จากสติสู่ปัญญา

ท่านอาจารย์พุทธทาสเคยเล่าถึงแม่ลูกอ่อนที่ปล่อยให้ลูกกลืนสตางค์แดงจนติดคอ...สมัยก่อนใช้สตางค์แดงราคาแค่ 1 สตางค์...สตางค์แดงสมัยก่อนใหญ่กว่าเหรียญ 10 สตางค์ เกือบจะเท่าเหรียญบาท พอเด็กกลืนสตางค์แดงเข้าไป ติดคอ สำลัก แม่ตกใจ แต่ก็นึกขึ้นมาได้ว่า น้ำกรดมันกัดสตางค์แดงได้ เพราะเป็นทองแดง ก็เลยรีบเอาน้ำกรดมากรอกปากลูก ใจก็ตั้งใจว่าให้สตางค์แดงหลุดจากคอ สตางค์แดงก็หลุดไปจากคอจริง ๆ นะ แต่เด็กก็ย่ำแย่ไปด้วย

อันนี้เรียกว่าแม่หลง เลยทำผิดพลาด และที่หลงก็เพราะขาดสติ ตกใจ จนลืมตัว เมื่อคนเราลืมตัวหรือตื่นตระหนก ปัญญาก็ถูกเอามาใช้อย่างครึ่ง ๆ กลาง ๆ ทำให้แก้ไขปัญหาผิดพลาด

สติมีฝาแฝดชื่อสัมปชัญญะ คำว่าสติสัมปชัญญะเรามักเรียกคู่กัน แต่บางทีก็เรียกสติเฉย ๆ สติสัมปชัญญะเขาเกิดมาร่วมกัน เรียกว่าแน่นแฟ้นมาก สติแปลว่าความระลึกได้ สัมปชัญญะแปลว่าความรู้ตัว

สติแปลอีกอย่างว่าไม่ลืม ส่วนสัมปชัญญะแปลว่าไม่หลง...หลงในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าเพ้อหรือบ้าเท่านั้นนะ เราหลงบ่อยครั้งในชีวิตประจำวัน เช่น เผลอพูดทำอะไรผิดพลาด นั่นเป็นเพราะเราขาดสติ

พระไพศาล วิสาโล
หนังสือ สงบจิต สว่างใจ