เวลาเราออกจากสมาธิมา เราต้องสำรวมสติของเราอยู่ตลอดเวลา คอยดูจิตของตัวเอง คอยระวังตอนที่เราไม่ได้นั่งสมาธิเราเดินไปเดินมา ทำงานอยู่กับพรรคพวก กับเพื่อนฝูงในบริษัทบ้าง ในโรงงานบ้าง ในที่ราขการบ้าง ที่เราอยู่อยู่กับใครล่ะ อยู่กับชาวโลกเขาน่ะเพียบพร้อมไปด้วยกิเลส….กายวาจาใจไม่เป็นศีลเป็นธรรม แสดงออกทางกิริยา มารยาทไม่เรียบร้อย เสียงก็ไม่เพราะ พูดก็ไม่เพราะ ชอบพูดแต่คำหยาบๆ เสียดสี สงเสริมกิเลสตัณหา

ทีนี้เราผู้ปฏิบัติธรรมน่ะ ได้ยินอย่างนั้น คอยดูกระแสจิตของตัวเอง กระแสจิตของตัวเองมันหล่นตามอารมณ์เขาหรือเปล่า มีความยินดีตามอารมณ์เค้าหรือเปล่า ตามกระแสอารมณ์ที่เราได้ยินมา มันแว็บเข้าไปหรือเปล่า มีความยินดีหรือเปล่า ยินดีขึ้นเราจะหลงหรือไม่หลงก็เอามาพิจารณา ถ้ายังมีความยินดีเราพยายามหาโทษใส่สิ่งที่เรายินดีนั้นมันมั่นคงแล้วเหรอ ทุกข์ไม่แฝงเหรอ มีแต่สุขล้วนๆ เหรอ ถ้าเรานึกๆ อย่างนั้นนะ เรารู้แล้วจิตมันก็ถอนกลับมันไม่ยินดี นี้คอยระวังจิตตรงนี้นะ อย่าคิดว่าตัวเองภาวนาเก่งแล้ว ต้องดูกระแสจิตของตัวเอง เวลาได้ยินเสียงกระทบเข้ามาทางวจีนี้มันจะมาทางใหน เรื่องความโกรธความหลงอะไร มันมีกระแสอยู่ในดวงจิตของเราหรือเปล่า เราต้องดูตรงนี้ให้มันละเอียด อย่าให้กิเลสมันเกิดขึ้น สังเกตุดูกิเลสให้รู้ทันกิเลส ถ้าเราตามมันส่งเสริมมัน มันเคยสงบแต่พอมันพุ่งออกมา เรารักษาไม่ได้ จะนั่งสมาธิให้จิตสงบเหมือนเดิมมันจะไม่เป็น พอไปเจอทุกข์แล้วมันถูกทำลายหมดแล้ว แล้วจะมาร้องไห้อยากให้มันเป็นเหมือนเดิมมันยากนะ มันยาก ร้อยคนมันทนจากมาได้คนเดียวมันยาก อย่าประมาท ถ้าประมาทคือความตาย เพราะฉะนั้นพวกเราอย่าไปลุ่มหลงในกิเลสทั้งหลาย มันแสดงกระแสออกมา ถ้าเราไปหลงเมื่อไหร่คนนั้นน่ะเจอทุกข์ แน่นอน

นี่การปฏิบัติธรรมเราต้องปฏิบัติอย่างนี้ รักษากระแสจิตให้ได้อย่างนี้ ตลอดทั้งอริยบถทั้งสี่ ยืนเดินนั่งนอน ประคองอยู่อย่างนั้น รักษาอยู่อย่างนั้น อยู่ในสังคมใดก็ตาม แม้เราจะพูดเราก็รักษาการพูดของตัวเอง แสดงออกก็แสดงออกในทางที่ดีให้มีสติ ให้มีปัญญาตอนที่เราแสดงออก อย่าให้มันไปกระทบกับคนอื่น แม้คนอื่นเค้าจะไปกระทบเรา แต่ถ้าจิตของเรามีธรรมะ เหมือนกับไม่กระทบมันเป็นอย่างนั้น คนที่ปฏิบัติธรรมมันต้องคุ้มครองตัวเอง มีเกราะป้องกันตัวเองคืออย่างนี้ คือสติปัญญาคุ้มครองตัวเองอย่างนี้ นี้แหละหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า...”

(คัดลอกบางส่วนของพระธรรมเทศนา “จิตเข้าถึงธรรม”)