พืชเส้นใย

มนุษย์ใช้ประโยชน์จากเส้นใยของพืช มาเป็นเวลานาน เรานำพืชเส้นใยมาทำเครื่องนุ่งห่ม ภาชนะ และเครื่องใช้ภายในบ้าน

พืชเส้นใย ได้แก่ ฝ้าย ป่าน ปอ มะพร้าวและกล้วย เป็นต้น

ฝ้าย เป็นพืชเส้นใยที่เรารู้จักกันดีมานานแล้ว นับเป็นราชินีแห่งพืชเส้นใย หรือสิ่งทอ เพราะเกี่ยวข้อง และมีประโยชน์ต่อมนุษย์อย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการทำเครื่องนุ่งห่ม นอกจากฝ้ายแล้ว ก็ยังมีพืชอื่นที่เราใช้ทำเครื่องนุ่งห่ม

ใบป่านศรนารายณ์ ใบสับประรด ให้เส้นใยที่เราใช้ประโยชน์ได้เช่นเดียวกับเส้นใยจากส่วนเปลือกหุ้มลำต้นของปอแก้ว ปอกระเจา

มะพร้าว ก็ให้เส้นใยจากส่วนเปลือกที่หุ้มผล หรือส่วนที่มักเรียกว่า กาบมะพร้าว เราสามารถนำเส้นใยไปใช้ยัดเบาะ  ที่นอน และเก้าอี้นวม (โซฟา) ได้เช่นเดียวกับ นุ่น งิ้ว รัก และฟั่นเป็นเชือกเช่นเดียวกับปอหรือป่านศรนารายณ์ได้ด้วย

กาบใบกล้วย ก้านใบผักตบชวา ก็ให้เส้นใยที่เราใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น ทำเชือก ถัก หรือสาน เป็นเครื่องใช้ และเครื่องประดับ

--------------------------------------------------------------------------------

เส้นใย 

คือ สิ่งที่มีลักษณะเป็นเส้นเรียวยาว เราอาจจะได้เส้นใยจากพืชหรือสังเคราะห์ขึ้น โดยอุตสาหกรรมทางเคมี

ส่วนประกอบของเส้นใย ก็เป็นเซลลูโลส (๖๕.๙-๘๒.๗%) ซึ่งมีธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน เช่นเดียวกับคาร์โบไฮเดรต หรือพวกแป้งและน้ำตาล พืชเส้นใย คือ พืชที่ให้เส้นใย ซึ่งเรานำไปใช้ประโยชน์ต่าง ๆ

ฝ้าย 

เป็นพืชเส้นใยที่เรารู้จักกันดี เรานำปุยมาปั่นเป็นเส้นด้าย แล้วทอเป็นผืนผ้า ใช้เป็นเครื่องนุ่งห่ม ปิดป้องร่างกาย และให้ความอบอุ่น

ปอ 

เป็นพืชเส้นใยที่เราใช้เส้นใยจากเปลือก ฟั่นทำเชือกสำหรับเย็บหรือผูก และทอเป็นผืน สำหรับนำไปทำเป็นกระสอบบรรจุ หรือห่อหุ้มสิ่งของ

ป่าน 

มีความหมายไปในลักษณะเส้นใยแข็งมากกว่าปอ หมายถึง เส้นใยจากใบใช้ประโยชน์เช่นเดี่ยวกับปอ เช่น ป่านรามี ให้เส้นใยจากส่วนเปลือกที่หุ้มลำต้น ใช้ผลิตเป็นด้าย แล้วใช้ทอผ้าได้ ป่านศรนารายณ์ ให้เส้นใยจากใบ สำหรับฟั่นทำเชือก ทำแปรงหรือขัด สำหรับขัดโลหะให้เป็นเงา สานเป็นภาชนะบรรจุสิ่งของ ทำเป็นแส้ปัดแมลง ใบสับปะรดก็ให้เส้นใยที่ทำเป็นเส้นด้าย และทอเป็นเส้นด้ายและทอเป็นผืนผ้าได้ ในขณะที่พวกกก ซึ่งขึ้นในที่ที่มีน้ำขังแบบนาข้าวนั้น ใช้สานหรือทอเสื่อได้ดี หรือถักเป็นกระเป๋า ตะกร้าหมวกที่สวยงาม เป็นต้น

ผักตบชวา 

แม้ว่าจะเป็นวัชพืชน้ำ ก็ให้เส้นใยที่ใช้ประโยชน์ได้ เรานำก้านใบมากตากให้แห้ง แล้วฟั่น ถัก หรือสาน เป็นของใช้หลายอย่าง เช่น เชือก เปลญวน หรือเปลแขวน กระเป๋าถือ หมวก และรองเท้าเป็นต้น

กล้วย 

มีกาบใบ ซึ่งใช้ประโยชน์หลายอย่างในด้านเส้นใย รวมทั้งใช้ตากแห้ง ทำเป็นเชือกผูกของ ถักเป็นกระเป๋า ตะกร้า และหมวก เป็นต้น

มะพร้าว 

ให้ประโยชน์แก่มนุษย์หลายประการ เราสามารถใช้เส้นใยจากเปลือกหรือกาบมะพร้าว หรือส่วนที่หุ้มเมล็ด ไปยัดเบาะ ที่นอน หรือเก้าอี้นวม เช่น เดียวกับนุ่น หรือทำพรมเช็ดเท้า แปรงขัดถูทำความสะอาด และฟั่นเป็นเชือก

ยังมีพืชอีกหลายอย่างที่ให้เส้นใยที่จับตัวเกาะกันแน่น จำเป็นต้องใช้กรรมวิธีบางอย่าง เพื่อให้นำเส้นใยนั้นไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น ไผ่ที่เราใช้ประโยชน์ทางด้านจักสาน สน ยูคาลิปตัส ปอสา ฟาง และต้นพืชล้มลุกบางชนิด ให้สารพวกเซลลูโลส ซึ่งอาจเป็นเส้นใย สำหรับไปทำเยื่อกระดาษ สำหรับผลิตกระดาษ