คำเมือง คำภาษาเหนือ

จำนวนนับภาษาเหนือ

1 = นึ่ง 

2 = สอง 

3 = สาม 

4 = สี่ 

5 = ห้า 

6 = ฮก 

7 = เจ๋ด 

8 = แปด 

9 = เก้า 

10 = ซิบ 

11 = ซิบเอ๋ด 

20 = ซาว 

21 = ซาวเอ๋ด 

กลิ่น รส ภาษาเหนือ

ส้มโจ๊ะโล๊ะ = รสเปรี้ยวมาก 

จ๋างแจ้ดแผ้ด = จืดชืด 

เหม็นโอ๊ง, เหม็นโอ่ = เหม็นเน่า 

ขมแก๊ก = ขมมาก 

ฝาดหยั่งก้นตุ๊ = รสฝาดมาก

คลิปสอนภาษาเหนือ จากรายการภาษาเหนือวันละคำสองคำ 1


คำศัพท์ภาษาเหนือ คำนาม สรรพนาม

• เธอ = ตั๋ว(สุภาพ) , คิง(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย)
• ฉัน = เปิ้น (สุภาพ) , ฮา(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย) 
• เขา(สรรพนามบุรุษที่ 3) = เปิ้น 
• ผู้ชาย = ป้อจาย 
• ผู้หญิง = แม่ญิง 
• พวกเขา = หมู่เขา 
• พวกเธอ = สูเขา (สุภาพ), คิงเขา(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย) 
• พวกเรา = หมู่เฮา, เฮาเขา 
• พ่อ = ป้อ 
• พี่ชาย = อ้าย,ปี่ 
• ปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอา = อุ้ย (เช่น แม่อุ้ย ป้ออุ้ย) 
• พี่สาว = ปี่ 
• ยี่สิบบาท = ซาวบาท 
• ยี่สิบเอ็ด = ซาวเอ็ด 
• ปฏิทิน = ปั๊กกะตืน คำเมืองแท้ๆจะแปลว่าปฏิทิน
• โรงเรียน = โฮงเฮียน 
• เรือน = เฮือน 
• คำเล่าลือ = กำสีเน

อิฐ = บ่าดินกี่ 

พืช ผัก ผลไม้ ภาษาเหนือ

มะละกอ = บะก้วยเต๊ศ 

แตงล้าน = ม่ะแต๋งซั้ง ( ร้านที่ทำให้เครือแตงพันขึ้นไป ทางเหนือเรียกว่า ซั้ง ) 

กล้วยน้ำว้า = ก้วยอ่อง / ก้วยนิอ่อง 

มะตูม = บะปีน 

ส้มเขียวหวาน = ส้มเกลี้ยง เขียวหวาน 

น้อยหน่า = ม่ะหน้อแหน้ / น้อยแหน้ 

บวบงู = ม่ะนอยงู 

แตงกวา = บะแต๋ง 

กล้วย = เชียงใหม่ เรียก ก้วยใต้ ลำปาง เรียก ก้วยลิอ่อง หรือ ก้วย โก๊ย 

กล้วยน้ำว้า = ก้วยใต้ 

มะเขือเปราะ = บะเขือผ่อย 

มะเขือยาว = บะเขือขะม้า - - ออกเสียง ม่ะเขือขะม่า / ม่ะเขือหำม้า 

มะระขี้นก = บะห่อย 

พุทรา = หม่ะตัน 

ละมุด = หม่ะมุด 

ขนุน = หม่ะหนุน,บ่ะหนุน 

มะพร้าว = บะป๊าว 

ส้มโอ = บะโอ 

กระท้อน = บะตื๋น หมะต้อง 

มะปราง = บะผาง 

ฝรั่ง = บ่ะหมั้น,บะแก๋ว 

ฟักทอง = บะฟักแก้ว /บะน้ำแก้ว/น้ำแก้ว 

ฟักเขียว = บะฟักหม่น 

มะเขือเทศ = บะเขือส้ม 

กระท้อน = บะตึ๋น 

ตะไคร้ = ชะไคร 

มะแว้ง = บะแขว้งขม 

มะเขือพวง = บะแขว้ง /บ่ะแขว้งกุลา 

ผักตำลึง = ผักแคบ 

ชะพลู = ผักแค ใบปูนา ปูลิง 

ลูกยอ = หม่ะต๋าเสือ 

คึ่นช่าย = ผักกะพึน,กำพึน (กะปึน) 

สัตว์ภาษาเหนือ

ลูกอ๊อด = อีฮวก 

ค้างคก = ค้างคาก กบตู่ 

กิ้งก่า = จั๊ก-ก่า 

ปลาไหล = ปลาเอี่ยน ปลาเหยี่ยน

จิ้งหรีด = จิ้กุ่ง,จิ้หีด 

จิ้งเหลน = จั๊ก-กะ-เหล้อ 

เครื่องใช้ภาษาเหนือ

ถุงเท้า = ถุงตี๋น

กระดุม = บะต่อม 

เข็มขัด = สายแอว สายฮั้ง 

รองเท้า = เกือก /เกิบ

กรรไกร = มีดยับ มีดแซม 

ทับพี = ป้าก 

ช้อน = จ๊อน 

ยาสูบ = ซีโย 

ผ้าเช็ดตัว = ผ้าตุ้ม 

ผ้าห่ม = ผ้าต๊วบ 

รองเท้าฟองน้ำ = แค็บ

คำวิเศษณ์ และอื่นๆ

โง่ = ง่าว 

ก็ = ก่ 

ถึง = เถิง 

เช่น = เจ้น 

เป็น = เป๋น 

ไม่ = หมะ(เช่น หมะใจ๊ = ไม่ใช้) 

นะ = เน้อ(เช่น เน้อครับ = นะครับ) 

ร่ม หมายถึง (ร่มกันแดด-กันฝน) = จ้อง 

ร่ม หมายถึง ร่มเงา = ฮ่ม 

เหนียว = ตั๋ง 

ใหญ่ = หลวง(เช่น "หูหลวง" = "หูใหญ่") 

แบบนั้น อย่างนั้น = จะอั้น

แบบนี้ อย่างนี้ = จะอี้ 

ทุก = กุ๊ (เช่น กุ๊ๆ คน= ทุกๆคน) 

คำกริยาภาษาเหนือ

กิน = กิ๋น 

กำปั้น หมัด = ลูกกุย 

ก่าย = ปาด อิง 

กางร่ม = กางจ้อง 

โกหก = วอก ขี้จุ๊ 

โกรธ = โขด 

กลับ = ปิ๊ก (เช่น "เฮาปิ๊กบ้านละหนา") 

ขี้เหนียว = ขี้จิ๊ 

ขโมย = ขี้ลัก 

ขี่หลังคน(เกาะ) = เก๊าะ 

เครียด = เกี้ยด 

คิด = กึ๊ด 

เจ็บ = เจ๊บ 

จริง = แต๊(เช่น "แต๊ก๊ะ" = "จริงหรอ") 

ใช้ = ใจ๊ 

เด็ก = ละอ่อน 

ดู = ผ่อ 

ตกคันได = ตกบันได 

ทำ = ยะ(เช่น "ยะหยัง" = "ทำอะไร") 

เที่ยว = แอ่ว 

นั่งขัดสมาธิ = นั่งขดขวาย 

นั่งพับเพียบ = นั่งป้อหละแหม้ 

นั่งไขว่ห้างเอาเท้าข้างหนึ่งพาดบนเข่า = นั่งปกขาก่ายง้อน

นั่งยอง ๆ = นั่งข่องเหยาะ,หย่องเหยาะ 

นั่งลงไปเต็มที่ตามสบาย(โดยไม่กลัวเปื้อน) = นั่งเป้อหละเหม้อ, นั่งเหม้อ 

นั่งวางเฉย นั่งหัวโด่ = นั่งคกงก(ก๊กงก) 

พูด = อู้ 

รู้ = ฮู้ 

รัก = ฮัก 

ลื่นล้ม = ผะเริด 

วิ่ง = ล่น

สวยจังเลยนะ = งามหลายน้อ 

สะดุด = ข้อง 

สวมรองเท้า = ซุบแข็บ 

สบายอกสบายใจ = ซว่างอกซว่างใจ๋ 

เหนื่อย = อิด หม้อย 

เหรอ = ก๊ะ 

ห่วง = ห่วง (คำเมืองแท้ๆคือ อ่วง ว้อง หรือ ข๋าง) 

ให้ = หื้อ 

อยากอ้วก อยากอาเจียน = ใค่ฮาก 

อยาก = ไข 

อย่าพูดมาก = จ๊ะไปปากนัก 

อร่อย = ลำ 

อร่อยมาก = จ๊าดลำ 

อย่าพูดเสียงดัง = จ๊ะไปอู้ดัง 

คิดไม่ออก = กึ๊ดหม่ะออก 

อย่าคิดมาก = จ๊ะไปกึ๊ดนัก

คำนาม สรรพนาม ภาษาเหนือ

เธอ = ตั๋ว(สุภาพ) , คิง(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย) 

ฉัน = เปิ้น (สุภาพ) , ฮา(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย) 

เขา(สรรพนามบุรุษที่ 3) = เปิ้น 

ปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอา = อุ้ย (เช่น แม่อุ้ย ป้ออุ้ย) 

ผู้หญิง = แม่ญิง 

ผู้ชาย = ป้อจาย 

พวกเรา = หมู่เฮา, เฮาเขา 

พวกเขา = หมู่เขา 

พวกเธอ = สูเขา (สุภาพ), คิงเขา(ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนผู้ชาย) 

พี่ชาย = อ้าย,ปี่

พ่อ = ป้อ 

พี่สาว = ปี่ 

ยี่สิบเอ็ด = ซาวเอ็ด 

ยี่สิบบาท = ซาวบาท 

โรงเรียน = โฮงเฮียน 

เรือน = เฮือน 

คำเล่าลือ = กำสีเน 

อิฐ = บ่าดินกี่ 

ปฏิทิน = ปั๊กกะตืน คำเมืองแท้ๆจะแปลว่าปฏิทิน

cr.https://www.rakjung.com/thai-no78.html