พุทธมามกะ แปลว่า ผู้ประกาศว่าพระพุทธเจ้าเป็นศาสดา ดังนั้น การแสดงตนเป็นพุทธมามกะจึงมีความหมายถึง ศาสนพิธีที่เป็นการประกาศตนว่านับถือพระพุทธศาสนา ยึดถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะ หรือที่พึ่งพิง

การประกาศตนเป็นพุทธมามกะประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ดังนี้

1. ขั้นตอนการมอบตัว ผู้ปกครอง หรือครู นำนักเรียนที่มีความประสงค์เข้าร่วมพิธีเข้าประกอบพิธี โดยนำพานดอกไม้ ธูป เทียน และรายชื่อนักเรียนที่จะประกอบพิธี ถวายแด่พระสงฆ์เพื่อกำหนดการงานพิธีให้เรียบร้อย

2. ขั้นตอนการจัดสถานที่ จัดสถานที่ในโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ หรือหอประชุม โดยตั้งโต๊ะหมู่บูชา จุดธูปเทียน บูชาพระรัตนตรัย ตามลำดับ

3. ขั้นตอนพิธีการ เริ่มจากจุดเครื่องสักการะบูชาพระรัตนตรัย นั่งคุกเข่าประนมมือ กราบพระรัตนตรัย 3 ครั้ง แล้วกล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย ดังนี้

         อิมินา สักกาเรนะ, พุทธัง ปูเชมิ (กราบ)
         อิมินา สักกาเรนะ, ธัมมัง ปูเชมิ (กราบ)
         อิมินา สักกาเรนะ, สังฆัง ปูเชมิ (กราบ)

แปลว่า

         ข้าพเจ้าขอบูชา พระพุทธเจ้า ด้วยเครื่องสักการะนี้
         ข้าพเจ้าขอบูชา พระธรรม ด้วยเครื่องสักการะนี้
         ข้าพเจ้าขอบูชา พระสงฆ์ ด้วยเครื่องสักการะนี้
         ต่อจากนั้น นั่งคุกเข่ากล่าวคำปฏิญาณ ดังนี้
         นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (3 ครั้ง)

ข้าพเจ้าขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เอสาหัง ภันเต, สุจิระปะรินิพพุตัมปิ, ตัง ภะคะวันตัง สะระณัง คัจฉามิ, ธัมมัญจะ สังฆัญจะ, พุทธะมามะโกติ มัง, สังโฆ ธาเรตุ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าถึงพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นแม้ปรินิพพานนานแล้ว ทั้งพระธรรมและพระสงฆ์เป็นสรณะที่ระลึก

หลังจากนั้น พระอาจารย์ให้โอวาท รับคำว่า “สาธุ” แล้วกล่าวคำอาราธนาเบญจศีล และสมาทานศีล จบแล้วกราบลง 3 หน หากมีปัจจัยไทยธรรมก็ถวาย กรวดน้ำเมื่อพระสงฆ์อนุโมทนา กราบพระสงฆ์ 3 ครั้ง เป็นอันเสร็จพิธี

เรียบเรียงโดย : นำโชค อุ่นเวียง