เรื่องของ "ศรัทธา"

 
"สัทธา" ความเชื่อ ท่านแบ่งเป็น ๒

- สัทธาญาณสัมปยุต ๑
- สัทธาญาณวิปยุต ๑

เขียนสันสกฤตเป็น "ศรัทธา"

"ศรัทธาญาณสัมปยุต" คือ ความเชื่อที่ประกอบด้วยเหตุผล
ประกอบด้วยปัญญา หรือกลั่นกรองแล้วจากปัญญา

"ศรัทธาญาณวิปยุต" คือ ความเชื่อที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา
ขาดการพิจารณาด้วยเหตุด้วยผล เชื่อโดยอ้างตำรา อ้างครูอาจารย์

อนึ่ง ถ้าเชื่อตามเขา เรียกว่า "อธิโมกข์ศรัทธา"

การเชื่อโดยปราศจากสติปัญญาก็ดี เชื่อตามคนอื่นว่าก็ดี
ไม่จัดเป็น ศรัทธาในทางพระพุทธศาสนา

ความเชื่อเป็นสิ่งสำคัญ ถ้าไม่เชื่อสิ่งใดก็จะไม่ทำสิ่งนั้น หากเชื่อในสิ่งที่ถูกต้องแล้ว
ก็เป็นเหตุให้คิดดี ทำดี ถ้าเชื่อผิด ก็เป็นเหตุให้คิดผิด ทำผิด

ความเชื่อในสิ่งที่ผิด เป็นเหตุให้ได้รับความทุกข์ ความเดือดร้อน เป็นผลร้าย
เป็นความพินาศ ตลอดจนทำให้เสียชีวิตได้ เช่น

- เชื่อเรื่องธรรมชาติ เช่น ภูเขา ต้นไม้ สัตว์ต่าง ๆ (นกแสก ฯลฯ ) ที่ผิดปกติ
มีความแปลกประหลาดไปจากธรรมดา แล้วทำการสักการะบูชาเพื่อหวังลาภ ยศ
อย่างที่เป็นข่าวทางสื่อต่าง ๆ ..

- เชื่อในผีสางเทวดา หรือวิญญาณ แล้วทำการสักการะบูชาเพื่อหวังขอลาภ ยศ
มีการสร้างศาล ต่าง ๆ เพื่อให้ผี สาง วิญญาณ มาสิงสถิตอยู่ เป็นต้น ..

ความเชื่อเหล่านี้ ไม่ประกอบด้วยปัญญา ไม่ประกอบด้วยเหตุผล
เป็นความเชื่อตามกันมา ความเชื่อตามผู้อื่น หาประโยชน์มิได้ ..

พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้แก่ชาว "กาลามะ" ที่แคว้นโกศล
ถึงความเชื่อที่จะทำให้ผิดพลาดได้ ๑๐ ประการ
ซึ่งเรียกว่า "กาลามสูตร" และทรงแสดงธรรม คือ
"ศรัทธา" ความเชื่อที่ประกอบด้วยปัญญาไว้ ๔ ประการ คือ

๑. กัมมสัทธา คือ เชื่อกรรม
๒. วิปากสัทธา คือ เชื่อผลของกรรม
๓. กัมมัสสกตาสัทธา คือ เชื่อว่าสัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
๔. ตถาคตโพธิสัทธา คือ เชื่อปัญญาการตรัสรู้ของพระตถาคตเจ้า

หากเราเชื่อตามพระพุทธเจ้าตรัสสอน ๔ ข้อนี้
ก็ชื่อว่ามี "ศรัทธา" ในความหมายของพุทธศาสนา ..