คำ คือ เสียงที่เปล่งออกมาแล้วมีความหมาย คำทุกคำมีล้วนความหมายทั้งสิ้น ซึ่งอาจจะมีความหมายนัยตรง (โดยตรง) หรือมีความหมายโดยนัย (เชิงเปรียบเทียบหรือนัยประหวัด) ก็ได้

ความหมายนัยตรง คือ ความหมายที่ใช้อย่างตรงตัว ตัวอย่างเช่น ดาว มีความหมายโดยตรงว่า สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด นอกจากดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ ส่วนความหมายโดยนัย หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า นัยประหวัด คือ ความหมายของคำที่ไม่ตรงตัว แต่เป็นการแฝงความหมายไว้ภายใต้ตัวอักษร ต้องอาศัยการตีความจากผู้รับสารจึงจะเข้าใจความหมายนั้น เช่น

“กล้วย” สำหรับความหมายตรงตัว คือ ผลไม้ชนิดหนึ่ง ผลเดียวรูปร่างกลมยาวและโค้งงอ มีหลายผลอยู่ติดกันเรียกว่าหวี หลายหวีอยู่ในเครือเดียวกัน เมื่อสุกงอมมีผิวเปลือกสีเหลือง เนื้อนิ่ม แต่คำว่า “กล้วย” อาจถูกใช้สื่อความหมายโดยนัย ซึ่งความหมายแฝง หมายถึง เรื่องที่ง่ายดาย เช่น

“งานนี้เป็นของกล้วยๆ” หมายถึง งานนี้ง่ายมาก

“ให้แก้โจทย์ข้อนี้ ง่ายเหมือนปอกกล้วยเข้าปาก” แก้โจทย์ได้ง่ายมาก เหมือนการปอกกล้วย

ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างของคำที่มีความหมายนัยตรง และความหมายโดยนัย

เรียบเรียงโดย : อลงกรณ์ พลอยแก้ว