ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้






1. พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย
          ความหมายของพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย หมายถึง ประชาชนเคารพกัน ไม่ละเมิดสิทธิและเสรีภาพผู้อื่น และใช้สติปัญญาแก้ไขปัญหาและทำประโยชน์แก่สังคม

          องค์ประกอบของวิถีประชาธิปไตย ได้แก่
                    – สันติภาพ
                    – สันติสุข
                    – เสรีภาพ

          พฤติกรรมที่ก่อให้เกิดสันติภาพ สันติสุข และเสรีภาพ ได้แก่
                    – วินัยธรรม คือ ความมีระเบียบ
                    – คารวธรรม คือ ความเคารพ
                    – ศรัทธาธรรม คือ ความศรัทธาในหน้าที่
                    – สามัคคีธรรม คือ ความสามัคคี

          สถานภาพของพลเมืองดี ทุกคนมีสถานภาพของตนเอง ต่างกันตามกลุ่มที่ตนเป็นสมาชิกอยู่
                    ประเภทของสถานภาพ
                              – สถานภาพโดยกำเนิด
                              – สถานภาพที่ได้มาภายหลัง
                    ผลที่เกิดจากสถานภาพทางสังคม
                              – ทำให้เกิดสิทธิและหน้าที่
                              – ทำให้มีเกียรติตามสถานภาพที่ดำรงอยู่
                              – ทำให้เกิดช่วงชั้นทางสังคม


                   


          บทบาทของพลเมืองดี คือ แนวการปฏิบัติให้ถูกต้องเหมาะสมตามสถานภาพของตน เมื่อทุกคนในสังคมปฏิบัติตามบทบาทของพลเมืองดีแล้ว สังคมก็จะเกิดความสงบ

          สิทธิและเสรีภาพของพลเมืองดี
                    – สิทธิ หมายถึง อำนาจหรือประโยชน์ของพลเมืองภายใต้กฎหมาย
                    – เสรีภาพ หมายถึง ความอิสระที่จะกระทำการใดก็ได้ตามสิทธิของตนภายใต้กฎหมายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ได้กำหนดสิทธิ และเสรีภาพของประชาชนไว้ ได้แก่




                    – สิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล
                    – สิทธิในกระบวนการยุติธรรม
                    – สิทธิในทรัพย์สิน
                    – สิทธิและเสรีภาพในการประกอบอาชีพ
                    – เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบุคคลและสื่อมวลชน
                    – สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา
                    – สิทธิในการได้รับบริการทางสาธารณสุขและสวัสดิการจากรัฐ
                    – สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการร้องเรียน
                    – เสรีภาพในการชุมนุมและการสมาคม
                    – สิทธิชุมชนและสิทธิพิทักษ์รัฐธรรมนูญ

          หน้าที่ของพลเมืองดี หมายถึง สิ่งที่ต้องทำด้วยความรับผิดชอบ มีดังนี้
                    – หน้าที่รักษาชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข




                    – หน้าที่ป้องกันและรักษาผลประโยชน์ของประเทศ
                    – หน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมาย
                    – หน้าที่ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง




                    – หน้าที่รับราชการทหาร เป็นหน้าที่ของพลเมืองชายที่มีอายุย่างเข้า 18 ปี
                    – หน้าที่ช่วยเหลือในการป้องกันและบรรเทาภัยพิบัติสาธารณะ
                    – หน้าที่เสียภาษีอากร
                    – หน้าที่ช่วยเหลือราชการ




                    – หน้าที่รับการศึกษาอบรม




                    – หน้าที่พิทักษ์ ปกป้อง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติและภูมิปัญญาท้องถิ่น
                    – หน้าที่อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
                    – หน้าที่ในการมีส่วนร่วมทางการเมือง

2. แนวทางส่งเสริมการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย
          จะต้องเริ่มจากการสร้างสำนึกทางการเมืองให้พลเมืองสนใจ ติดตาม และมีส่วนร่วม มีรายละเอียดดังนี้
                    ครอบครัว ได้แก่
                              – ปฏิบัติต่อกันโดยใช้หลักการของเหตุผล
                              – ใช้หลักเสียงข้างมากในการตัดสินใจ
                              – ปฏิบัติตนตามข้อตกลงของครอบครัว
                              – เสนอความเห็นและรับฟังความเห็นกัน
                              – รับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง
                              – มีความสามัคคี




                    โรงเรียน ได้แก่
                              – ร่วมกันทำงานเป็นกลุ่ม
                              – แสดงความเห็นที่มีประโยชน์
                              – ยอมรับความเห็นของบุคคลอื่น
                              – ใช้เหตุผลมากกว่าใช้อำนาจ
                              – ฝึกให้กล้าแสดงออก
                              – ยอมรับข้อตกลง




                    ชุมชน ได้แก่
                              – เข้าร่วม กิจกรรมของชุมชน
                              – เสนอความเห็นและรับฟังความเห็นกัน
                              – ร่วมกันปรึกษาหารือ
                              – เคารพกฎระเบียบและกฎหมาย
                              – ติดตามข่าวสารของชุมชน

 

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th