สุนิสา สุขบุญสังข์ : สุขด้วยบุญ
ทีมงานทรูปลูกปัญญา | 2013-01-29 18:24:25
เริ่มต้นจากจุดที่เล็กที่สุดคือตัวเอง พี่อ้อมพยายามแยกขยะและใช้พลังงานให้น้อยที่สุด เพื่อลดการเบียดเบียนธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม วิถีการไม่เบียดเบียนผู้อื่นไม่ต่างอะไรกับหลักธรรมคำสอนทางพุทธศาสนา จึงนำทางให้พี่อ้อมกลับมาสนใจศึกษาธรรมะอีกครั้งและตั้งใจปฏิบัติธรรมอย่างจริงจัง สืบเนื่องมาจนถึงการตัดสินใจบวชระยะเวลาหนึ่งเดือนเพื่อทดแทนบุญคุณคุณแม่ และการบวชพุทธสาวิกาที่ประเทศอินเดียเป็นครั้งที่สองเมื่อเดือนเมษายนของปีที่แล้ว จากจุดตั้งต้นเพื่อการให้และตอบแทน วันนี้พี่อ้อมได้รับการเปลี่ยนแปลงไม่น้อย เป็นประเด็นที่เราจะได้พูดคุยกัน
อยากทราบแรงบันดาลใจในการทำงานเพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนา
มีหลายอย่างเป็นองค์ประกอบ อยากเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยทำอะไรให้กับสังคม ศาสนา เป็นเหตุบังเอิญด้วยในตอนที่ไปพบคุณยายจ๋า (แม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต) ที่เสถียรธรรมสถาน เพราะอยากเชิญให้ท่านเป็นที่ปรึกษาการทำรายการธรรมะ คุณยายบอกว่าก่อนจะทำรายการธรรมะมาเรียนธรรมะก่อนไหม พอไปเรียนคุณยายก็เรียกไปตอบคำถาม ไปถามคำถามแทนคนที่เขียนมาถามคุณยาย จากนั้นก็เลยไปเป็นดีเจจัดรายการวิทยุที่เสถียรธรรมสถาน ใดๆ ก็ตาม ถ้าจะใช้คำว่าปวารณาตัวก็อาจจะได้ เพราะมีความรู้สึกว่าที่เราดีขึ้น อยู่สบายใจขึ้น เป็นผลมาจากธรรมะ ถ้าธรรมะทำให้เรามีความสุขขึ้น เราก็อยากจะตอบแทนบุญคุณพระพุทธศาสนาในแง่นั้นเหมือนกัน เราชอบเรียกตัวเองและเพื่อนเราก็ชอบเรียกว่าเราเป็น “เจ้าลัทธิแห่งความสุข” แต่สุดท้ายความสุขเหล่านั้นไม่ใช่ความสุขที่แท้จริง เราก็เป็นคนหนึ่งที่เคยคิดว่าความสุขแบบนั้นมันเจ๋งมาแล้ว แต่พอเราเปลี่ยนไปอีกแบบหนึ่งเราก็รู้สึกว่าสุขดีและสุขง่ายขึ้น เราอยากให้คนสัมผัสบ้าง คือมันไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้อย่างหน้ามือเป็นหลังมือในขณะนี้ แต่อย่างน้อยที่สุด เราก็แบ่งกันนะคะ ของดีต้องแบ่ง เก็บไว้คนเดียวเหงาน่ะ และถ้าเราแบ่งให้คนมีความสุข ให้คนได้อิ่ม คนก็ไม่ทะเลาะกัน
สำหรับพี่อ้อมเอง 3-4 ปีที่ศึกษาธรรมะมาทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแล้วหรือยัง
อ้อมว่ามันเปลี่ยนโดยธรรมชาติ เหมือนเราไปโรงเรียน เราจะมีพัฒนาการที่ดีเกิดขึ้น มีน้อยแต่ก็ดี คือการเปลี่ยนแปลงจะเกิดขึ้นมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับเราด้วย แต่ตอนนี้อาจจะได้ไม่เยอะเพราะเรายังไปไม่ถึงไหนเท่าไหร่ แต่ทำให้ใจสบายขึ้นในวิถีของเรา
บางคนปฏิบัติธรรมเพราะเกิดทุกข์ บางคนใช้ธรรมะเพื่อซ่อมแซมอะไรบางอย่าง พี่อ้อมเป็นแบบไหน
การที่คนเราดีขึ้น พฤติกรรมดีขึ้น ใจดีขึ้น ก็เหมือนไปซ่อมนะคะ ถ้าเปรียบเทียบว่าเราคือรถ เอารถเข้าอู่ก็จะเห็นแล้วว่าส่วนไหนต้องเปลี่ยน บางส่วนยังใช้ได้อยู่แต่ใช้ได้ไม่ค่อยดี เปลี่ยนดีไหม เหมือนกันเลย คือการเข้าไปหาข้อที่เราควรจะปรับปรุงเพื่อจะได้เป็นรถที่สมบูรณ์
มีวิธีการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวันอย่างไร
อ้อมไปไม่ถึงขั้นที่จะดูจิตดูใจได้ตลอด เราไม่ได้ฝึกมาตั้งแต่ต้น กว่าจะมาเริ่มสนใจก็ช้าไปแล้ว เพราะฉะนั้นสั่งสมเรื่องที่ไม่ดีมาพอสมควร ก็อาจจะดูไม่ทัน แต่ว่าในชีวิตประจำวันทำได้เยอะ สำหรับอ้อม เวลาล้างจานกับแปรงฟันจะได้ปฏิบัติ เวลาแปรงฟันเราชอบคิดโน่นคิดนี่ แต่วันไหนเรามีสติดีๆ ตอนที่แปรงจะไม่คิด จะรู้แค่ว่ามือเราไปทางไหน รู้ไปอย่างนั้น เมื่อก่อนในขณะที่แปรงจะคิดไปด้วยว่า เอ เดี๋ยวใส่อะไรดีวะ เดี๋ยวคุยเรื่องอะไรดีในวิทยุ มือไปแบบนี้แต่สมองไปอีกเรื่อง มันไม่ได้อยู่ตรงนี้ หรือเวลาล้างจาน ถ้าเมื่อไหร่ใจอยู่แค่ว่าล้างจานจะสบายมากเลย แต่ส่วนใหญ่การล้างจานคือความเคยชิน ซื้ออะไรดีวะ ของอะไรไม่ครบ เอ๊ะ เดี๋ยวจะโทรหาใคร หรือแค่เดินในบ้านจากห้องหนึ่งไปอีกห้องหนึ่งก็ปฏิบัติธรรมได้ การเดินแบบรู้ตัวจะรู้เวลาเท้าเหยียบ เหยียบ เหยียบ พื้นฐานเด็กหัดใหม่อย่างอ้อมถึงจะรู้แบบนี้ ถ้าพวกที่เขาสม่ำเสมอในการปฏิบัติ เขาไปถึงไหนแล้ว อ้อมยังเพิ่งหัดเดินอยู่เลย
หลังจากเรียนธรรมะ มีสิ่งใดที่เราเข้าใจได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
เมื่อก่อนถ้ามีคนถามว่าหลักในการดำเนินชีวิตของอ้อมคืออะไร อ้อมจะพูดว่าทำวันนี้ให้ดีที่สุด แต่ถ้ามองย้อนไปอ้อมทำแต่ละวันได้แย่มากเลย แต่อ้อมคิดว่าอ้อมทำดีที่สุดแล้ว อ้อมคิด แต่อ้อมไม่ได้ทำ เพราะถ้าอ้อมจะทำให้ดีที่สุด อ้อมจะต้องมีสติมากกว่านั้น และไม่ทำเรื่องหลายๆ อย่างในอดีต แต่ถามว่าเสียใจไหมก็ไม่ ตรงที่ว่ามันผ่านไปแล้ว แล้วถ้าไม่มีวันนั้นสักนิดเดียว วันนี้ก็อาจจะไม่เป็นอย่างนี้ก็ได้ เพราะฉะนั้นวันนี้ก็ยังเป็น “ทำวันนี้ให้ดีที่สุด” แต่มีสติที่พยายามทำมันให้ดีจริงๆ และหลีกเลี่ยงการกระทบคนอื่นให้น้อยที่สุด
กับคำกล่าวที่ว่า “ธรรมะคือหนทางไปสู่ความสุขที่แท้จริง”
เมื่อก่อนเคยคิดว่าความสุขเกิดจากการที่เรามีความเป็นอยู่ที่ดี ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ หรือการไปอยู่วัด แต่สุดท้ายอ้อมก็ยังตอบไม่ได้ว่าอะไรคือความสุขที่แท้จริงกันแน่ อ้อมรู้แค่ว่าเรามักจะมีความรู้สึกเบาสบายที่สุด เวลาที่ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต มีช่วงเวลาที่ไม่ได้คิดอะไร แล้วไม่ใช่เหม่อด้วยนะ ช่วงเวลานั้นผ่อนคลายที่สุด ช่วงเวลาที่เราไม่ต้องเร่งรีบหรือหมกมุ่น คิดพะวงอดีต อนาคต ปล่อยให้มันเป็นและอยู่กับมัน นั่นอาจจะเป็นความสุขของอ้อมก็ได้ เพียงแต่มันยังมาเป็นระยะ ไม่ยาว
สถานะของผู้สร้างความบันเทิงจะไปด้วยกันกับสถานะนักปฏิบัติธรรมอย่างไร
ก็ทำให้เป็นเรื่องธรรมชาติ อย่าไปคิดว่าพอพูดถึงธรรมะแล้วต้องนุ่งขาวห่มขาว พูดอะไรก็ไม่ได้ กินอะไรก็ไม่ได้ จริงจัง ไม่หรอก ชีวิตก็คือชีวิต เพียงแต่ว่าเรามีสติในการใช้ชีวิตมากขึ้นเท่านั้นเอง คือที่ผ่านมาอ้อมไม่มีสติในการใช้ชีวิต อย่างนั้นแหละ ยับไปเรื่อยเลย แค่ตอนนี้เราก็ทำแบบเดิม ชีวิตประจำวันเป็นแบบเดิม เพียงแต่ว่าเรามีสติมากขึ้น แล้วพอคนเราได้คิดได้มีเวลาอยู่กับตัวเองจริงๆ จะรู้เลย เหมือนอย่างที่ถามว่าความสุขอยู่ที่ตรงไหน หรือเราต้องการอะไรกันแน่ และยังตอบตัวเองต่อไปอีกเป็นขั้นๆ ว่าเมื่อเราได้แล้วมันตอบสนองอะไรได้ มันให้ความสุขเราได้จริงหรือเปล่า
วัยรุ่นอาจมองว่าธรรมะเป็นเรื่องของคนแก่ อีกมุมหนึ่งคือเป็นแฟชั่นดาราเข้าวัด
ถ้าจะมองว่าการเข้าวัดเป็นเรื่องคนแก่มันก็จะแก่ หรือจะมองคนเข้าวัดว่าเป็นใครก็ได้มันก็จะไม่แก่ทันที หรือถ้าเขามองว่ามันเป็นวิถีธรรมชาติจะไม่ใช่เรื่องแก่เลย เป็นเรื่องที่ทันสมัยด้วยซ้ำ เพราะหลายๆ เรื่องธรรมะตอบได้ ในขณะที่เรื่องอื่นๆ ต้องมานั่งตัดสิน แต่ธรรมะแอบตอบได้นะ คือไม่ได้ตอบได้ว่าเป็นศัพท์บาลี แต่เขาจะมีวิธีคิดบางอย่างที่ง่ายอย่างนึกไม่ถึง แต่อย่าลืมว่าไม่ว่าปัญหาอะไรต่างๆ จะเกิดขึ้น ต้องใช้เวลาในการคลี่คลาย ไม่ใช่บอกว่ามีปัญหาปุ๊บ เข้าวัดปั๊บ ได้คำตอบจากพระแล้วคลี่คลายเลย เพราะว่าเวลาในการก่อปัญหาเราใช้ไปเยอะ จะให้มาใช้อริยสัจสี่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค คำสี่คำไม่ได้ช่วยได้ทันที แต่หาให้เจอเหตุของทุกข์นั้นก่อน และไม่ได้หมายความว่าพอเจอเหตุปุ๊บ ฉันอยากแก้แล้วแก้ได้ มันไม่ใช่ตัดเชือกแล้วเอากรรไกรมาตัด จบ แต่ถามว่าได้ไหม ได้ มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับว่าเราผูกปัญหาไว้มากน้อยแค่ไหน
นอกจากเรื่องธรรมะ ทราบว่าพี่อ้อมใส่ใจเรื่องธรรมชาติด้วย
อ้อมเริ่มจากธรรมชาติก่อนเพราะเริ่มรู้สึกว่าเราใช้ธรรมชาติมากทีเดียว ธรรมชาติก็เป็นอีกปัจจัยที่ทำให้อ้อมสนใจศาสนาหรืออยากจะต่อยอดและแบ่งปัน เพราะเราเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ทุกคนใช้ธรรมชาติหมดแต่เราไม่ได้เพิ่ม เพราะฉะนั้นอย่างน้อยที่สุดถ้าเราเพิ่มไม่ได้เราควรจะทำลายน้อยลง พอตอนหลังเราจะเริ่มตามปิดไฟ ถอดปลั๊ก พยายามทำตรงนั้นอยู่ แยกขยะก็ทำนะ ถ้าเป็นเมื่อก่อนเวลาซื้ออาหารเราก็กินในกล่องพลาสติกแล้วทิ้งกล่อง แต่เดี๋ยวนี้จะล้างกล่องแล้วแยกใส่ถุงต่างหาก ถ้าเขาจะเก็บไปรวบรวมก็ง่าย แล้วจะได้ไม่เผลอไปอยู่ในกองขยะ เพราะบางคนเก็บขยะก็ไม่ได้แยก ค่อยๆ ทำค่อยๆ ฝึกไปเรื่อยๆ เป็นการฝึกที่จะมีวินัยด้วย แต่สิ่งหนึ่งที่ได้กลับมาคือเราทำในส่วนของเรา การแยกขยะเป็นสิ่งที่ดี การใช้พลาสติกเป็นสิ่งที่ไม่ควร และในเมื่อเราทำสิ่งที่ไม่ควรอยู่ ก็ไม่ต้องทำเต็มกระบวนการคือนอกจากใช้แล้วยังทิ้ง แล้วขยะก็ไปกองไว้ไม่ถูกนำไปรีไซเคิล แต่ถ้าเราแยก เขาหยิบไปรีไซเคิลได้ ไม่ได้บอกว่าต้องทำอย่างจริงจังจนเครียดเพราะเรายังอยู่ในโลกที่มีพลาสติก เพียงแต่ต้องเตือนตัวเองอยู่บ่อยๆ ว่าถ้าเอาถุงผ้าไปใช้ได้บ้างก็ดี แต่ส่วนใหญ่จะลืมบ้างเหมือนกัน
มีโปรเจ็คต์อะไรที่อยากทำต่อจากนี้
อ้อมอยากทำรายการธรรมะ พี่ๆ เพื่อนๆ อยากทำรายการธรรมะ แต่ปัญหาคือสุดท้ายไม่มีช่องออก ไม่มีเงินสนับสนุน ทุกคนพร้อมใจกันทำ ไปโดยไม่มีค่าตัวก็ได้ แต่ทุกอย่างต้องมีค่าใช้จ่ายเราต้องยอมรับ สมมติช่วงแรกทุกคนไม่เอาค่าตัวเลย แต่ค่าผลิตก็ต้องมีใช่ไหมคะ พอไม่มีผู้สนับสนุนก็ทำไม่ได้ หรือพอถึงระดับหนึ่งมีผู้สนับสนุนให้สร้างงาน แต่ไม่มีช่องออก มันเป็นปัญหาโลกแตกแบบนี้ แต่ก็เข้าใจเพราะเราอยู่ในโลกของธุรกิจและความทันสมัย แต่ขณะเดียวกันเราก็ห่วงใยลูกหลาน ช่วยต้านยาเสพติด ผลักดันศาสนา รายการศาสนาเป็นสัดส่วนที่อาจจะน้อยอยู่ และต้องกลับไปมองว่าเราจะทำอย่างไรให้รายการศาสนาสนุก เพราะศาสนาก็ต้องมีกรอบอยู่ จะทำแบบบันเทิงไปเสียทีเดียวคงไม่ใช่ หรือทำเป็นละครศาสนาก็ดี
อยากปลูกฝังคุณธรรมอะไรให้กับเด็กและเยาวชนคะ
คุณธรรมถ้าจะเกิดขึ้นได้ต้องได้รับความร่วมมือจากหลายฝ่าย สมัยเราเด็กๆ เราจะได้เห็นละครที่ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว จริงไม่จริงไม่รู้แต่ต้องมีตกนรก กลัว ไม่อยากตกนรก เป็นเรื่องความเชื่อที่จะต้องปลูกฝังกัน แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือการทำให้ดู ตัวอย่างสำคัญกว่า พ่อแม่ ครู ผู้ใหญ่ อยากให้เด็กดี อยากให้เด็กมีคุณธรรม แล้วท่านเหล่านั้นมีคุณธรรมหรือเปล่า เราจะคาดหวังให้สื่อต้องมีคุณธรรม เราจะคาดหวังว่าโรงเรียนต้องมีคุณธรรม แต่คนที่จะทำให้เห็นได้มันคือคนใกล้ๆ ทั้งนั้นแหละ ถ้าเขายังไม่โชว์คุณธรรมให้เด็กเห็นแล้วเด็กจะเอาตัวอย่างที่ไหน ถ้าเขาไม่มีคุณธรรม เด็กก็จะไม่มีคุณธรรม นอกเสียจากเด็กคนนั้นโชคดีจัง มีตัวอย่างด้านคุณธรรมอื่นๆ ให้เห็น อยากให้เด็กเรียนเก่งเราสอนหนังสือเขา อยากให้เด็กมีคุณธรรมต้องทำให้ดูนะ
ฝากถึงน้องๆ วัยรุ่นเรื่องคุณธรรมความดี
อ้อมเข้าใจว่าหลายๆ คนทำดีแล้วไม่ได้อยากบอกใคร ก็ไม่แปลก อยากเก็บไว้ก็ได้ แต่ถ้าเรากำลังจะชวนคนให้ไปสร้างสิ่งดีๆ เราบอกกันได้นะคะ ถ้าเมื่อไหร่เราใช้เวลากับเรื่องไม่ดีได้ กลับกัน เราเอาเวลามาใช้เรื่องที่ดี ถักโครเชต์อาจจะเกิดจากความอยากถักให้แฟนก่อน แล้ววันหลังเราอาจจะถักให้คนที่ไม่มีผ้าห่ม อ้อมว่าน่าเอ็นดูดี อะไรก็ได้ที่เป็นความสามารถ อะไรก็ได้ที่ทำแล้วมีความสุข จากที่เคยเกิดประโยชน์ให้กับเราคนเดียวหรือคนที่เรารักคนเดียว ลองเปลี่ยนมาชวนคนอื่นให้ทำไปพร้อมกันตามความถนัด จะวาดการ์ตูน เขียนจดหมายบอกรักแฟน แต่เราเขียนจดหมายไปหาพี่ๆ น้องๆ ตำรวจตระเวนชายแดน บอกเขาว่าเราขอบคุณ เยอะแยะไปคนที่ต้องการกำลังใจ แค่เราเขียนจดหมายไปบอกว่าเราขอเป็นกำลังใจให้ถ้าวันนี้เขาเกิดทุกข์ ขอให้เขามีรอยยิ้ม
“อยากให้เด็กเรียนเก่ง เราสอนหนังสือเขา อยากให้เด็กมีคุณธรรม ต้องทำให้ดูนะ”
บุกสถานี ถกธรรม กับดีเจอ้อม