ไม้เจีย‬ หรือไม้สีฟัน

การทำไม้เจีย หรือไม้สีฟันเป็นประเพณีที่มีมาแต่ครั้งพุทธกาล ซึ่งปรากฏในพระไตรปิฏกหลายหมวด เช่น ได้มีพุทธานุญาต ในหมวดพระวินัย ในพระปาฏิโมกข์ ปาจิตตีย์ ๙๒ โภชนวรรคที่ ๔ ข้อ ๔๐ 

อนึ่ง ภิกษุใด กลืนของเคี้ยวของฉันที่เขายังไม่ให้(คือยังไม่ได้รับประเคน) เป็นปาจิตตีย์ เว้นไว้แต่น้ำที่กรองสะอาดดีแล้วและไม้สีฟัน เป็นต้น


ประเพณีการทำไม้เจียขึ้นมาเป็นรูปแบบดังที่เห็นในปัจจุบัน ซึ่งนิยมใช้ไม้โกทา , คณทา, หรือ กะล้นทา ที่ชาวพายัพเรียกว่า จี้ หรือหนามจี้ เป็นไม้เจีย ยาวไม่ต่ำกว่า ๔ นิ้ว และไม่ให้เกิน ๘ นิ้ว ปลายด้านหนึ่งแหลม สำหรับใช้จิ้มฟัน และปลายอีกด้านหนึ่งทุบเป็นฝอย สำหรับสีฟัน.

และเป็นประเพณีที่พระกรรมฐานสายพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโตในปัจจุบันนิยมทำขึ้นเพื่อไว้ถวายครูบาอาจารย์ในโอกาสต่างๆ เช่น เทศกาลเข้าพรรษา เป็นต้น

ภาพขั้นตอนการทำ