การกราบบังคมทูล พระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ ควรใช้คำราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามพระอิสริยยศของแต่ละพระองค์ โดยควรทราบลำดับพระบรมวงศานุวงศ์ไทย ในปัจจุบัน มีดังนี้

๑. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

๒. สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

๓. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร

๔. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

๕. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ อัครราชกุมารี

๖. ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี

๗. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ

๘. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา

๙. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณวรีนารีรัตน์

๑๐. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ

๑๑. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์

๑๒. พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ

การใช้คำราชาศัพท์ในการกราบบังคมทูล จะมีคำต่างๆ เช่น คำขึ้นต้น,การขอโอกาส,การขออนุญาต,คำสรรพนามบุรุษที่ ๑ และ ๒ คำขานรับ และคำลงท้าย เราสามารถแบ่งตามลำดับพระบรมวงศานุวงศ์ได้ดังนี้

๑. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

คำขึ้นต้น  ขอเดชะ ฝ่าละอองธุลีพระบาท ปกเกล้าปกกระหม่อม

การขอโอกาส  ขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาส (สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใช้ พระราชวโรกาส)

การขออนุญาต ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต (สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใช้ พระราชานุญาต)

คำสรรพนาม   บุรุษที่ ๑ ข้าพระพุทธเจ้า               บุรุษที่ ๒ ฝ่าละอองธุลีพระบาท

คำขานรับ   ชาย ใช้  พระพุทธเจ้าข้า   หญิง ใช้ เพคะ

คำลงท้าย   ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ

๒. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร และ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

คำขึ้นต้น ขอพระราชทานกราบบังคมทูลทราบฝ่าละอองพระบาท

การขอโอกาส ขอพระราชทานพระราชวโรกาส

การขออนุญาต ขอพระราชทานพระราชานุญาต

คำสรรพนาม     บุรุษที่ ๑  ข้าพระพุทธเจ้า    บุรุษที่ ๒   ฝ่าละอองพระบาท

คำขานรับ  ชาย ใช้  พ่ะย่ะค่ะ   หญิง ใช้  เพคะ

คำลงท้าย   ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม

๓. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ อัครราชกุมารี และ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี

คำขึ้นต้น  ขอพระราชทานกราบบังคมทูลทราบฝ่าพระบาท

การขอโอกาส ขอพระราชทานพระวโรกาส

การขออนุญาต ขอพระราชทานพระอนุญาต

คำสรรพนาม   บุรุษที่ ๑  ข้าพระพุทธเจ้า    บุรุษที่ ๒ ฝ่าพระบาท

คำขานรับ  ชาย ใช้  พ่ะย่ะค่ะ   หญิง ใช้  เพคะ

คำลงท้าย    ควรมิควรแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม

๔. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ

คำขึ้นต้น   ขอประทานกราบทูล ทราบฝ่าพระบาท

การขอโอกาส ขอประทานพระวโรกาส

การขออนุญาต ขอประทานพระอนุญาต

คำสรรพนาม   บุรุษที่ ๑   ชาย ใช้ เกล้ากระหม่อม หญิง ใช้ เกล้ากระหม่อมฉัน    บุรุษที่ ๒ ฝ่าพระบาท

คำลงท้าย  ควรมิควรแล้วแต่จะโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม

๕. พระเจ้าหลานเธอ ทั้ง ๕ พระองค์

ใช้คำราชาศัพท์ เหมือนกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ

แต่คำลงท้าย ใช้คำว่า ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

เมื่อเราทราบแล้ว เราควรใช้คำราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามพระอิสริยยศ เพื่อรักษาธรรมเนียมการใช้คำราชาศัพท์ของภาษาไทยให้ถูกต้องต่อไป