มนุษย์มีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ ในขณะที่สัตว์หรือพืชบางชนิดมีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ เช่น อะมีบาใช้การแบ่งตัว ต้นไผ่ใช้การแตกหน่อ เฟิร์นใช้การสร้างสปอร์ ดาวทะเลใช้การงอกใหม่ เป็นต้น

การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ไม่ต้องอาศัยเซลล์สืบพันธุ์มารวมกัน พบมากในสิ่งมีชีวิตชั้นต่ำ มีหลายแบบ ได้แก่ การแบ่งออกเป็น 2 ส่วน การแตกหน่อ การสร้างสปอร์ เป็นต้น

1. การแบ่งตัวออกเป็น 2 ส่วน (Binary fission)

เกิดจากการแบ่งตัวจาก 1 เซลล์ เป็น 2 เซลล์ เริ่มจากนิวเคลียสแบ่งตัวก่อน แล้วไซโทพลาซึมแบ่งตาม ได้ 2 ตัวใหม่ แต่ละตัวจะมีลักษณะเหมือนตัวเดิม การสืบพันธุ์ลักษณะนี้ต้องเกิดในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มีอาหารอุดมสมบูรณ์ สิ่งมีชีวิตที่สืบพันธุ์โดยการแบ่งตัว เช่น อะมีบา พารามีเซียม ยูกลีนา เป็นต้น

2. การแตกหน่อ (Budding)

เกิดจากเซลล์หรือตัวเดิมมีติ่งเล็กๆ ยื่นออกมา ติ่งนั้นค่อยๆ ใหญ่ขึ้น จนรูปร่างเหมือนตัวเดิมแล้วหลุดออกไป สิ่งมีชีวิตกลุ่มนี้ได้แก่ ไฮดรา ยีสต์ ฟองน้ำ แหน ไผ่ กล้วย

3. การสร้างสปอร์ (Spore formation)

พบในเห็ด รา มอส เฟิร์น เกิดโดยปลายก้านชูอับสปอร์พองออกเป็นอับสปอร์ ภายในมีสปอร์มากมายซึ่งเกิดจากการแบ่งนิวเคลียส แล้วมีไซโทพลาซึมมาหุ้ม สปอร์เมื่อปลิวไปตกในสภาพที่เหมาะสมจะงอกใหม่ จึงขยายพันธุ์ได้มากมาย

5. การเกิดตัวใหม่โดยไม่มีการผสม (Parthenogenesis)

พบในตั๊กแตนกิ่งไม้ เพลี้ย ไรน้ำ และแมลงสังคม เช่น มด ต่อ แตน เป็นต้น

6. การงอกใหม่ (Regeneration)

เป็นการงอกอวัยวะขึ้นทดแทนอวัยวะที่หลุดไป นอกจากสร้างอวัยวะใหม่แล้ว บางชนิดยังสร้างตัวใหม่ได้ด้วย พบในดาวทะเล พลานาเรีย ซีแอนีโมนี ไฮดรา เป็นต้น