การปลูกถั่วลันเตาในกระถางนั้น เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ตอบสนองต่อคนในชุมชนเมือง เพราะถั่วลันเตาเป็นพืชระยะสั้นและเป็นพืชฤดูเดียว ชอบอากาศเย็น นอกจากนี้ยังสามารถปลูกในบริเวณบ้าน อาคาร หรือคอนโดที่อากาศไม่ค่อยร้อนได้อีกด้วย (ถั่วลันเตาเป็นพืชที่ต้องการแสงเพียงเล็กน้อยเท่านั้นค่ะ) ดังนั้น ถึงจะมีพื้นที่จำกัด แค่คุณชอบในการปลูกพืชก็เพียงพอแล้วที่จะเริ่มปลูกถั่วลัันเตาค่ะ
วัสดุ
1. เมล็ดถั่วลันเตา
2. ดิน
3. พีทมอส หรือวัสดุเพาะเมล็ด
4. แกลบดำ
5. ปุ๋ยมูลสัตว์
6. ทิชชู หรือ ผ้าขาวสะอาด
อุปกรณ์
1. กระถางพลาสติกสีดำขนาด 12 นิ้ว
2. ไม้ไผ่ผ่าซีก ขนาดความยาว 1 เมตร 20 เซนติเมตร
3. อวนล้อมไก่ยาว 1 เมตร กว้าง 25 เซนติเมตร
4. เชือกฟาง
5. กล่องบ่มเมล็ด
6. ช้อนปลูก, ส้อมพรวน
7. ถุงปลูกสีดำขนาดเล็กสุด
นำเมล็ดถั่วลันเตาแช่น้ำไว้ประมาณ 8 ชั่วโมง เมื่อได้เมล็ดถั่วลันเตาที่แช่น้ำแล้ว นำมาเรียงบนกระดาษทิชชูให้มีระยะห่างระหว่างเมล็ดประมาณ 1 นิ้ว เมื่อเรียงเสร็จแล้วให้นำทิชชูอีกแผ่นวางทับบนเมล็ดอีกที หลังจากนั้นก็พรมน้ำให้ทั่ว ซึ่งห้ามพรมแฉะจนเกินไป ควรพรมทุก ๆ 8 ชั่วโมง และสังเกตด้วยว่ารากเริ่มงอกถึง 1 เซนติเมตรหรือยัง ถ้ารากเริ่มออกจากเมล็ดแล้ว แยกเพาะลงถุงปลูกได้ค่ะ
เตรียมถุงปลูกขนาดเล็กใส่พีทมอส อัตราการใส่พีทมอสคือ 3 : 4 ของถุงปลูก นำเมล็ดถั่วลันเตาที่บ่มแล้ว โดยคัดเลือกเมล็ดที่งอกสมบูรณ์ มาเพาะลงในถุงปลูก รดน้ำทุกวันขณะเพาะจนถึงวันที่ 7 จากนั้นจึงย้ายไปปลูกลงกระถางค่ะ
1. เตรียมดินใส่กระถางปริมาณอัตราส่วนที่เติมดินและแกลบดำในอัตรา 1 : 1 ใส่ดินที่ผสมแล้วให้ถึงขีดขอบกระถาง
2. ปักไม้ไผ่ทำค้างก่อนปลูก ถ้าทำค้างหลังปลูกอาจทำให้ไม้ไผ่ไปกระทบกระเทือนรากถั่ว จนทำให้ถั่วชะงักการเจริญเติบโตได้
(การทำค้าง คือ การปักไม้ลงไปในดินให้มั่นคง เพื่อให้ไม้เลื้อยเลื้อยไปเกาะยึด)
3. นำอวนล้อมไก่ผูกติดกับไม่ไผ่ ขึงให้ตึง
4. ขุดหลุมในกระถางลึก 15 เซนติเมตร แล้วนำต้นถั่วออกจากถุงเพาะ ย้ายลงปลูกในกระถาง เกลี่ยดินกลบบริเวณโคลนต้น
ถั่วลันเตาเป็นพืชที่ชอบอุณหภูมิต่ำ เป็นพืชเมืองหนาว สามารถปลูกได้ทุกพื้นที่ค่ะ ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษาของแต่ละคน แต่ควรเลี่ยงปลูกในฤดูฝน เพราะในฤดูฝนอาจมีโรคที่เกี่ยวกับเชื้อรา ซึ่งรานั้นเป็นศัตรูอันดับหนึ่งของพืชตระกูลถั่วเป็นอย่างมากค่ะ
ถั่วลันเตาเป็นพืชที่ไม่ต้องการน้ำมาก แต่ก็ไม่ควรขาดหรือให้น้ำจนขังนอง ควรให้แต่พอดี ถ้าปลูกในช่วงที่อุณหภูมิต่ำ ควรให้น้ำวันเว้นวัน เนื่องจากปลูกในกระถางอาจจะทำให้น้ำขังได้ แต่ต้องให้น้ำบ่อยกว่าปลูกบนดินนะคะ ถ้าปลูกในช่วงที่อุณหภูมิเริ่มอุ่นไปจนถึงสูงควรให้น้ำวันต่อวันเลยค่ะ
ให้ปุ๋ยหลังจากย้ายปลูกสองวัน จากนั้นเว้นไปอีก 14 วันจึงเริ่มให้อีกรอบ ปริมาณที่ใส่คือ 1 ช้อนแกง โรยติดขอบกระถาง สำหรับในครั้งแรกที่ให้ควรถอนหญ้าและพรวนดินกลบ และรดน้ำตามทุกครั้งที่ใส่ปุ๋ยเสร็จแล้ว
อายุพันธุ์ถั่วกินฝักของเจียไต๋ในซองตัวนี้ คือ 70 วัน ในระยะวันที่ 25 – 35 คือระยะการออกดอกของพันธุ์นี้ เวลาที่เหมาะสมในการเก็บถั่วลันเตาคือ หลังจากดอกบานแล้ว 7 วัน เก็บ 3 วัน/ครั้ง สามารถเก็บไปเรื่อย ๆ จากระยะเวลาออกดอกอีก 15 – 25 วัน
1. ไม่ควรแช่เมล็ดในน้ำนานเกินกว่า 8 ชั่วโมง
2. ควรทำค้างก่อนที่จะย้ายต้นกล้าถั่วลันเตาลงปลูก มิฉะนั้นการปักค้างอาจส่งผลกระทบต่อรากของต้นถั่วลันเตา จนทำให้การเจริญเติบโตชะงักลงได้
3. หลังจากย้ายปลูกควรรดไตรโคเดอร์มา ฉีดพ่นให้ทั่วทั้งต้น ใบ และรดดินด้วย เพื่อป้องกันโรคเชื้อรา
4. ระยะออกดอกไม่ควรขาดน้ำ เพราะจะทำให้ไม่ติดฝัก
1. โรคเหี่ยว, หนอนชอนใบ >>> เกิดขึ้นได้ทุกช่วงอายุของถั่วลันเตา ตั้งแต่ระยะเพาะไปจนถึงระยะเก็บเกี่ยว
2. โรคใบจุด, โรคราแป้ง, โรคเน่าเปียก >>> เริ่มเกิดขึ้นตั้งแต่ระยะออกดอกไปจนถึงระยะเก็บเกี่ยว
เรียบเรียงโดย Kattareeya Pormmarin