วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวเราในชีวิตประจำวัน ทั้งการพูดจา การแต่งกาย อาหาร การละเล่น การแสดงออก และความเชื่อ ทุกอย่างที่คนในสังคมทำร่วมกันจนกลายเป็นสิ่งที่สืบทอดกันมา เรียกว่าวัฒนธรรม วัฒนธรรมมีความสำคัญมาก เพราะช่วยให้เราเข้าใจว่าเราเป็นใคร มาจากไหน และทำให้คนในสังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

แต่เมื่อเวลาผ่านไป วัฒนธรรมบางอย่างอาจเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย ซึ่งบางอย่างเป็นเรื่องดีและน่ารับไว้ แต่บางอย่างก็ควรช่วยกันรักษาไว้ไม่ให้สูญหาย

1. ความหมายและประเภทของวัฒนธรรม

วัฒนธรรม หมายถึง สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น และถ่ายทอดกันต่อๆ มาจากรุ่นสู่รุ่น เช่น ความเชื่อ ประเพณี ภาษา การแต่งกาย อาหาร ศิลปะ และการละเล่น

วัฒนธรรมแบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ

- วัฒนธรรมที่จับต้องได้ เช่น เสื้อผ้า บ้านเรือน เครื่องดนตรี อาหาร และของใช้ต่างๆ

- วัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ เช่น ความเชื่อ ภาษา เพลงพื้นบ้าน นิทาน ประเพณี และศาสนา

2. การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลา ที่มีผลต่อตนเองและสังคมไทย

วัฒนธรรมสามารถเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาได้ เพราะเทคโนโลยี วิถีชีวิต และการแลกเปลี่ยนกับประเทศอื่นๆ ทำให้เกิดการเรียนรู้และปรับตัว เช่น

- เดิมทีคนไทยแต่งกายด้วยผ้าไทยหรือผ้านุ่ง แต่ปัจจุบันนิยมใส่เสื้อยืด กางเกงยีนส์

- การติดต่อสื่อสารแต่ก่อนใช้จดหมาย แต่ตอนนี้มีโทรศัพท์มือถือ และแอปพลิเคชันต่างๆ

- เด็กสมัยก่อนนิยมเล่นหมากเก็บ รีรีข้าวสาร แต่สมัยนี้เล่นเกมในคอมพิวเตอร์ หรือโทรศัพท์มากขึ้น

การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้เราสะดวกสบายขึ้น แต่บางครั้งก็กระทบต่อวัฒนธรรมไทย เช่น คนอาจใช้ภาษาไทยแย่ลง หรือไม่รู้จักประเพณีท้องถิ่นของตนเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าเป็นห่วง

3. แนวทางการธำรงรักษาวัฒนธรรมไทย

แม้ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปมากแค่ไหน แต่เราก็ยังสามารถรักษาวัฒนธรรมดีงามของไทยไว้ได้ โดย

- เรียนรู้และเข้าใจวัฒนธรรมไทย เช่น ฟังนิทานพื้นบ้าน รู้จักวันสำคัญทางศาสนา และเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

- สืบทอดประเพณีและการละเล่นพื้นบ้าน เช่น เล่นกีฬาพื้นบ้าน ทำขนมไทย หรือรำไทยในวันสำคัญ

- ใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้อง ทั้งการพูด การเขียน และการอ่าน

- แต่งกายให้เหมาะสมกับโอกาส เช่น การแต่งกายสุภาพในวันสำคัญ หรือสวมผ้าไทยในงานประเพณี

- ส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่ภูมิใจในความเป็นไทย ด้วยการจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การแสดงวัฒนธรรม หรือการประกวดภูมิปัญญา

เด็กๆ ทุกคนสามารถช่วยรักษาวัฒนธรรมไทยได้ ด้วยการเริ่มจากเรื่องง่ายๆ เช่น ทักทายด้วยคำว่า “สวัสดี” ไหว้ผู้ใหญ่ ใช้ภาษาสุภาพ และร่วมกิจกรรมในโรงเรียน หรือชุมชน ที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมไทย