"ปัญญาควบคุมความคิด" 

" .. ความคิดย่อมพ่ายแพ้แก่อำนาจของปัญญา ดังนั้นผู้มีปัญญาเท่านั้นที่จะสามารถควบคุมความคิดมิให้ก่อให้เกิดความทุกข์ได้ นั่นก็คือผู้มีปัญญาเท่านั้นที่จะสามารถพาใจหลีกพ้นความเศร้าหมองของกิเลสได้ ผู้ไม่มีปัญญาหาทำได้ไม่ 

ปัญญามีอำนาจเหนือความคิด "ก็คือปัญญามีอำนาจเหนือกิเลสนั่นเอง" เพราะเมื่อปัญญาควบคุมความคิดได้ ความคิด ก็จะไม่ปรุงแต่งไปกวนกิเลสที่มีอยู่เต็มโลกให้โลดเล่นเข้าประชิดติดใจ จึงเป็นการควบคุมกิเลสได้พร้อมกับการควบคุมความคิด 

ความเกิดเป็นความทุกข์ เพราะความเกิดนำมาซึ่งความแก่ ความเจ็บ ความตาย ความพลัดพรากจากของรักของเจริญใจ ความไม่ประจวบด้วยสิ่งปรารถนาทั้งปวง ความทุกข์เหล่านี้หนีไม่พ้น เพราะเป็นผลตามมาก็ความเกิดอย่างแน่นอน 

ความทุกข์ทางกายหนีพ้นได้ด้วยการไม่เกิดเท่านั้น ส่วนความทุกข์ทางใจหนีได้ด้วยความคิด .. " 

แสงส่องใจ ๓ ตุลาคม ๒๕๓๗ 
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก