เมื่อลูกต้องพบเจอกับคนแปลกหน้า สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรสอนเด็ก คือ การแยกแยะระหว่างคนแปลกหน้าและคนคุ้นเคย เนื่องจากเมื่อเด็กโตขึ้น ต้องพบเจอกับคนแปลกหน้าอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ฉะนั้นการสอนให้เด็กรู้เท่าทันคน เลือกที่จะไว้ใจ รู้จักสังเกตคนและรู้จักปฏิเสธจึงเป็นสิ่งที่สำคัญมากในปัจจุบัน เพราะจะช่วยให้เด็กเอาตัวรอดจากสถานการณ์ที่ยากลำบากได้

ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่จึงควรสอนให้ลูกรู้เท่าทันคนแปลกหน้า และให้เด็กปฏิเสธคนแปลกหน้าให้เป็น เพื่อป้องกันปัญหาเด็กหายหรือการลักพาตัว โดยเริ่มสอนตั้งแต่ลูกเริ่มรู้ความ หรืออายุประมาณ 4 – 5 ขวบ เพราะเป็นช่วงกำลังซนและอยากรู้อยากเห็น หากเขาไปอยู่ในสถานการณ์ที่ต้องเผชิญหน้ากับคนแปลกหน้าที่มุ่งจะเข้ามาคุกคาม เด็กจะได้มีวิธีการรับมืออย่างถูกต้องเหมาะสม

วิธีการ

1. อย่าปล่อยลูกอยู่คนเดียว

การปล่อยให้เด็กอยู่คนเดียว เป็นความเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดกรณีเด็กหายหรือการลักพาตัวได้ง่าย เนื่องจากเด็กยังรู้ไม่เท่าทันคนแปลกหน้า อาจโดนหลอกล่อได้ง่าย ฉะนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรจูงมือลูกไว้ใกล้ตัวเสมอ หากเป็นเด็กเล็กมากจะใช้สายจูง หรืออุปกรณ์ติดตามอื่น ๆ เพื่อความปลอดภัยก็ได้เช่นกัน

2. สอนเด็กเรื่องการแยกแยะคนแปลกหน้า

คนแปลกหน้าที่มุ่งร้ายต่อเด็ก ไม่จำเป็นต้องแต่งตัวมอซอหรือมีท่าทีไม่น่าไว้วางใจเท่านั้น ส่วนใหญ่กรณีที่เกิดเด็กหายมักมาจากผู้ใหญ่แต่งตัวดี สะอาดสะอ้าน และท่าทางใจดี คุณพ่อคุณแม่ควรแนะนำลูกว่า หากมีผู้ใหญ่ท่าทางใจดีมาพูดคุย มาขออุ้ม หรือให้ขนม ให้ตอบปฏิเสธแล้วรีบเดินมาหาพ่อกับแม่ หรือหาคนที่คุ้นเคย

3. สอนเรื่องบุคคลที่ไว้ใจได้

ทุกครั้งที่ออกจากบ้าน คุณพ่อคุณแม่อาจชี้ชวนให้ลูกดูว่าบุคคลใดที่ไว้ใจได้ เมื่อลูกเกิดพลัดหลงหรืออยู่ในสถานการณ์ยากลำบาก ให้วิ่งไปขอความช่วยเหลือจากบุคคลเหล่านี้ได้ อาทิ ตำรวจ รปภ พนักงานขายสินค้า คุณครู เป็นต้น

4. สอนลูกเรื่องการขอความช่วยเหลือ

เมื่อเด็กอยู่ในสถานการณ์อึดอัด ลำบากใจ หรือไม่สบายใจ โดยที่พ่อแม่ไม่ได้อยู่ตรงนั้นด้วย (อาทิ กรณีไปโรงเรียน) ให้เด็กขอความช่วยเหลือด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น ร้อง หรือตะโกนว่าช่วยด้วย

5. สอนให้ลูกรู้จักปฏิเสธอย่างเข้มแข็ง

คุณพ่อคุณแม่ควรแนะนำให้ลูกรู้จักปฏิเสธคนแปลกหน้าอย่างเข้มแข็งและเด็ดขาด ย้ำว่าไม่ควรรับของ รับขนม รับเงิน หรือเดินตามคนแปลกหน้าไม่ว่ากรณีใด หากคนแปลกหน้าบอกว่าพ่อแม่ให้มารับ หรือจะพาไปหาพ่อแม่ ให้ยืนยันกับคนแปลกหน้าว่าจะรอพ่อแม่อยู่ที่เดิม ไม่ไปไหน

6. ให้ลูกเก็บชื่อ เบอร์โทรศัพท์ และที่อยู่ผู้ปกครองติดตัวไว้

การเก็บชื่อ เบอร์โทรศัพท์ และที่อยู่ผู้ปกครองติดตัวเด็กไว้ จะช่วยให้พลเมืองดีติดต่อผู้ปกครองเพื่อมารับตัวเด็กได้ง่ายขึ้น โดยก่อนออกจากบ้านทุกครั้ง พ่อแม่ควรย้ำกับลูกว่าเก็บกระดาษจดรายละเอียดเหล่านี้ไว้ตรงไหน เมื่อลูกอยู่ในสถานการณ์คับขัน หรือพลัดหลงกับพ่อแม่ ให้นำกระดาษแผ่นนี้ออกมาขอความช่วยเหลือ

7. ทำกิจกรรมเสริมประสบการณ์

คุณพ่อคุณแม่สามารถจำลองสถานการณ์ที่ลูกต้องเผชิญกับคนแปลกหน้าที่ต้องการหลอกล่อเขา เพื่อให้เขาคิดตาม และหาวิธีการแก้ปัญหา หรือพ่อแม่ลูกจะมาร่วมกันคิดหาวิธีการเอาตัวรอดจากสถานการณ์น่าอึดอัดอย่างปลอดภัยร่วมกันก็ได้ เมื่อเด็กเกิดการเรียนรู้ที่หลากหลาย เขาก็จะสามารถเลือกวิธีการแก้ปัญหาที่ยืดหยุ่นขึ้น

การสอนและปลูกฝังเรื่องการระวังภัยจากคนแปลกหน้าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับเด็ก แต่คุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ควรกดดันหรือสอนอย่างเข้มงวดจริงจังเกินไป เพราะเด็กจะรู้สึกเครียดและวิตกกังวล จนอาจกลัวการเข้าสังคมได้ การหากิจกรรมสนุก ๆ หรือค่อย ๆ สอดแทรกไปในกิจวัตรประจำวันจะช่วยให้เด็กรู้สึกผ่อนคลาย ไม่ต่อต้าน และรู้สึกว่าสิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่พึงกระทำ เพื่อความปลอดภัยของตนเอง

เกร็ดความรู้

     – หากลูกหรือเด็กในครอบครัวถูกลักพาตัวหรือหายตัวไปแบบผิดปกติ สามารถแจ้งความได้ทันที ไม่ต้องรอให้ครบ 24 ชั่วโมง

     – ติดต่อศูนย์ข้อมูลคนหายได้ที่ มูลนิธิกระจกเงา โทร 080-7752673 หรือที่เพจ @Thaimissing หรือที่เว็บไซต์ http://www.backtohome.org/