บทคัดย่อ

การประเมินโครงการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ ตำบลป่าพลู อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน โดยใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP Model)  ครอบคลุมการประเมิน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านบริบท/สภาพแวดล้อม  ด้านปัจจัยเบื้องต้น/ปัจจัยนำเข้า  ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิต ใช้ระยะเวลาในการศึกษาวิจัย รวมทั้งสิ้น 2 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2553 ถึงวันที่ 30 เมษายน 2555 โดยมีขั้นตอนตั้งแต่การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ การศึกษาค้นคว้าตำราทางวิชาการ แนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัย      ที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้เป็นแนวทางสำหรับการสร้างเครื่องมือและการกำหนดรูปแบบการประเมิน         การตรวจคุณภาพเครื่องมือ การเก็บรวบรวมข้อมูลจากประชากรและกลุ่มเป้าหมาย การวิเคราะห์ข้อมูล และรายงานผลการประเมิน

เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้ คือ แบบสอบถามเพื่อการประเมินโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ จำนวน 4 ฉบับ ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลจากประชากรและกลุ่มเป้าหมาย 4 กลุ่ม  ได้แก่ ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา นักเรียน ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา      ขั้นพื้นฐาน และผู้แทนจากชุมชน

สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลสามารถสรุปผล ดังนี้

1.   การประเมินประสิทธิภาพและประสิทธิผลโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ ตำบล    ป่าพลู อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยโดยรวม 4.73 และเมื่อพิจารณาผลการประเมินเป็นรายด้าน ได้แก่ ด้านบริบท/สภาพแวดล้อม ด้านปัจจัยเบื้องต้น/  ปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิต พบว่า ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมีความเห็นต่อการดำเนินโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ อยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน มีค่าเฉลี่ยระหว่าง 4.64 – 4.81                         ผลการประเมินแยกเป็นรายด้าน สรุปได้ดังนี้

1.1    ด้านบริบท/สภาพแวดล้อม  ผลการประเมินโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยโดยรวม 4.80  และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็น แยกตามกลุ่มของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พบว่า ประสิทธิภาพของการดำเนินโครงการฯ ด้านบริบท/สภาพแวดล้อม อยู่ในระดับมากที่สุดทุกข้อ           มีค่าเฉลี่ยระหว่าง 4.72 – 4.89 โดยเห็นว่า โครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋มีความสอดคล้องเหมาะสมกับบริบทของชุมชนบ้านป่าแป๋ ตำบลป่าพลู อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน มีความชัดเจนและเป็นไปได้ สอดรับกับวิถีการดำเนินชีวิตของคนในชุมชน และมีความสำคัญและจำเป็นต่อ        การจัดการศึกษาสำหรับนักเรียน ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และการดำรงชีวิต วัตถุประสงค์ของโครงการฯ สอดรับกับแนวทางจัดการศึกษา นโยบายด้านการบริหาร และแผนพัฒนาท้องถิ่น

1.2    ด้านปัจจัยเบื้องต้น/ปัจจัยนำเข้า  ผลการประเมินโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด          มีค่าเฉลี่ยโดยรวม 4.68  และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็น แยกตามกลุ่มของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พบว่า ประสิทธิภาพของการดำเนินโครงการฯ ด้านปัจจัยเบื้องต้น/ปัจจัยนำเข้า อยู่ในระดับมากที่สุดทุกข้อ     มีค่าเฉลี่ยระหว่าง 4.60 – 4.72 โดยเห็นว่า คณะกรรมการดำเนินการเป็นผู้มีความรู้ความสามารถ            มีการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างเพียงพอและทั่วถึง ทั้งในส่วนของเจ้าหน้าที่ดูแลโครงการ งบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ

1.3    ด้านกระบวนการ  ผลการประเมินโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยโดยรวม 4.64  และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็น แยกตามกลุ่มของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พบว่า ประสิทธิภาพของ การดำเนินโครงการฯ ด้านกระบวนการ อยู่ในระดับมากที่สุดทุกกลุ่ม มีค่าเฉลี่ยระหว่าง 4.62 – 4.67  โดยเห็นว่า การดำเนินโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของสถานศึกษา ชุมชนและท้องถิ่น มีการพัฒนารูปแบบและวิธีดำเนินการอย่างสม่ำเสมอ มีการวางแผนดำเนินโครงการอย่างเป็นระบบ มีการกำหนดขั้นตอนการดำเนินโครงการอย่างชัดเจน

1.4    ด้านผลผลิต  ผลการประเมินโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยโดยรวม 4.81 และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็น แยกตามกลุ่มของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พบว่า ประสิทธิผลของ                การดำเนินโครงการฯ อยู่ในระดับมากที่สุดทุกข้อ มีค่าเฉลี่ยระหว่าง 4.80 – 4.82 โดยเห็นว่าโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ ส่งผลให้เกิดการสร้างงาน สร้างรายได้และพัฒนาอาชีพในชุมชน ชุมชนเข้มแข็ง เกิดการมีส่วนร่วมและการพัฒนาที่ยั่งยืน โรงเรียนบ้านป่าแป๋เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ของชุมชน ครูได้พัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้ในรายวิชาต่างๆ และนักเรียนได้พัฒนากระบวนการเรียนรู้และนำประสบการณ์การเรียนรู้ไปใช้ในการเรียนและการดำรงชีวิต

2.   แนวทางสำหรับการพัฒนาโครงการโรงเรียนกาแฟดอยป่าแป๋ ควรส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วม โดยบูรณาการความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง โดยคำนึงถึงความสอดคล้องเหมาะสมกับบริบทของชุมชน วิถีการดำเนินชีวิตและสภาพความเป็นอยู่ของชุมชน เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาไปในทิศทางเดียวกัน มีการสนับสนุนงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อย่างเพียงพอและทั่วถึง ผลักดันให้โรงเรียนบ้านป่าแป๋เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ของชุมชนอย่างแท้จริง และควรเพิ่มการวางแผนการพัฒนาผลิตภัณฑ์กาแฟดอยป่าแป๋ ตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ    อย่างเป็นระบบ ได้แก่ การผลิต การแปรรูป และการจัดจำหน่าย ให้เกิดวงจรของผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน  มีคุณภาพเป็นที่ต้องการและมีปริมาณที่เพียงพอสำหรับตลาดและผู้บริโภค สามารถจำหน่ายได้      อย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดการสร้างงาน สร้างรายได้และการพัฒนาอาชีพอย่างยั่งยืน ขณะเดียวกัน ควรดำเนินโครงการโดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลักความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการสร้างภูมิคุ้มกันในตนเอง ให้ประชาชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยใช้ทุนทางสังคม ทุนทางวัฒนธรรม และทุนทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มุ่งพัฒนาแบบองค์รวม พัฒนาคนและสังคม เกิดการสร้างงาน สร้างรายได้ ส่งเสริมการประกอบอาชีพของคนในชุมชน เกิดการรวมกลุ่มของชุมชน ชุมชนเข้มแข็ง เกิดกระบวนการมีส่วนร่วม และเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน สอดรับกับแนวนโยบายและยุทธศาสตร์การพัฒนาของท้องถิ่น ที่มุ่งสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน