พลเมือง หมายถึง ประชาชน หรือราษฎรผู้ที่มีสัญชาติของประเทศนั้นเป็นเครื่องผูกพัน และมีสิทธิบางประการที่แตกต่างจากชาวต่างประเทศที่เข้ามาอาศัยอยู่ เช่น สิทธิในการออกเสียงเลือกตั้ง สิทธิเข้ารับราชการ เป็นต้น ประเทศย่อมต้องให้การคุ้มครอง และดูแลพลเมืองของตัวเอง ส่วนพลเมืองดีก็ต้องมีบทบาทหน้าที่ต่อประเทศ ทั้งการเสียภาษี การป้องกันประเทศ การปฏิบัติตามกฎหมาย

การเป็นพลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก คือ การที่พลเมืองรู้จักปฏิบัติตามกฎระเบียบของสังคม และรู้จักบทบาทหน้าที่ของตนเอง ซึ่งมักจะประกอบด้วยคุณลักษณะ ดังนี้

        - เป็นผู้ที่ปฏิบัติตามกฎหมาย รวมถึงกฎระเบียบทางสังคมต่างๆ เพื่อให้สังคมมีความสงบเรียบร้อย อยู่ด้วยกันอย่างสันติสุข
        - เคารพต่อสิทธิเสรีภาพ ในสังคมประชาธิปไตยถือว่าทุกคนมีความเท่าเทียมกัน พลเมืองดีจึงต้องให้ความเคารพต่อสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น เช่นเดียวกับที่ต้องการให้ผู้อื่นเคารพสิทธิเสรีภาพของตัวเอง
        - ยอมรับความคิดเห็นซึ่งกันและกัน โต้แย้งโดยพื้นฐานของเหตุผล ไม่ใช่อารมณ์
        - มีจิตอาสา หรือจิตสาธารณะ ที่มองเห็นประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน ร่วมรักษาสาธารณสมบัติ มีความรับผิดชอบต่อชุนชม สังคม ประเทศชาติ และโลก
        - มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางการเมือง ทั้งการไปใช้สิทธิในการเลือกตั้ง, การป้องกันไม่ให้มีการคอร์รัปชั่นเกิดขึ้น, การมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาต่างๆ ของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาด้านเศรษฐกิจ หรือการเมือง เช่น หากมีปัญหาทางเศรษฐกิจเกิดขึ้น ก็ร่วมมือโดยการประหยัดอดออม วางแผนการใช้จ่ายในครัวเรือน
        - ดำเนินชีวิตด้วยหลักศีลธรรม เช่น ประกอบอาชีพสุจริต, มีความซื่อสัตย์, ประหยัดอดออม, เอื้ออาทรต่อผู้อื่น, ละอายต่อการทำไม่ดี เป็นต้น

เรียบเรียงโดย : นำโชค อุ่นเวียง