Blogpost โดย รัตนศิริ กิตติก้องนภางค์
รู้กันหรือยัง..? ว่าพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมจังหวัดกระบี่ กำลังจะถูกแก้ไขถ้อยคำในประกาศพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ฉบับใหม่ เพื่อเอื้อให้ กระทรวงพลังงานและการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยเดินหน้าโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่และโครงการท่าเทียบเรือขนถ่านหิน อาคารเก็บถ่านหินและการลำเลียงถ่านหินในพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมได้
เขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ ถูกประกาศขึ้นเพื่อป้องกันหรือยับยั้งการดำเนินการตามโครงการหรือกิจกรรมที่อาจมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และอนุรักษ์บำรุง รักษา คุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้อยู่ได้อย่างสมดุลตามระบบนิเวศ และคงความสมบูรณ์เพื่ออนุชนรุ่นหลังได้ใช้ต่อไปในอนาคต แต่เป็นเวลากว่า 3 ปีแล้วที่การประกาศเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ไม่ได้รับการต่ออายุตั้งแต่ 26 มีนาคม 2555 โดยกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพิกเฉยไม่ประกาศต่ออายุพื้นที่คุ้มครองฯดังกล่าว อีกทั้งยังปล่อยให้รัฐบาล กระทรวงพลังงาน และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แก้ไขในร่างประกาศพื้นที่คุ้มครองฯ ฉบับใหม่ที่เตรียมจะประกาศเร็วๆ นี้ โดยในร่างฯ ดังกล่าวกำหนดให้รัฐบาลสามารถเดินหน้าโครงการด้านพลังงานให้เขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ได้ ซึ่งเป้าหมายที่รัฐบาล กระทรวงพลังงานและกฟผ. ต้องการผลักดัน คือให้เกิดโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินและโครงการท่าเรือถ่านหินกระบี่ขึ้นในพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่
ถูกแล้วหรือที่ภาครัฐกำลังร่วมมือกันปรับเปลี่ยนเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่อันเป็นพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติสำคัญระดับประเทศและครอบคลุมพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ เพื่อผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมถ่านหิน แต่กลับทำลายความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ ที่ครอบคลุมไปถึงพื้นที่แรมซาร์ไซต์ (พื้นที่ชุ่มน้ำปากแม่น้ำกระบี่) อันเป็นเสมือนปอด ครอบคลุมพื้นที่ป่าชายเลน หาดเลน และหญ้าทะเลผืนใหญ่
ร่างประกาศพื้นที่คุ้มครองฯฉบับใหม่ปลดล๊อคให้โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่อย่างไร?
จุดเปลี่ยนที่สำคัญอันเป็นจุดพลิกชะตาเขตพื้นที่คุ้มครองฯ คือ หลัง 26 มีนาคม 2555 ซึ่งเป็นวันหมดอายุการบังคับใช้ประกาศเขตพื้นที่คุ้มครองฯ และถูกเพิกเฉยต่อการต่ออายุพื้นที่ดังกล่าวฯ ตามประราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535
เป็นเวลากว่า 3 ปี ซึ่งเป็นสาเหตุให้ประชาชนในพื้นที่และสมาคมต่อต้านสภาวะโลกร้อนได้ยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง และศาลปกครองสูงสุดสั่งรับคำร้องในวันที่ 24กันยายน 2557 เพื่อพิจารณาคำฟ้องอันเกี่ยวข้องกับหน่วยงานที่ละเลย เพิกเฉยต่อการปฏิบัติหน้าที่ในการปกป้องและคุ้มครองสิ่งแวดล้อม
ต่อมาเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2557 คณะรัฐมนตรีได้ประชุมปรึกษาลงมติอนุมัติในหลักการของร่างประกาศคุ้มครองฯฉบับใหม่โดยเนื้อหาที่อนุมัติในหลักการยังไม่มีการเพิ่มเติมข้อความที่เอื้อต่ออุตสาหกรรมถ่านหินตามที่สำนักนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสนอ จากนั้นทางสำนักเลขาธิการรัฐมนตรีอ้างตามนร.0503/23943 ได้ส่งร่างประกาศพื้นที่คุ้มครองฯดังกล่าวให้คณะกรรมการตรวจสอบร่างกฎหมายและร่างอนุบัญญัติที่เสนอต่อคณะรัฐมนตรีตรวจพิจารณาอีกครั้งโดยมีเงื่อนไขว่าให้รับความเห็นของกระทรวงพลังงานมาประกอบการพิจารณาด้วยแล้วดำเนินการต่อได้ สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากนั้นคือ ข้อความในร่างประกาศพื้นที่คุ้มครองฯ ถูกเปลี่ยนโดยชัดเจนดังเช่น ลในร่างประกาศฯฉบับนี้ระบุในข้อ 6(1)(จ) ว่า ยกเว้น “โรงงานที่เป็นการดำเนินการตามนโยบายเพื่อความมั่นคงทางด้านพลังงานของประเทศที่ได้รับการเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี รวมทั้งโครงสร้างที่เป็นองค์ประกอบในกระบวนการผลิตขนส่ง" โดยข้อความดังกล่าวที่เพิ่มเข้ามาให้สามารถเดินหน้าโครงการความมั่นคงด้านพลังงานของรัฐได้ ซึ่งเอื้อประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมถ่านหินที่กำลังผลักดันให้กฟผ. กระทรวงพลังงานและรัฐบาลเดินหน้าโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินและท่าเรือถ่านหินกระบี่ได้
ขณะนี้ร่างประกาศฯกำลังอยู่ในขั้นตอนที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพย์ฯ จะลงนามประกาศใช้ร่างฉบับใหม่อย่างเป็นทางการหากร่างประกาศฯ ฉบับใหม่นี้บังคับใช้จริงเมื่อใดจะเปิดโอกาสให้โครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินและท่าเทียบเรือถ่านหินสามารถดำเนินการได้ เป็นการยกเลิกการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและหันมาคุ้มครองโรงไฟฟ้าถ่านหินและอุตสาหกรรมถ่านหินที่จะทำลายความอุดมสมบูรณ์ของกระบี่อย่างถาวร
โรงไฟฟ้าถ่านหิน และผลกระทบต่อพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมจังหวัดกระบี่
ความหลากหลายทางชีวภาพของพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมจังหวัดกระบี่ ครอบคลุมอำเภออ่าวลึก อำเภอเมืองกระบี่ อำเภอเหนือคลอง อำเภอคลองท่อม และอำเภอเกาะลันตา ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์สูง เอื้อให้เกิดการใช้ประโยชน์ทั้งด้านวิถีชีวิต การทำประมง การท่องเที่ยว และส่วนหนึ่งของพื้นที่แห่งนี้ยังได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศหรือที่รู้จักกันในชื่อ พื้นที่ชุ่มน้ำปากแม่น้ำกระบี่ (แรมซาร์ไซต์กระบี่) ที่ประชาชนในพื้นที่จังหวัดร่วมอนุรักษ์พื้นที่แห่งนี้มายาวนาน
การอนุมัติสร้างท่าเรือขนส่งถ่านหินจะต้องขุดลอกร่องน้ำเพื่อให้เรือขนส่งถ่านหินสามารถขนส่งและจอดได้ และจะมีการสร้างสายพานลำเลียงที่รุกเข้าไปในป่าชายเลนเป็นระยะทางเกือบ 10 กิโลเมตร เพื่อขนส่งถ่านหินไปเผาไหม้ยังโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่ที่อยู่ลึกเข้าไปจากชายฝั่งซึ่งส่งผลกระทบต่อป่าชายเลนและหญ้าทะเลอย่างแน่นอน ภัยคุกคามต่อพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมยังรวมถึงมลพิษที่เกิดขึ้นจากโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหิน เช่น สารโลหะหนักที่จะตกค้างอยู่ในธรรมชาติ ที่จะปนเปื้อนในห่วงโซ่อาหาร ส่งผลกระทบถึงสิ่งแวดล้อมและชุมชนในที่สุด
มรดกทางสิ่งแวดล้อมชิ้นสำคัญของชาวไทยนี้กำลังจะถูกเปลี่ยนด้วยอุตสาหกรรมถ่านหินและเพียงผลประโยชน์ของคนบางกลุ่ม และการเปลี่ยนแปลงกฎหมายเพื่อเอื้อต่อผลประโยชน์ของคนกลุ่มนี้ คือการกระทำที่ไม่คำนึงถึงความคิดเห็นของประชาชน รวมถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และสุขภาพของคนในชุมชน
ร่วมทวงคืนพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่
ก่อนที่ร่างประกาศพื้นที่คุ้มครองฯฉบับใหม่จะได้รับการอนุมัติและประกาศใช้ไปอย่างเงียบๆ อย่างที่ภาครัฐ กระทรวงพลังงาน และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ต้องการ ถึงเวลาที่ประชาชนต้องลุกขึ้นมาปกป้องพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ เปล่งเสียงคัดค้านการบังคับใช้เปลี่ยนแปลงกฎหมายโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นและขาดวิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืน
26 มกราคม 2559 นี้ เวลา 10.00 น. เป็นต้นไป มาร่วมกันรวมตัวพร้อมกับเครือข่ายปกป้องอันดามันจากถ่านหิน เพื่อเรียกร้องให้ยกเลิกการแก้ไขประกาศพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ มิให้มีการกำหนดข้อความให้รัฐบาลสามารถดำเนินโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินกระบี่และท่าเทียบเรือขนส่งถ่านหินในพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมจังหวัดกระบี่
ข้อมูลเพิ่มเติม
- แผนที่เขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่
- ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่อง กำหนดพื้นที่และมาตรการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมในท้องที่อำเภออ่าวลึก อำเภอเมืองกระบี่ อำเภอเหนือคลอง อำเภอคลองท่อม และอำเภอเกาะลันตา จังหวัดกระบี่
- ร่างประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่องกำหนดเขตพื้นที่และมาตรการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมในท้องที่อำเภออ่าวลึก อำเภอเมืองกระบี่ อำเภอเหนือคลอง อำเภอคลองท่อม และอำเภอเกาะลันตา จังหวัดกระบี่ พ.ศ. ….
- ร่วมลงชื่อทวงคืนพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมกระบี่ ที่นี่
