บทความแนะแนวโดย ผ.อ.นภาพร ใจบุญ
สิ่งที่ควรทำ
1. เผชิญความจริง ขอเสนอบางวิธีที่จะทาให้คุณไม่หลอกตนเอง
- มองสิ่งต่างๆ ด้วยสายตาที่แจ่มแจ้ง
- อย่าเป็นเหยื่อของกับดัก “สภาวะไม่จริง” ชอบคิดว่าแล้วทุกอย่างจะดีขึ้นเอง
- ให้ทางเลือกหลายๆ ทางกับตนเอง ช่วงเวลาที่ดีที่สุด คือ เมื่อคุณต้องการที่จะทำไม่ใช่เมื่อคุณจำเป็นต้องทำ จงมีแผนสำรองเสมอ (Jack Welch อดีต CEO ที่ยิ่งใหญ่ของ GE)
2. รู้จักและเข้าใจตนเอง ด้วยคำถามต่อไปนี้
- เราเป็นใคร พื้นเพเป็นอย่างไร
- เรามีความสนใจต่อสิ่งใดบ้าง
- เรามีความสามารถอะไรบ้าง
- เรามีเป้าหมายชีวิตอย่างไร
- เราจะไปสู่เป้าหมายได้อย่างไร

ตามความคิดของนักจิตวิทยากล่าวว่า ธรรมชาติภายในจะยังคงอยู่และติดตัวเราไปตลอดชีวิตเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้คนเรายืนหยัดต่อสู้เพื่อการมีชีวิต และพัฒนาตนตามศักยภาพของแต่ละบุคคล ดังนั้น การรู้จักว่าตนเองเป็นใครและแตกต่างกับคนอื่นอย่างไร จึงมีความสำคัญมาก (Abraham Maslow) อีกทั้งการรับรู้ในความแตกต่างของตนเองกับผู้อื่นจะเป็นประโยชน์อย่างมากที่สุด ดังนี้
ประการแรก คือ การไม่รับลัทธิตามอย่างเพื่อน หมายถึง การต้องติดกับเพื่อนเป็นปาท่องโก๋ ทั้งในด้านการแต่งกาย การเลือกอาชีพและการเรียน การบริโภคและอื่นๆ
ประการที่สอง คือ ทำให้มีความคิด ความเป็นตัวเอง มีเหตุมีผลที่ดี มีการปฏิบัติที่เหมาะสมกับ ตนเอง
ประการที่สาม คือ ทำให้พัฒนาตนเองความเป็นจริง บนพื้นฐานข้อมูลของตนเอง จึงมีโอกาสที่จะเป็นผู้นำมากกว่าผู้ตาม

3. ติดตามกระแส ข่าวสารข้อมูลแนวโน้มด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ในทุกระบบ (รากหญ้า-ระบบโลก)
4. ประมวลผลข้อมูลในหลายระดับ (ทางเลือกให้มากที่สุด)
5. ตัดสินใจเลือก โดยพยายามเลือกตัวเลือกที่ใกล้เคียงกับตนเองให้มากที่สุด มีผลกระทบน้อยที่สุดและอย่าลืมปรึกษาพ่อแม่ (ท่านจะรู้จักเราดีที่สุดแต่พึงระวังความคาดหวังของบางท่าน ) ครูที่รู้จักเรามากที่สุด (ครูจึงบอกเสมอว่า นักเรียนควรจะอยู่ในสายตาของครู-อาจารย์อย่างใกล้ชิดโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่เรียนในชั้นปีที่จะจบการศึกษา เพราะครูบาอาจารย์จะเป็นผู้ที่สามารถและมีโอกาสที่จะแนะนำตัวเราได้เป็นอย่างดี อย่าให้เกิดความผิดพลาดทาง เทคนิคเสียล่ะ)
คิดก่อนตัดสินใจ

เริ่มต้น
1. ต้องรู้จักตนเอง ไม่ว่านักเรียนจะเลือกศึกษาต่อหรือเลือกอาชีพจำเป็นต้องเลือกจากที่ตนเอง เป็นอยู่ คือ ไม่ใช่เลือกตามสิ่งแวดล้อมภายนอก ดังนั้นควรตอบคำถามต่อไปนี้เสียก่อน
- มีความถนัด มีทักษะในเรื่องใดเป็นพิเศษหรือสามารถที่จะพัฒนาขึ้นมาได้
- มีความสามารถ สติปัญญาในการเรียนวิชาใดบ้าง
- มีความชอบ ความสนใจในกิจกรรมใดเป็นพิเศษ (มีค่านิยมในสิ่งใดเป็นพิเศษ)
- ฐานะ เศรษฐกิจของครอบครัว
- สุขภาพและลักษณะทางกายภาพเป็นอย่างไร
- อื่นๆ
2.ต้องรู้จักอาชีพและโลกของงาน เมื่อจะต้องเลือกอาชีพจึงจำเป็นต้องมีความรู้เกี่ยวกับอาชีพให้มากที่สุดโดยเฉพาะอาชีพที่จะเลือกในประเด็นต่างๆ ดังนี้
- ลักษณะของงานอาชีพ/สภาพแวดล้อมของงาน
- คุณสมบัติของการประกอบอาชีพนั้น
- รายได้ ความก้าวหน้า
- ความต้องการของตลาดแรงงาน
- อาชีพนั้นๆ มีความเชื่อมโยงกับอาชีพใดบ้าง (ความคล้ายคลึงกันและข้อมูลนี้มีความสำคัญมาก เนื่องจากมีนักเรียนเลือกศึกษาต่อผิดพลาด ทำให้จบมาไม่สามารถประกอบอาชีพตามที่ปรารถนาได้ )
- อื่นๆ
3. รู้จักสถานศึกษา เพื่อป้องกันความผิดพลาดที่อาจจะเลือกศึกษาต่อในสถานศึกษาที่ไม่มีคณะวิชาหรือความเหมาะสมอื่นๆ กับตัวเอง จึงจาเป็นต้องมีความรู้ในเรื่องต่อไปนี้
- มีคณะสาขาวิชาที่ต้องการเรียน
- ค่าหน่วยการเรียน ค่าใช้จ่ายอื่นๆ
- สถานที่ตั้ง
- ความนิยมในสถาบันนั้น
- อื่นๆ
สุดท้าย
จะเลือกได้อย่างฉลาดต้องมีข้อมูลครบเท่านั้น อย่าลืม !!!!
ข้อ 1 + ข้อ 2 + ข้อ 3