยจะต้องออกแบบหลักสูตรและวิชาใหม่ ให้มีการบูรณาการทักษะการเรียนรู้และมีความเป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยให้สอดคล้องกับการพัฒนาในศตวรรษที่ 21 ถ้าเรายังต้องการจะแข่งขันกับนานาประเทศอยู่
เว็บไซต์ Lovin.ie เว็บไซต์ที่รวบรวมสาระความรู้ที่น่าสนใจในไอร์แลนด์ ได้ลงบทความหนึ่งเกี่ยวกับวิชาที่ควรสอนในโรงเรียนมัธยมของประเทศไอร์แลนด์ ซึ่งผู้เขียนมองว่า เป็นวิชาที่น่าจะมีสอนในระบบการศึกษาไทยเหมือนกัน เพราะเป็นวิชาที่ช่วยให้นักเรียนสามารถพัฒนาตัวเองได้อย่างเหมาะสมและเข้ากับยุคสมัยใหม่ ซึ่ง 10 วิชาที่ Lovin.ie นำเสนอนั้น มีดังนี้
การจัดการและการบริหารการเงินส่วนบุคคล ถือเป็นวิชาหนึ่งที่สำคัญ ที่ควรจะมีในการจัดการเรียนสอนในยุคสมัยนี้ เพราะด้วยอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มมากขึ้น บวกกับข้อจำกัดด้านรายได้ ทำให้นักเรียนจำเป็นต้องเรียนรู้ในการจัดการการเงินของตัวเองอย่างเหมาะสม และให้เพียงพอต่อการใช้ชีวิต ซึ่งในส่วนของวิชานี้ ควรสอนให้นักเรียนรู้จักการออม รู้จักจัดสรรการเงินให้เพียงพอ เรียนรู้การใช้บัตรเครดิตอย่างปลอดภัย รู้จักและเข้าใจการลงทุนและแสวงหาวิธีเพิ่มพูนรายได้อย่างสร้างสรรค์และสุจริต
ตลอดชีวิต เราจำเป็นต้องมีการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลให้เกิดขึ้นเสมอ การเรียนรู้ที่จะสังเกตพฤติกรรม รวมถึง การยอมรับความแตกต่างทางเพศอย่างเท่าเทียม จะช่วยให้นักเรียนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน สามารถพูดคุยและแบ่งปันความรู้สึกและประสบการณ์อย่างตรงไปตรงมา และช่วยสร้างให้เกิดสังคมที่อยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข
ความเครียดนับว่าเป็นศัตรูตัวฉกาจในการดำเนินชีวิตของทุกคนแทบจะทุกเพศทุกวัย ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตได้ในระยะยาว ซึ่งการจัดการความเครียดอย่างเหมาะสมนั้น จำเป็นจะต้องเรียนรู้ในเรื่องของสติ โดยต้องพัฒนาทักษะให้มีสมาธิและสามารถควบคุมอารมณ์ความรู้สึกของตัวเองได้ ซึ่งในการเรียนวิชานี้ จะช่วยให้นักเรียนสามารถจัดการกับความคิดที่น่ากังวลได้ดีขึ้นและค้นพบว่าสมองและจิตใจทำงานร่วมกันอย่างไร
ทักษะการเอาตัวรอดในสถานการณ์วิกฤติต่าง ๆ คือสิ่งจำเป็นอย่างหนึ่งที่นักเรียนควรจะต้องเรียนรู้ตั้งแต่เริ่มต้น เช่น การเอาตัวรอดจากเพลิงไหม้ การเอาตัวรอดในป่า หรือการปฐมพยาบาล เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นการเตรียมความพร้อมให้กับนักเรียนและช่วยให้นักเรียนมีอัตราการรอดตายที่สูงขึ้นเมื่อต้องประสบพบเจอกับสถานการณ์ดังกล่าว
วิชาการจัดการสุขภาพจิต เป็นวิชาที่ควรมีการสอนในระดับมัธยมศึกษาเป็นอย่างยิ่ง เพราะสุขภาพนอกจากสุขภาพกายแล้ว สุขภาพจิตคือเรื่องหนึ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้กัน โดยเฉพาะกับนักเรียนที่เป็นวัยรุ่น ซึ่งฮอร์โมนต่าง ๆ มีผลทำให้พวกเขามีความวิตกกังวลและสับสนในการปรับตัว จนอาจจะกลายเป็นปัญหาสุขภาพจิตได้ นักเรียนจึงควรได้เรียนรู้แนวทางในการจัดการกับสุขภาพจิตของตัวเองอย่างเหมาะสม
ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศและสังคม มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและตลอดเวลา การเรียนรู้ที่จะดำรงชีวิตอย่างยั่งยืนนั้น จะช่วยให้มนุษย์สามารถดำรงอยู่ในโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้ การทราบถึงสถิติและสาเหตุของปัญหาสภาพอากาศ จะช่วยให้นักเรียนใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างเหมาะสมมากยิ่งขึ้น และใช้ชีวิตอย่างมีความสุขในวิถีพอเพียงที่ยั่งยืน
ปัจจุบันนักเรียนในยุคสมัยนี้ ให้ความสำคัญกับคำว่าสิทธิมากขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีมากในสังคมประชาธิปไตย ที่ทุกคนล้วนมีสิทธิและหน้าที่ตามครรลองของกฎหมาย การสอนให้นักเรียนเรียนรู้เรื่องสิทธิของตัวเอง และสิทธิที่พึงได้ของบุคคลอื่น จะช่วยให้พวกเขาใช้สิทธิได้อย่างเหมาะสม มีความเห็นอกเห็นใจ และไม่ละเมิดสิทธิของบุคคลอื่น และทำให้พวกเขาเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศ
วิชาคณิตศาสตร์ เป็นพื้นฐานการศึกษาที่ต้องเรียนอยู่แล้วตามปกติ แต่การนำคณิตศาสตร์เหล่านั้นมาใช้อย่างอย่างสร้างสรรค์และสนกุสนานนั้น กลับไม่มีการสอนให้นักเรียนใช้ประโยชน์อย่างจริงจัง การเรียนรู้วิธีใช้คณิตศาสตร์ผ่านการสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์กรือกิจกรรมต่าง ๆ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของนักเรียนให้มีทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณและให้ความสำคัญกับคณิตศาสตร์
การเรียนรู้ความแตกต่างกันของเชื้อชาติ ชนชาติ และวัฒนธรรม คือหนทางสำคัญที่จะช่วยในการแก้ไปปัญหาการเหยียดเชื้อชาติ หรือ สงครามทางศาสนา การผสมผสานระหว่างการเมืองและสังคมเป็นสิ่งที่น่าสนใจสำหรับนักเรียนที่จะศึกษาและจะขยายความคิดของพวกเขา และสร้างให้พวกเขาตั้งคำถามกับโลกอยู่ตลอดเวลาและเข้าใจสิ่งต่าง ๆ รอบตัวพวกเขา
ต่อไปนี้การรับประทานอาหารคือเรื่องใหญ่ของชีวิต ที่นักเรียนควรต้องเรียนรู้ตั้งแต่เริ่มต้น เพื่อไม่ให้ร่างกายของพวกเขานั้นโดนทำลายก่อนวัยอันควร นักเรียนควรต้องเรียนรู้พื้นฐานของการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ วิธีการปรุงอาหารด้วยงบประมาณที่จำกัด การรับรู้และเข้าใจเกี่ยวกับความผิดปกติของการรับประทานอาหาร และ ควรมีความรู้ความเข้าใจในของด้านอาหาร ซึ่งจะช่วยให้นักเรียนรับประทานอาหารตามหลักโภชนาการและเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของนักเรียนเป็นอย่างยิ่ง
ทั้ง 10 วิชานี้ ถึงแม้จะเป็นความคิดในบริบทของประเทศไอร์แลนด์ แต่ก็สามารถมองเห็นถึงวิสัยทัศน์ในการพัฒนาด้านการศึกษาที่น่ายกย่อง ของประเทศที่ถือว่ามีความมั่นคงด้านการศึกษาที่ดีประเทศหนึ่ง แม้ว่าวิชาที่กล่าวถึงนี้ บางอย่างจะมีการสอนสอดแทรกไว้ในวิชาที่สอนในสาระการเรียนรู้ตามปกติอยู่แล้ว แต่มันจะดีกว่ามาก ถ้ามีการออกแบบและวางหลักสูตรวิชาเหล่านี้ โดยบูรณาการความรู้จากหลาย ๆ สาระการเรียนรู้เข้าด้วยกัน เพื่อให้เกิดการสร้างสรรค์วิชาที่มีความเป็นรูปธรรมและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในโลกความเป็นจริงได้มากยิ่งขึ้น ซึ่งสิ่งนี้นับว่าเป็นการพัฒนาทางการศึกษาให้ตอบโจทย์การพัฒนาในศตวรรษที่ 21 อย่างแท้จริง
เรียบเรียงโดย : นรรัชต์ ฝันเชียร