11 วิธีลดอาการปวดหัวไมเกรน(migraine)

     เป็นที่ทราบกันดีว่า คนที่เกิดมาไม่ปวดหัวบ่อยนั้นเป็นคนที่เกิดมาโชคดี หรือเกิดมามีบุญแบบสุดๆ ไปเลย คนไข้ผู้หญิงท่านหนึ่งเล่าว่า เคยคิดจะฆ่าตัวตายเนื่องจากปวดหัวบ่อย (ท่านเป็นไมเกรน) คนไข้ที่เป็นทหารเกณฑ์ท่านหนึ่งบอกว่า เครียดมาก เพราะฝึกกลางแดดทีไรปวดหัวทุกที  ข่าวดี คือ ทุกวันนี้เรามียาดีๆ ที่ทำให้อาการไมเกรนทุเลาลงไปได้มาก แถมยังมียาที่ช่วยป้องกันไมเกรนได้ผลค่อนข้างดีแล้ว นอกจากนั้นวันนี้ยังมีวิธีลดโอกาสปวดหัวจากไมเกรนมาฝากพวกเราด้วย

     ผู้หญิงเป็นไมเกรนมากกว่าผู้ชาย > เส้นสีแดงทึบแสดงผู้หญิงที่เป็นไมเกรน เส้นสีแดงประ (ขีด-เว้น-ขีด) แสดงผู้หญิงที่เป็นไมเกรนและมีอาการนำ (aura) เช่น ตาพร่ามืดไป ตาเห็นแสง ฯลฯ ก่อนปวดหัว

     เส้นสีน้ำเงินทึบแสดงผู้ชายที่เป็นไมเกรน เส้นสีน้ำเงินประ (ขีด-เว้น-ขีด) ประแสดงผู้ชายที่เป็นไมเกรนและมีอาการนำ (aura) เช่น ตาพร่ามืดไป ตาเห็นแสง ฯลฯ ก่อนปวดหัว

คำแนะนำในการป้องกันโรคไมเกรนกำเริบ 8 ข้อดังต่อไปนี้

(1). กินอาหารให้ตรงเวลา การกินอาหารไม่ตรงเวลา หรืองดอาหารเป็นบางมื้ออาจทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (hypoglycemia) ซึ่งเป็นตัวกระตุ้น (trigger) สำคัญที่ทำให้อาการปวดหัวกำเริบ

(2). ลดขนม-น้ำตาล การกินขนม อาหารหวานมากๆ เครื่องดื่มเติมน้ำตาล หรือลูกอมอาจทำให้น้ำตาลในเลือดสูงขึ้นเร็วและลงเร็ว ผลที่ตามมาคือ ระดับน้ำตาลในเลือดจะขึ้นๆ ลงๆ โดยเฉพาะ "ขาลง" นั้นมีส่วนกระตุ้นอาการปวดหัวได้ (ทำไมขึ้นๆ ลงๆ คล้ายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ก็ไม่ทราบ)

(3). ไม่ดื่มเหล้า  เหล้า เบียร์ ไวน์ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มีส่วนกระตุ้นทำให้ปวดหัวไมเกรนเพิ่มขึ้นได้ กลไกอาจเป็นจากการที่หลอดเลือดเต้นแรงขึ้น (ขยายตัว-หดตัวมากขึ้น) ในช่วงแรก และระดับน้ำตาลในเลือดมักจะต่ำลงในเวลาต่อมา (แอลกอฮอล์มีพิษต่อตับ ไปกดการสร้างน้ำตาลจากแป้งในตับ)

(4). ปรึกษาหมอ ปรึกษาหมอใกล้บ้านดูว่า มีเวลาปวดหัวขึ้นมา... ควรทำอย่างไร เช่น ควรกินยาอะไรบ้าง ขนาดเท่าไร ฯลฯ  ถ้าเป็นบ่อยตั้งแต่ 2 ครั้งต่อสัปดาห์... ควรปรึกษาหมอว่า จะใช้ยาป้องกันอาการปวดได้หรือไม่

(5). เตรียมยา เตรียมยาแก้ปวดไว้ประจำบ้าน... อย่าปล่อยให้ยาหมด ให้เตรียมยาไว้อย่างน้อย 2-4 เม็ดเผื่อไว้เลย ถ้าเดินทางบ่อย... ให้ทำรายการเช็คของใช้ (checklist) ที่รวมยาไว้เสมอ หรือติดป้ายเตือนที่ประตูบ้านว่า อย่าลืมนำยาไปด้วย

(6). อย่าเปลี่ยนเวลานอน   การเปลี่ยนเวลานอน เช่น วันนี้นอนหัวค่ำ พรุ่งนี้นอนดึก ฯลฯ อาจกระตุ้นไมเกรนได้

(7). นอนให้พอ ภาวะ อดนอนมีส่วนกระตุ้นไมเกรน เพราะฉะนั้นถ้าจำเป็นต้องเดินทางไกลข้ามคืน เช่น นั่งรถไฟ รถทัวร์ ฯลฯ ควรลงทุนเดินทางกลางวัน หรือเลือกเดินทางแบบไม่รีบร้อน เพื่อให้มีเวลานอนชดเชยมากพอ

(8). สังเกตอาการ  ควรสังเกตอาการนำ (aura) หรืออาการของโรคระยะแรกๆ ว่า เป็นอย่างไร เนื่องจากการรักษาโรคในระยะแรกๆ ได้ผลดีกว่าการรักษาหลังเป็นโรคนานๆ ช่วง ไหนที่เป็นโรคบ่อย... ควรหลีกเลี่ยงงานเลี้ยง งานสังสันทน์พบปะคนจำนวนมาก หรืองานที่มีเสียงดังๆ เช่น งานแสดงดนตรี ฯลฯ เพื่อลดความเครียดที่อาจทำให้โรคกำเริบได้

(9). แบ่งงาน  การ รับงานหรือภาระต่างๆ ไว้คนเดียวมากๆ โดยเฉพาะท่านที่เป็นแม่บ้านคงจะไม่ดี ทางที่ปลอดภัยกว่าคือ แบ่งงานให้คนอื่น หรือขอความช่วยเหลือคนอื่นให้รับงานไปบ้าง เช่น ถ้าทำกับข้าว ควรฝึกให้ลูกๆ หลานๆ ช่วยล้างจาน ถูพื้น ล้างรถ ฯลฯ ถ้าทำงานที่มีเวรหรืองานล่วงเวลาก็ไม่ควรรับงานมากเกิน เนื่องจากถ้าร่างกายอ่อนเพลียมากเกินแล้ว จะปวดหัวได้ง่าย

(10). พูดคำว่า "ไม่" ให้เป็น คน ที่พูดคำว่า "ไม่" ไม่เป็น อะไรๆ ก็ "รับ" เข้ามาหมด เช่น ใครมอบงานอะไรให้ก็รับหมด ใครขออะไรก็ให้หมด ฯลฯ แบบนี้ชีวิตอาจจะหาเวลาให้กับตัวเองไม่ได้เลย ทำให้เครียด และปวดหัวง่าย ธรรมดาของคนใจดีนั้น... มักจะตกเป็นเหยื่อของคน "ขี้ขอ" หรือคนมักมาก ทำให้คนใจดีหรือคนที่มีน้ำใจลำบากบ่อยมากๆ ทางที่ดีคือ ควรหัดปฏิเสธ หรือพูดคำว่า "ไม่" ให้เป็น เพื่อไม่ให้พวกคนมักมากหรือคนขี้ขอมาเบียดเบียนจนปวดหัวบ่อยเกิน

(11). แบ่งเวลา   ญี่ปุ่น มีภาษิตหนึ่งกล่าวว่า "เจ็บป่วยเล็กน้อย อายุยืน" หมายถึงว่า ถ้าเราเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ แล้ว หันมาศึกษาหาความรู้ ใส่ใจกับสุขภาพให้มาก แบบนี้จะพลิกวิกฤตให้กลายเป็นโอกาส และอาจทำให้อายุยืนยาวอย่างมีคุณภาพได้  การให้เวลากับคนอื่นนั้นดี ทว่า... ควรหาเวลาให้กับตัวเอง เพื่อทำอะไรที่เราชอบ หรือพักผ่อนสบายๆ สไตล์เราบ้าง เพื่อลดความเครียด ซึ่งอาจกระตุ้นไมเกรนได้เช่นกัน

credit :บ้านสุขภาพ-น.พ.วัลลภ พรเรืองวงศ์,http://www.familynetwork.or.th/node/15705