อารยธรรมตะวันตกที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสังคมโลกนั้น ได้รับอิทธิพลทางแนวคิด และวิทยาการที่สั่งสมมาจากอารยธรรมโบราณอย่าง อารยธรรมเมโสโปเตเมีย อารยธรรมอียิปต์ อารยธรรมกรีก และอารยธรรมโรมัน โดยอารยธรรมที่เก่าแก่ที่สุดก็คือ อารยธรรมที่ตั้งอยู่ในบริเวณดินแดนจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์ (Fertile Crescent) อย่าง อารยธรรมเมโสโปเตเมีย ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณลุ่มแม่น้ำไทกรีส-ยูเฟรตีส และอารยธรรมอียิปต์ซึ่งตั้งอยู่บนลุ่มแม่น้ำไนล์

อารยธรรมเมโสโปเตเมีย

อารยธรรมเมโสโปเตเมีย (ปัจจุบันคือดินแดนของประเทศอิรัก) เป็นอารยธรรมที่เกิดจากการผสมผสานความรู้ และวิทยาการจากชนเผ่าที่ผลัดกันเข้าครอบครองดินแดนเมโสโปเตเมีย ซึ่ง ได้แก่ ชาวสุเมเรียน อัคคาเดียน อามอไรต์ ฮิตไทต์ คัสไซต์ อัสซีเรียน และ คาลเดียน

ชาวสุเมเรียน เป็นชนเผ่าที่ยึดครองดินแดนแถบนี้เป็นพวกแรกในหน้าประวัติศาสตร์ มรดกจากชาวสุเมเรียนได้แก่ ระบบชลประทาน เครื่องหยอดเมล็ดพืช อิฐจากดินเหนียวตากแห้งและดินเหนียวเผาไฟ เทวาลัยที่เรียกว่า “ซิกกูแรต” เลขฐาน 60 การแบ่งวงกลมออกเป็น 360 องศา  อักษรรูปลิ่มที่เรียกว่า “ตัวอักษรคูนิฟอร์ม” มหากาพย์ “กิลกาเมซ” (Gilgamesh)

ชาวอามอไรต์ เป็นชนเผ่าที่ก่อตั้งจักรวรรดิ “บาบิโลเนีย” ครั้งที่หนึ่งขึ้นได้ มีการต่อยอดทางอารยธรรมจากชาวสุเมเรียน คือ มีการจัดทำประมวลกฎหมาย “ฮัมมูราบี” ในรัชสมัยของพระเจ้าฮัมมูราบี นับเป็นประมวลกฎหมายลายลักษณ์อักษรที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ยึดหลักการลงโทษแบบ “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน”

ชาวอัสซีเรียน เป็นชนเผ่าที่รบเก่ง สามารถยึดครองบาบิโลเนียได้สำเร็จ อัสซีเรียมีความเจริญสูงสุดในสมัยของพระเจ้า “อัสซูบานิปาล” โดยอัสซีเรียได้ทิ้งมรดกทางอารยธรรมไว้คือ “พระราชวังซาร์กอน” “ห้องสมุดนิเนเวห์”

ชาวคาลเดียน เป็นเผ่าที่เข้าร่วมกับเผ่าอื่นในการทำสงครามกับอัสซีเรีย จนสามารถเข้ายึดกรุงนิเนเวห์ของอัสซีเรียได้ในที่สุด และได้สถาปนากรุงบาบิโลนขึ้นมาใหม่ รวมทั้งได้รื้อฟื้นอารยธรรมเก่าแก่ของบาบิโลนด้วย อารยธรรมที่สำคัญของคาลเดียนคือ “สวนลอยบาบิโลน” ซึ่งจัดเป็น 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคโบราณ และเป็นต้นตำรับการแบ่งสัปดาห์ออกเป็น 7 วัน

อารยธรรมอียิปต์

“อียิปต์” หรือ “ไอยคุปต์” เป็นแหล่งกำเนิดอารยธรรมโบราณที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ในสมัยโบราณ อียิปต์นั้นแบ่งเป็น 2 ส่วนด้วยกัน คือ อียิปต์ตอนบน และอียิปต์ตอนล่าง โดยอียิปต์ตอนบน จะอยู่ด้านทิศใต้ ส่วนอียิปต์ตอนล่าง จะอยู่ทางด้านทิศเหนือบริเวณสามเหลี่ยมปากแม่น้ำ “ไนล์” ที่ไหลออกสู่ทะเล “เมดิเตอร์เรเนียน”

อารยธรรมที่โดดเด่นของอียิปต์มีมากมาย เช่น การทำระบบชลประทาน การผลิตกระดาษปาปิรุส การดองศพ หรือการทำ “มัมมี” การก่อสร้าง “มัสตาบา” และ “พีระมิด” โดย “มหาพีระมิดแห่งกิซา” ของ “ฟาโรห์คูฟู” ซึ่งเป็นพีระมิดที่ใหญ่ที่สุด ยังเป็น 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคโบราณเพียงสิ่งเดียวที่ยังหลงเหลืออยู่จนถึงปัจจุบัน การทำปฏิทินสุริยคติโดยกำหนดให้ 1 ปี แบ่งออกเป็น 365 วัน และนอกจากนี้ยังมีการประดิษฐ์อักษรภาพ “ไฮโรกลิฟฟิก” อีกด้วย

เรียบเรียงโดย : ถาปกรณ์ กำเนิดศิริ